Nýi tíminn - 20.04.1950, Qupperneq 4

s
NÝI TlMINN
Fiinöltuð&'gur ‘ 20. apríl 1950.
NÝI TÍMINN
Útgefandl: Samelnlngarflokkur alþýðu — Sósíalistaflokkurlnn.
Ritstjóri og ábyrgðarmaður: Ásmundur Sigurðsson
Áskriftargjald er 20 krónur á ári.
Greinar I blaðið sendist til ritstjórans. Adr.: Afgreiðsla
Nýja tírnans, Skólavörðustíg 19, Reykjavík
Afgreiðsla og auglýsingaskrifstofa Skólav.st. 19. Sími 7500.
,, Frentsmlðja Þjóðviljans h.f.
Gengislækkunin stöðvar tækniþróun
landbúnaðarins án þess að leysa
vandamál útvegsins
Þær fréttir berast nú af fundum ýmissa bænda-
samtaka úti á landi að þau krefjist þess aS bændur fái
ýmsar rekstrarvörur til framleiðslu sinnar með því verði
cr gilti fyrir gengislækkunina.
Áður höfðu borizt fregnir um samskonar kröfur frá
íélögum námsmanna í ýmsum löndum. „Og munu þar
fleiri á eftir fara“, segir máltækið.
Sýnir þetta glöggt hver óhugur hefur gripið um sig
■vegna þessara síðustu stjórnarráðstafana, gengislækkun-
arinnar, sem látið var í veðri vaka, að ætti að leysa
"vandamál þjóöarinnar, en aöeins verða til að auka þau
eins og reynslan er þegar að sýna.
Undanfarin ár hefur allmikið verið um þaö rætt
hvort gengislækkun yrði bændastéttinni hagstæð. Á
íundum stéttasambandsins hefur þetta m.a. mjög borið
á góma. Yfirleitt má fullyrða að meginþorri bænda hafi
alltaf veriö mjög vantrúaður á hagstætt gildi gengis-
lækkunar fyrir landbúnaðinn. Hins vegar hafa ýmsir
þeir, sem vilja telja sig pólitíska forustumenn bænda-
stéttarinnar haldið hinu fram. Hafa þeir nú neytt valda-
aðstöðu sinnar til að knýja mál þetta í gegn á Alþingi.
Þegar yfirvega skal áhrif gengislækkunar á afkomu
landbúnaðarins, ber fyrst aö athuga markaðsaðstöðu
fyrir vörur hans. Þær eru að langmestu leyti seldar á
innlendum markaði, og sölumögnleikar mjög undir því
komnir hvernig fjárhagsafkoma neytendanna er. Hin
gífurlega aukning er varð á sölumagni landbúnaðarvara
innanlands á styrjaldarárunum er að mestu leyti að
þakka aukinni kaupgetu frá því sem var fyrir styrjöldina.
Þessi sala hefur haldizt síðan styrjöldinni lauk vegna
þess að atvinna hefur verið nokkurnveginn nægileg og
tekjur almennings því sæmilegar.
Hins vegar gefur það auga leið að gengislækkunin
rýrir kaupgetu alls þorra launþega svo mikið, að mjög
mikil hætta skapast á því að fólk neyðir-t til aö spara
'við sig kaup þessara vara svo sem unnt er.
• Hagfræðingar þeir er álitsgerð frumvarpsins sömdu
•gera líka beinlínis ráð fyrir því, að útflutningur land-
búnaðarvara þurfi að aukast. En engin von getur orðið
til þess að slíkur útflutningur vegi móti því tjóni, sem
hlýzt af þrengri innanlandsmarkaði.
Þá er önnur aðalhlið þessa máls, er að landbúnað-
inum snýr. Það er innflutningsverö bæði rekstrarvara
til atvinnurekstrarins og nauðsynjavara til neyzlu fólks-
ins sjálfs.
Undanfarið hafa bændur unnið af kappi að því að
auka ræktun, vélanotkun og hverskonar tækni í atvinnu-
rekstrinum. Slík bylting kostar stóraukinn innflutning
á vélum, tilbúnum áburði, olíum, benzíni, erlendu fóðri
o.fl. Margar af þessum vörum s.s. tilbúinn áburður, fóður-
bætir o.fl. hafa verið seldar með lítilli álagningu. Erlenda
verðið á þessum vörum hefur því verið hlutfallslega mikili
partur útsöluverðsins. Þegar innkaupsverð þeirra hækkar
xiú um 74% vegna gengislækkunar verður heildaiverð-
hækkun þeirra mjög mikil, og meiri en margra annarra.
Þær vörur sem keyptar eru og hafa verið keyptar fyrir
döllara voru auk þess búnar að hækka í innkaupsverði
xun 44% við gengisfellinguna í haust.
Þegar hin nýja verðh. bætist ofan á það verður það
eamtals á annað hundrað prósent hækkun frá síðasta
„Peningcma eða líflið"
Kafli úr bréfi irá bónda í Mýrasýsiu
Mikil óánægja ríkir nú meðal |lífið“. Átti saga þessi að sýna
Framsóknarmanna síðan flokk- ,hve skeleggur Framsóknar-
ur þcirra gekk til stjórnarsam- ilokkurinn væri í stríðinu gegn
starfs við Sjálfstæðisflokkinn, fjárplógs;tarfseminni. Þá lét
og er það að vonum, svo ber Hermann einnig í það skína, að
eru svik hans við öll loforð um iviðskiptamálin væru alls ekki
baráttu gegn íhaldinu að lengra
verður naumast komizt í póii-
tísikri niðurlægingu.
