Fylkir - 23.12.1966, Blaðsíða 17

JÓLABLAÐ FYLKIS 1966
17
Duglegur drengur
Framhald af 15. síðu.
inn rann svo vel, að brestirnir í
ísnum gerðu ferðalagið ennþá á-
hrifaríkara. En sleðinn stöðvaðist
þó að lokum. Palli leit í kringum
sig. Hann bað hamingjuna að
hjálpa sér. Einmitt hérna hafði fað
ir hans fallið niður um ísinn og
drukknað. Það brakaði í ísnum
undan sleðameiðunum, og Palli sá
ekki betur en að sjór kæmi upp
um skænisþunnan ísinn. Honum
datt í hug, hvort hann mundi nú
eiga að drukkna hérna líka.
Hann brast í grát. Mamma hafði
bannað honum að fara út á ísinn.
Atti þetta nú að verða refsingin
fyrir það, að hann óhlýðnaðist
boðum hennar?
Guð hjálpi mér, kveinaði hann.
Eg fór út á ísinn til að bjarga
börnunum á prestssetrinu, en ekki
til að óhlýðnast mömmu. Góði guð
láttu ísinn halda, vegna litlu barn-
anna, sem annars brenna inni!
Palla létti við bænina. Hann
hafði góða samvizku. Það hafði að
vísu komið fyrir, að hann gleymdi
að lesa kvöldbænina sína. Stund-
um hafði hann einnig tekið syk-
urmola án þess að biðja um leyfi
og ekki alltaf verið sem hlýðnast-
ur. En litlu börnin á prestssetrinu
höfðu sjálfsagt verið góð og hlýðin.
Og hann þóttist viss um að guð
mundi hjálpa honum þeirra vegna.
Hann sparn fætinum gætilega í
ísinn. Það brast og brakaði, svo að
hárin risu á höfði hans. En ísinn
hélt, og sleðinn rann áfram góðan
spöl. Ein spyrna enn, og hann var
kominn yfir það hættulegasta.
Palla óx ásmegin, og hraðaði nú
förinni, sem mest hann mátti. Hann
hafði vaxandi vind á eftir sér, sem
varð honum góður meðbyr. Nú
þaut hann áfram. En allt í einu
stöðvaðist sleðinn, og drengurinn
valt af honum.
Palli skreið til sleðans, tók í
handfangið á honum og komst á
' fætur. Hann var reyndar kominn
yfir víkina og alveg að kirkjugarð-
inum, sem náði nærri því alveg
niður að sjónum. Langur skafl lá
frá kirkjugarðinum niður í fjör-
una og í honum sat sleðinn fastur.
Drengurinn reyndi nú að losa
hann, en það varð árangurslaust.
Hann litaðist um eftir hækjunum
sínum. Þeim hafði hann auðvitað
gleymt heima. Þær höfðu orðið eft-
ir á hlaðvarpanum.
En hann mátti engan tíma missa,
því að hver stund var dýrmæt.
Palli fleygði sér niður og ýmist
skreið eða velti sér eftir skaflinum.
Hann týndi sparkbroddinum og
öðrum vettlingnum og hruflaði
*lg á nefinu. En duglegur drengur
hugsar ekki um slíka smámuni, þeg
ar hætta er á ferðum.
Loks komst hann á veginn. Hann
rakst á staurbút, setti húfuna sína
á annan endann, stakk honum und-
ir hönd sér og hoppaði af stað. Það
var hált á veginum og hann datt
nokkrum sinnum. En það dró ekki
úr honum kjarkinn. Nú sá hann
svo glöggt brunann á prestssetr-
inu, og það gaf honum byr undir
báða vængi.
Til allrar hamingju stóðu kirkju
dyrnar upp á gátt. Palli staulaðist
inn, Kaltraði inn í miðja kirkju og
kallaði: af öllum kröftum: —
Prestssetrið er að brenna. Bjargið
börnunum!
