Nýi tíminn - 20.04.1950, Side 1

^,.,^j^**ci*fc'
!). ársaaeur.
Fimmtudagur 20. aprí! 1950.
15. 1 ölublað.
Ræða Stefáns
Ögmundssonar.
Sjá 5. siðu.
,,Viðreisnin" i algleymingi:
Islendinpr fá 1000 fonn af gjafakart-
öflum frá Bandariklunum!!
Glæsilegasti árangur
marsjalistefmmnar til þessa
Með Lagaríossi kom í síðustu íerð kartöílufarm-
ur frá Bandaríkjunum og var kartöflunum skipað
upp í gær. Er magnið 1000 tonn og verðið — eitt
sent (tæpir 10 aurar) fyrir sekkinn auk greiðslu á
umbúðum og flutningi!! Þetta eru sem sé gjafakart-
öflur sem Bandaríkin miðla af gæzku sinni aum-
ustu þjóðum heims, ef nógu auðmjúklega er betlað,
af þeim birgðum sem annars eru yfirleitt litaðar eða
eyðilagðar á annan hátt, en eyðilegging matvæla
er sem kunnugt er þjóðaríþrótt bandaríska auðvalds-
ins.
Gjaldið — 10 aurar fyrir sekk-
inn — mun síðan vera hugsað
sem uppreisn fyrir beininga-
mennina: Þetta eru ekki sníkj-
ur, heldur venjuleg viðskipti!
Átakanlegri mynd af gjald-
þroti marsjallstefnunnar mun
vart hægt að hugsa sér.
„ViðreisniiT íærist í aukana:
Sívaxandi skortur á hversdags-
legustu neyzluvörum — Ný
verShækkun á lýsi
Húsmæður eiga nú í miklum örðugleikum að ná í
óbrotnustu Hfsnauðsynjar og verða oft að leggja á
sig ferðalög bæjarhlutanna á milli til að Ieita að mat
I næsta mál. Feitmeti er að lieita má ófáanlegt, ekkert
smjör, engin tólg og sama og ekkert smjörlíki. Korn-
meti er einnig af mjög skorn'um skammti, bæði hafra-
mjöl, rúgmjöl og hveiti. Sykur er oft ófáanlegur, sömu-
leiðis kaffi. Af öðrum vörum má nefna rakblöð sem
fást nú óvíða, og virðast því hinar sænsku birgðir
Stefáns Jóhanns til þurrðar gengnar.
Verðhækkun dagsins er sú að heilflaska af þorska-
lýsi hefur verið hækkuð um kr. 1,25 og úfsalýsi um
75 aura. Það mun gert vegna barnanna.
Sett I þjóðleikhúsinu 29. þ. m., en þann dag venður
sýning Islandsklukkunnar tileinkuð listamanna-
þinginu. —■ Sama dag opnuð myndlistar- og
byggingarlistarsýning
Listamannaþing, hið þriðja í röðinni, verður haldið hér
í Reykjavík í sambandi við opnun þjóðleikhússins og til að
minnaSt þess atburðar. Tvö listamannaþing hafa áður verið
haldin, hið fyrra í nóv. 1942, og hið annað hófst 26. maí 1946,
á lOO.ártíð Jónásar Hallgrímssonar og .til minningar um hann.
Það þing ákvað, að næsta listamannaþing skyldi haldið í sam-
bandi við opnun þjóðleikhússins.
Ekki eru liðin nema þrjú ár
síðan íslendingar stóðu að veru
legum gjafasendingum til ann-
Björgunarskip
fyrir Norðurland
María Júlía, björgunarskipið
nýja fyrir Vestfirði, sem jafn-
framt á einnig að nota til land-
helgisgæzlu og hafrannsókna,
er væntanlegt hingað á sumar-
daginn fyrsta. Á þingi Slysa-
varnafélagsins í gær var rætt
um að næsta verkefnið væri að
fá björgunarskip fyrir Norður-
land, en Norðlendingar eiga nú
300 þús. kr. í björgunarsjóði.
Skuldlaus eign Slysavarnafé-
lags Islands er nú um hálfa
þriðju millj. kr.
arra þjóða. Var þá örlæti ís-
lendinga liampað mjög og töldu
skýrslur íslenzku þjóðina að til
tölu þá auðugustu og örlátustu
í heimi.
Nú er þetta gerbreytt. Nú
telja sömu skýrslur íslendinga
bágstöddustu þjóð heims, og
engir hafa til þessa þegið eins
mikla marsjall-„hjálp“ að til-
tölu við stærð. Þessi síðasta
auðmýking er þó hámark þess
sem þjóðin hefur enn reynt af
ráðamþnnum sínum. Forústu-
menn íslendinga — þeirrar
þjóðar sem eitt sinn var kennd
við stolt — ganga beílandi á
fund Bandaríkjanna til þess að
liægt sé að borða karöflur á
íslandi!!! Og Bandaríkin leyfa
allraauðmjúklegast þessum þýj
um sínum að hirða 1000 tonn
úr eyðileggingarhaugunum.
Það er bandalag íslenzkra
listamanna sem fyrir þessum
þingum gengst, en bandalagið
er í sjö deildum, en þær eru
þessar: 1) Rithöfundafélag Is-
lands, 2) Tónskáldafélag Is-
lands, 3) Félag ísl. tónlistar-
manna, 4) Félag ísl. leikara,
5) Félag ÍS'1. myndiistarmanna
6) Félag ísl. arldtekta, og 7)
Félag ísl. listdansara.
