Fylkir - 12.03.1971, Blaðsíða 2

o
<1
FYLKIR
Síðori vatnsleiðslan
Framhald af 1. siðu.
Vegna kokhreysti bæjar-
bæjarstjóra þegar hann í um-
ræddri grein í Brautinni er
að skýra frá þeim lækkun-
um, sem urðu á andvirði
leiðslunnar hefði ég gaman
af að sjá það eftir honum á
prenti ,að hann hefði haft
einhverja forystu í þrefinu
við Danina, sem ieiddi til
þessarar lækkunar, sem hón-
um bar þó skylda til. Því mið
ur var því á allt annan veg
farið. En eitt gerði bæjar-
stjóri. Eftir aö ofanritað
samkomulag hafði náðst, en
áður en samningur var véirit
aðvr, sendi hann forseta bæj
arsfjórnar til mín og Gísla
Gíslasonar með fyrirspurn
um, hvort við hefðum nokk-
uð á móti því, að inn í samn
inginn yrði tekið heimildará-
kvæði, að ef bæjarstjórn fyr
ir tiltekinn tíma óskaði held-
ur að kaupa hina sambyggðu
6 og 7 tommu leiðsiu, þá
væri henni það heimilt. Við
sögðum strax eð við teldum
OOOOOOOOOÓOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO
Málgagn
S j áif stæðisf lokksins
Útgefandi:
Sjálfstæðisfélag
V es tmannaeyja
Prentsmiðjan Eyrún h.f.
Ritnefnd:
Steingrímur Arna: (áb.)
Ármann Eyjólfsson
Helgi Bernódus
Jóhann Friðfinnsson
Ingibjöi-g Johnsen
Hörður Bjarnason
Guðmundur Karlsson
Auglýsingar:
Steingrímur Arnar
Sími 1620
OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO
Genðdarlaust plohh
Fjárhagsáætlun Vestmanna-
eyjakaupstaðar fyrir árið 1971
var af'greidd á fundi bæjar-
stjórnar á föstudaginn var.
Bæjarstjórnarmeirihlutinn á
kvað þá að hækka útsvörin
heldur myndr.rlega, eða um
70% frá í fyrra. Áætluð út-
svör þetta árið eru því 73
milij. króna á móti 43,9 millj.
1970, en eins og bæjarbúum
cr í i'ersku minni, var það
eitt fyrsta verk meirihluta-
manna eftir kosningarnar í
fyrravor, að hækka þáver-
andi áætlun um 10 miljónir
króna.
Ekki er vitað til að nokkur
kaupstaður á landinu hafi
fyrr eða síðar hækkað úl-
svarsálögur sínar svo kapp-
samlega á einu ári, og ekki
má svo gleyma fasteigna-
gjöldunum.
Meðan Sjálfstæðisflokkur-
inn fór með stjórn bæjarmál-
anna, var reynt að stilla á-
lögum í hóf svo sém kostur
var á, til hagsbóta fyrir al-
menning. Þá voru hvergi
lægri útsvör í sambærilegum
kaupstáð.
Nú virðast ráðamenn kaup-
staðarins aftur á móti eiga
, þær hugsjónir helgastar, að
| slíta út hvern þann einasta
eyri, sem hugsanlegt er að
i almenningur eigi til umráða
I umfram andvirði brýnustu
nauðþurfta og hneykslast
| mjög ef átalið er.
Telja verður, að þegar út-
I svarsálögur í einum kaupstað
| eru á einu ári orðnar sem
svarar nálægt mánaðarlaun-
I um verkamanns á hvert ein-
| asta mannsbarn í byggðarlag-
inu, þá sé naumast allt með
| felldu. Ofan á bætast síðan
öll önnur gjöld smá og stór
I til ríkis og bæjar, þar á með
| al þreföld fasteignagjöld, sem
bæjarstjórinn hefur sjálfur
I með furðulegum röksemda-
I færslum lýst sem sjálfsögð-
um hlut.
Auk alls annars eru svo að-
stöðugjöld áætluð um 18
I miljónir króna á móti 14.8
| millj. í f'yrra. Hækkun rúm-
lega 21%.