Það varð dauðaþögn sem snöggv
ast í kirkjunni. Allir störðu á þenn
an litla stúf, sem stóð þarna á
miðju gólfi í fátæklegum, gauðrifn
fötum og studdi sig við staurbút-
inn. En hann skeytti því engu og
kallaði aftur um eldinn á prests-
setrinu.
Æ, æ! börnin mín! kallaði kona
ein í kirkjunni, spratt upp úr sæti
sínu og flýtti sér út.
Björgum börnunum og kirkju-
bókunum! kallaði maður í prests-
hempu og stikaði stórum á eftir
konunni.
Kirkjufólkið áttaði sig nú fyrst á
því, hvað var að gerast.. Það þusti
upp úr sætum sínum. Mikil þröng
varð, því að fólkið ruddist til dyr-
anna í ofboði. Allir vildu hraða
ferð sinni sem mest þeir máttu,
svo að þeir gætu hjálpað til að
slökkva eldinn á prestssetrinu.
í þrengslunum hafði Palli hrökkl
azt út í horn. Hann fann til svima.
Ljósamergðin, hitinn, angistin í
andlitum manna og magnleysið,
sem kom eftir að móðurinn var
runninn af honum, stuðlaði allt að
því að koma honum úr jafnvægi.
Honum fannst hann svo óumræð-
anlega þreyttur og einmana, þrátt
fyrir fjöldann, sem í kringum
hann var.
Mamma! stundi hann upp að lok-
um, grátandi. Eg er svo þreyttur.
Eg get ekki staðið lengur.
Og í því li.tli drengurinn hné nið-
ur hálfmeðvitundarlaus, var hann
umvafinn sterkum örmum.
Eg er hérna drengurinn minn,
sagði blíðleg rödd í eyra hans.
Mamma, hvíslaði Palli ósegjan-
lega glaður og vafði örmunum um
háls hennar. Fyrirgefðu mér, að ég
fór út á ísinn. En ég mátti til með
að bjarga börnunum.
Mamma hans sagði eitthvað, sem
hann ekki skildi, af því að honum
fannst hún vera svo langt burtu.
Svo fann hann, að hann var tek-
inn upp, en þá sortnaði honum fyr-
ir augum. Hann hafði misst með-
vitundina.
Þegar hann kom til sjálfs sín,
sat móðir hans undir honum og
hafði sveipað um hann hlýja sjal-
inu sínu. Ljósin loguðu ennþá. En
kirkjan var næstum mannlaus.
Nokkrar gamlar konur töluðu á-
kaft við móður hans. Og hrepps-
stjórinn kom með vatn í glasi frá
grátunum.
Jæja, sjáum til. Litla hetjan okk
ar er þá vöknuð til lífsins aftur,
sagið hann brosandi og hneigði
hærugrátt höfuðið. Eg er undrandi
yfir því, að þú skyldir hætta þér
út á ísinn, eins og hann er veik-
ur. Já, ég veit, að þú treystir þér
ekki til að ganga fyrir víkina og
varst hræddur um, að börnin
mundu brenna inni. Þú varðst að
hætta á þetta. Já, það var vel af
sér vikið og verðlauna vert. Það
var hrein mildi, að þú skyldir ekki
Oft verður mér hugsað til hinna
hýru Vestmannaeyja. Þær voru
eitt hið fyrsta, er fegurðarskyn
barnssálar minnar greindu, einkum
man ég ljósin, er lýstu til lands á
hinum dimmu skammdegisdögum.
Þar voru líka margir mínir beztu
vinir, þaðan komu þeir er vora tók
með líf og gleði til landsins eins og
það var kallað. Þeir höfðu oft með-
ferðis margskonar mungát, sem
lítil telpa brosti við. Eyjar eru mér
enn í dag fagur ævintýraheimur.
Enn eru þar margir einlægir vin-
ir mínir, þó nú séu meira en þrjá-
tíu ár síðan ég yfirgaf nágrenni
þeirra. Og einmitt nú langar mig
að minnast vinkonu minnar, sem
fyllir núna níunda tug æviára sinna
með svo mikilli prýði, að því má
ekki gleyma, en það er hún Mar-
grét Jónasdóttir, Hólagötu 23.