Listamannaþingið 1950 verð-
ur sett í þjóðleikhúnnu laugar-
daginn 29. apríl, en það kvöld
verður „Islandsklukkan" eftir
Halldór Kiljan Laxness sýnd
og verður sú sýning tileinkuð
listamannaþinginu af höfundi
og þjóðleikhúsinu. Hinn sama
dag verður opnuð listsýning, þ.
e. myndlist og byggingalist.
Sýningin verður í aðalsal þjóð-
minjasafnsins. Sunnud. 30. apr.
munu veroa tónleikar stórrar
hljómsveitar í þjóðleikhúsinu,
hinir íyrstu á sviði þess. Auk
þess mun listamannaþingið
hafa dagskrá tvö kvöld í þeirri
viku í þjóðleikhúsinu, upplestur
skálda og rithöfunda, listdans
þar með nýjan íslenzkan dans
að einhverju leyti, svo og tón-
ieika (kammermúsík). Þessa
viku munu og listamenn koma
fram í dagskrá útvarpsins að
talsverðu leyti. Verða þá flutt
erindi um listir, ný íslenzl^Jión-
list flutt, rithöíundar og skáld
lesa upp o. s. frv. Þá mun og
Fólag ísl. leikara flytja leik-
rit í útvarpið og hefur valið til
þess eitt af leikritum Einars
H. Kvarans, til þess að minn-
ast hans sérstaklega sem leik-
ritaskálds af þessu tilefni.
Framkvæmdanefnd hefur
unnið að undirbúningi lista-
mannaþingsins i vetur, einn
maður frá hverri deild: frú
Ásta Norðmann (listdansarar),
Gunnlaugur Pálsson (arkitekt-
ar), Helgi Hjörvar (rithöfund-
ar), Jón Leifs (tónskáld), Rík
arður Jónsson (myndlistar-
menn), Róbert Abraham (tón-
listarmenn), Valur Gíslason
(leikarar). Formaður er Helgi
Hjörvar, ritari og framkvæmd-
arstjóri Gunnlaugur Pálsson.
— Formaður Bandalags ís>-
lenzkra listamanna er Tómaist
Guðmundsson skáld.
Listamannaþingin eru hald-
in í því skyni að glæða almenn.
an áhuga fyrir listum og gefa
listamönnum kost á að koma
fram með verk sín við þessi
sérstöku tækifæri. I sambandi
við þetta listamannaþing munu.
verða haldnir fundir og rædd
nokkur þau mál, er sérstök á-
stæða þykir til að fylgja fram
á sviði lista og listmenningar £
landinu.
(Frá framkvæmdanefndinni).
Dregið í A-flokki
I gær var dregið í fjórða
sinn í A-flokki happdrættis-
láns ríkissjóðs og komu hæstu
vinningarnir á eftirtalin númer:
75 þús. kr. á nr. 70638; 40 þús.
kr. á nr. 92329; 15 þús. kr. á
nr. 146912; 10 þús. kr. komu
á eftirtalin nr! 60260; 64168 og
141633. Fimm þús. kr. komu
á þessi númer: 8658; 20134;
110813; 114852 og 142261.
(Birt án ábyrgðar.
ífiistlilf
Síðan gengislækkunin var framkvæmd hefur ein
verðhækkunin af annarri dunið yfir íslendinga, og er
þó aðeins komið fram örlítið brot af því sem koma skal.
Helztn verðhækkanirnar hingað til eru þessár:
Kolatonnið 70 kr.
Síma- og póstgjöid til útl. 75 %
Molasykúrskílóið 65 au.
Strásykurskílóið 25 au.
Benzínlítrinn 23 au.
Hráolíutonnið 213 kr.
Fargjöld með flugvélum 75 %
Fargjökl með erl. skipum 75 %
Farmgjöld 45 %
Sígarettupakkinn 65 au.
Tóbak almennt 10 %
Aúk þessa hafa ýmsar sérvörur þegar hækkað, en
meginhækkanirnar eru sem sagt enn ókomnar. Ofan á
allt þetta framlengdi svo alþingi fyrir páskana sölu-
skattinn og gjaldeyrisskatta á bifreiðar og ferðagjald-
eyri, Það voru hinar marglýstu hiiðarráðstafanir.
„Vi^reisniiT og bænduc:
Bændur krefpsf erlends áburðar
á gmh genginu
Nýlega samþykkti Búnaðarfélag Fljótshlíðar á
fjölmennum bændafundi að krefjast þess að bændur
fengju tilbúinn áburð að þessu sinni á gamla genginu,
eða eins og það var áður en krónan var felld.
Sósíalistaflokkurinn benti á það að gengislækkunin
hlyti óhjákvæmilega að hafa í för með sér minnkuð
áburðar- og vélakaup bænda og verða hneltkir- fyrir
Iandbúnaðinn, en „bændaflokkarnir“, Framsókn og Ihald-
ið, ákváðu að bændur skyldu vérða að smakka blessun
„viðreisnar" sinnar. — Bændunum smakkast „viðreisn-
in“ þannig að þeir liafa margir afturkallað áburðarkaup
sín og nú krefjast Fljótshlíðingar að fá áburðinn á
gamla genginu.