Eftir öllum sólarmerkjum
að dæma, veröa það a .m .k.
um eða yfir 100 miilj. króna,
sem bæjarstjórnarmeirihlut-
inn ætlar sér úr vösum bæj-
arbúa, tii að buslast með á
þessu ári.
ekki ástæðu lil að þess, þar
sem allar viðræðurnar við
fulltrúa N.K.T. hefðu snúizt
um kaup á 6 tommu leiðslu
og að við vissum ckki ann-
að, en að samstaða væri um
að undirrita samninginn á
þeim forsendum. En forseti
lagði áherzlu á að þetta heim
ildarákvæði væri tekið inn í
spmninginn til þess að rjúfa
ekki samstöðuna. Létum við
þetta þá gott heita, þar sem
hér var aðeins um heimildar
ákvæði að ræða, sem eðli
sínu samkvæmt hlaut að
koma til umræðu og ákvörð-
unar í bæjarstjói'n ef til
kæmi að það yrði notað og
þá einnig að sjálfsögðu verð
það á sverari leiðslunni, sem
Danirnir höfu sjálfir sett inn
í þetta heimildarákvæði samn
ingsins. Af umræðunum sem
urðu um þetta atriði í bæjar-
stjórn, eftir að meirihl. bæjar
stjórnar hafði samþykkt að
notfæra sér bráðabirgðaá-
kvæðið um sverari leiðsluna,
kom greinilega í ljós, að
bæjarstjóri hafði alltaf ætl-
að sér að fá meirihlutann inn
á þetta. án þess að gera til-
raun til þess að fá ver'ð leiðsl
unnar lækkað, Og það merki
iega er, að honum tókst þetta
þrátt fyrir að samstarfsmönn-
um hans í bæjarsljórn er vel
kunnugt um, að bæjarstjóri
hefur í fórum sínum bréf
frá N.KT., sem dagsett er í
jan. 1970, þar sem sáralítill
verðmunur er á tveimur of-
anrituðum leiðslum, 6 og 7
tommu leiðslunum.
Það er að sjálfsögðu vanda
lítið fyrir bæjarstjóra og
meirihluta bæjarstjórnar að
vera flott á því við Danina
og færa þcim nokkrnr millj.
á silfurbakka, þegar þeir
þurfa ekki annað en fara í
vasa útsvai'sgreiðenda hér og
sækja féð þangnð, og verð
ég að draga mjög i efa, að
málum hefði skipast í bæjar-
stjórn varðantíi þetta atriði,
eins og raun varð á, ef sam- j
starfsmenn bæjartjóra í meiri |
hluta bæjarstjórnar hefðu j
gert sér öll atriði málsins I
nægilega ljós. I
En það var einnig fyrir það j
sem við. Gísli Gíslason deild- |
um á meirihlutann fyrir að '
hafa vanrækt.
Eiga gjaldendur að taka á
sig álögur vegna kynslóðar
næstu aldar?
Samkvæmt útreikningum
sem fyrir liggja og bæjar-
stjóri bcndir réttiicga á í um
ræddri grein sinni í Brúut-
inni, vai' flutningsgeta 6 t.
leiðslunnar talin 4 þús. tonn
á sólarJiring. Að viðbættri 4
tommu leiðslunni, sem flytur
um 1600 tonn, liefði flutnings
geta þessara tveggja leiðslna
því orðið 5600 tonn á sólar-
hring. Miðað við íbúa-
töluna í tíag eru þetta um
I 1080 lítrar á mann á dag. Nú
liggur það fyrir, samkvæmt
skýrslum hagstofunnar, að á
undanförnum 30 árum hefur
íbúum Eyjanna fjölgað úr
3520 árið 1940 í 5179 1. des.
1970, eða um tæplega 50%.
Þó að reiknað sé með sömu
fjölgun í prósentuvís næstu
30 árin, yrðu til ráðstöfunar
um 735 lítrai' á hvern íbúa
um næstu aldamót. Og þó
a'ð reiknað sé með að íbúum
Eyjanna fjölgi prósentuvís
mun meira næstu áratugina,
en gerðist á tímabilinu 1940
til 1970, sem við skulum
vona, og að íbúatalan verði
orðin tvöi'öld eftir 30 ár, mið-
að við þa'ð sem hún er i dag,
yrðu samt til ráðstöfunar um
540 Jítrar á mann á dag, þó
elcki hefði verið farið í meira
en 6 tommu leiðslu. Allar
eru þær tölur, scm hér hafa
verið nefndar um vatnsnotk-
un á íbúa fyrir ofan þau
mörk, sem í dag er reiknað
með að þörf sé á, þótt í'ullt
tillit sé teldð til vatnsþarfa
i'ðnaðarins og eðlilegrer aukn-
ingar hans miðað við fjölgun
íbúanna, þá ber einnig að
hafa í huga , að vatn er og
vcrður væntanlega selt í gegn
um mæli hér, bæði til heim
iiisnotkunar og iðnaðar, sem
án efa heltíur notkuninni
verulega niðri miðað við aðra
staði, enda sýnir sú reynsla
sem þegar er komin á notlc
un vatns til heimilisþarfa, að
svo er.