Það var ekki alltaf gaman að vera
lítil telpa á fátæku heimili meðal
margra yngri systkina. Margs
þurfti að gæta og fá kaupakonu á
slíkan stað var nærri ógerningur.
Oft særði þetta mig innilega, en
við því var ekkert að gera. Stund-
um og næstum því alltaf tókst nú
samt að fá stúlkur og ætíð voru
það ágætismanneskjur, en þær fóru
bara aftur og komu ekki meir ein-
mitt þegar manni var farið að
þykja vænt um þær. Þá vorum
við börnin búin að þreyta þær svo
mjög. Og þegar hún Margrét réð-
ist til okkar, var beðið með eftir-
væntingu. Bátur kom sem venja
var upp að sandi, með honum var
nýja kaupakonan. Hún kom með
blessun á heimili okkar og sólskin
hvern dag þó regn væri, meðan
drukkna. — Nú ætla ég að spenna
hestinn fyrir og svo ek ég þér og
móður þinni heim. Eg á hvort sem
er leið þar um, svo að þar er eng-
in fyrirhöfn. Það eru nóg sæti á
sleðanum. Vinnumennirnir og
drengirnir eru með mér hér, og
þeir eru að aðstoða við brunann.
Súptu nú á þessu vatni Palli, og
vertu nú rólegur hjá mömmu þinni,
þangað til ég ek hér um og tek
ykkur með á sleðann.
Um leið og hann fór klappaði
hann á kollinn á drengnum. Gömlu
konurnar snérust í kringum hann
og vildu fá hann til að segja sér
af ferðinni. En Palli færðist undan
því, af því að hann var svo mátt-
farinn. Han bað þær hins vegar um
að finna fyrir sig sparkbroddinn
og sleðann, því að annars mundi
Lassi verða svo vondur og lumbra
á honum. Svo sofnaði hann aftur.
Framhald á bls. 19.
hennar naut við. Hún gaf fyrirheit
um að koma næsta sumar og stóð
við það. Verk hennar voru svo fall-
eg og trúmannlega unnin, að því
gleymi ég aldrei. Þá var hún búin
að þjóna mörgu heimili í Norður-
landi af sömu skyldurækni. Svita-
dropar í þágu okkar voru ekki
taldir, en ég hef heldur aldrei
gleymt þeim. Vil ég nú þakka allt,
sem hún var okkur börnunum föð-
urlausum og móður minni. Þakka
tryggð hennar og alla hlátra og all-
ar vísurnar, sem hún kenndi mér,
ætíð var Margrét sjór af margvis-
legum fróðleik um menn og mál-
efm, allir sem hún ræddi um og
hafði kynni af voru hinar rnestu
manneskjur, hún þekkti aldrei
annað.
Nú hef ég oft ferðazt um suma
þá norðlenzku dali, er hún sagði
okkur af, og skil því að hún ann
enn þeim ljúfu heimahögum, sem
þó munu í æsku hennar oft hafa
andað köldu, en ævikjör manna
voru æði ómild í þá daga. Margrét
hefði þó aldrei minnst lífsins með
biturleik í sál, kringum hana var
sól, ylur og traust. Af henni gát-
um við systkinin aðeins lært það
sem fallegt var til orðs og starfs.
Þannig er gaman að. Nú, við aftan
skin ævikvöldsins dvelur hún í
vernd góðra frænda. Samferða-
menn senda henni einlægustu
kveðjur um leið þökkum við öll,
vinir þínir hið fagra fordæmi, er
þú barst með þér frá húnvetnsku
byggðinni þinni, og biðjum þér
blessunar á ævikvöldi.
Guðrún Jakobsdóttir,
Víkingavatn.i
AFM/ELISKVEÐIA TIL MARGRÉTAR JÓNS-
DÓTTUR HÓLAGÖTU 23 VM.