Það er því vandséð að þa'ð |
I
hafi verið réttlætanlegt af j
meirihluta bæjarstjórnar, a‘ð I
leggja þær milljónir, sem |
eytt var í 7 tommu leiðsluna,
umfram það sem 6 tommu j
leiðslan kostaði, á þá, sem nú
og á næstu árum koma til j
með að standa undir útgjöld I
um vatnsvaitunnar, með |
vatnsskatti cða útsvörum, held
ui' kemur þetta þeim til góða I
sem hér búa eftir næstu alda i
mót, og þó vaíasamt að svo
verði, eins og síðar verður að j
Rök bæjarsljóra og meiri-
hluta hsejarstjórnar, að nauð
synlegt liafi verið að kaupa
sverari leiðsluna, vegna meiri
flutningsgetu hennar eru
mjög umdeilanleg.
vikio. . -
Ilvcr g'i'ciðir stol'nkostiuiið
vatnsveitunnar?
Samkvæmt lögum er fjár-
veitingavaldi ríkisins lieim-
ilt uð greiða allt að lielming
stofnkostnaðar vatnsveitna,
en á þetta hei'ur eJilci reynt
með stærri veitur fyrr en til
lcom bygging vatnsveitu Vest-
mannaeyja, en til liennar lief
ur verið ætlað nokkuð fé á
untíanförnum árum, mest nú
í ár, eða 7,5 millj. kr. Hinn
helminginn liljóta því íbúar
Eyjanna að greiða sjálfir, að
vatnalögunum óbreyttum.
Lánstími þeirra skuldbind-
inga, sem kaupstaðurinn hef-
ur tekið á sig vegna vatns
veitunnar er frá 2 til 15 ár
Og þó að ráðamönnum byggð-
nrlagsins takist í framtíðinni
að fá þessi lán lengd með
nýjum lántökum, er bjart-
sýni að reikna með að meðal
lánstími á stofnkostnaði vatns
veitunnar verði meiri en 15
til 20 ár.
Það er því alveg aug-
ljóst að þeir, sem nú standa
undir útgjöldum byggðarlags
i.is og þeir sem koma til með
að gcra það næstu 15 til 20
árin, taka á sínar herðar að
greiða allan stofnlcostnað
vatnsveitunnar, að svo miklu
leyti, scm ríkið gcrir það
cldci.
Það lilýtur þvi a'ö vera bein
skylda ráðamanna byggðar-
lagsins að gæta alls hófs í
sambaodi við slofnkostnað
' atnsveitunnar og aulca hann
clcki að óþörfu, allra sízt með
undirlægjuhætti við hið
dansJca fyrirtæki, sem selt hef
ur leiðsluna. Og hver segir
að flutningsgeta 7 tommu
ieiðslunnar umfram þá leiðslu
sem samið hafði verið um,
liomi nolckurntíma að notum.
Óvarlegt er að reikna með
að 7 tomniu leiðslan endist
meira en 30 ár, eða til næstu
aldamóta. Sjá’fsagt er að
vona hið bezta. En neðansjáv
arleiðslan milli lands og Eyja
er einstök í sinni röð og á
sér enga hliðstæðu, miðað við
aðstæðui'.
Gctur því enginn í clag um
það dæmt eða fullyrt, að 7
tomu leiðslan verði við lýði,
eða nothæf þegar, ei' til vill,
þarf á fullnýtingu hennar að
halda. Hefði vissulega einnig
út frá því sjónarmiði mátt
skoða málið betur áður en
það var endanlega afgreitt í
bæjarstjórn.
Gu'ð'l. Gíslason.
JÓN HJALTASON
Ilæstarétarlögniaður
Skrifstofa: DRÍFANDA við
'árugötu. Viðtalstími: kl. 4,30
— 6 virka daga ncma laug-
ardaga kl. 11-12 f. h
c>ooooooooooooo<