Forustumenn Framsóknar
munu hafa orðið varir við þessa
óánægju a.m.k. hér í Mýra-
sýslu og af því tilefni var boð-
aður fundur í Borgarnesi á
skírdag, og mættu þar Hermann
Jónasson og Bjarni Ásgeirsson.
Eklci virtist áhugi manna til að
sækja þennan fund hafa verið
mikill, því að sögn fundar-
manna voru þar 60 manns þeg-
ar flest var. Hörð gagnrýni
kom fram á fundinum á flokks-
forustuna og mjög á Hermánn
Jónasson sjálfan. Er það á orði
haft, að einn hinna ungu Fram-
sóknarmanna hafi mjög deiit á
þann undirlægjuhátt og aum-
ingjaskap, er flokkurinn hefði
sýnt í þessum. málum öllum og
talið Hermann hafa haldið illa
á málum.
Framsókn fengið í sinn hlut
minniháttar ráðherraembætti,
og sérstaklega þó það, að Björn
Ólafsson var gerður að við-
skiptamálaráðherra. Hefði
Framsókn svikið þar geyisilega
í verzlunarmálunum sem öðru.
Þessari gagnrýni svaraði
Hermann og taldi hana hafa
við lítil rök að styðjast. Kvað
ýljálfstæðisflokkinn mjög ó-
ánægðan í samstarfinu og þætti
Framsókn ráða of miklu.
Sagði hann þá sögu, máli
sínu til stuðnings, að einn
Sjálfstæðismaður hefði tekið
sig tali og sagt við sig, að
Framsóknarmenn væru eins og
ræningjar, sem otuðu byssu að
manni og segði „peningana eða
frekar í höndum viðskiptamála-
ráðherra og skipti því ekki máli
þótt Bjöm Ólafsson færi með
þau mál. Væntanlega hafa
flestir fundarmenn munað það,
að í vantraustsumræðunum
sagði Hermann sjálfur að
mestu máli skipti um fram-
kvæmdina og þar með embætti
viðskiptamálaráðherra. E. t. v.
hafa einhverjir brosað í laumi.
Þá gat Hermann þe;s einnig
að Framsókn hefði fengið for-
seta íslands til að neita kröfu
Sjálfstæðisflokksins um þing-
rof og nýjar kosningar og þótti
það mikill sigur fyrir Fram-
sókn, sem og var rétt, því
mikið afhroð hefði flokkurinn
goldið í þeim kosningum a.m.k.
ef kjósendur hefðu rétt metið
starf hans á þessu þingi.
Þá taldi Hermann það mikinn
ávinning, að Framsókn hefði
fjármálin og væri Sjálfstæðis-
mönnum mjög illa við að hafa
Eystein fyrir fjármálaráðherra,
því þeir væru svo hræddir við
framkvæmd Eysteins á skatta-
lögunum. Ekki heldur nein
furða. Það er ekki við góðu að
búast, þegar von er á Eysteini
eins og ræningja tilbúnum að
skjóta, talandi ræningjamáli.
„Peningana eða lífið“!!!
Þá veit almenningur að Fram
sókn ræður yfir fjármálunum.
En það má þá heldur ekki
gleymast, þegar farið verður
að deila á fjármálastjórn nú-
verandi ríkisstjórnar.
Þá undirstrikaði Hermann
það hve miklu meiri hyggindi
væru í því fólgin, að hafa stjórn
arsamstarf við Sjálfstæðisflokk
ári. Nú munu bæði Eimskipafélag íslands og S. í. S. hafa
fengiö leyfi ríkisstjórnarinnar til 45% hækkunar á farm-
gjöldum. Tollar hækka að sarna skapi sem innkaupsverð.
Reynslan sýnir sig núna þessa dagana. Beltisdráttar-
vélar meö jarðýtum, sem kostuðu innan við 100 þús. kr.
fyrir ári síðan, verða lítið innan við 200 þúsund kr. nú
að sögn innflytjendanna sjálfra. Nú er Fjárhagsráð að
veita leyfi fyrir nokkrum slíkum vélum.
Sama gildir vitanlega um smærri vélar allar, jeppa-
bíla og annað sem fyrir dollara er keypt. Er auðséð að
jafnvel-þótt gjaldeyrir væri til, leyfa fjárhagsmöguleikar
bænda þeim ekki slík kaup við hinu nýja veröi. Sama
hætta vofir yfir gagnvart rekstrarvörum s.s. tilbúnum
áburði, sáðvörum, olíu og öðru slíku. Sú þróun til full-
komnari framleiðsluhátta í landbúnaðinum, sem hafin
hefur verið og var sumstaðar nokkuð á, veg komin,
hlýtur því að stöðvast vegna þeirrar verðbólgu er gengis-
breytingin veldur.
Þannig verður afléiðing þessara aðgerða á afkomu
og framvindu landbúnáðarins. Þannig verður árangurinn
af' „viðreisnaráformum" núverandi valdhafa þegar þau
koma til framkvæmda. Og það sem þó er verra en allt
annað er það, að þau leysa á engan hátt vandamál þeirra.
sem þau eiga að vera gerð fyrir.
inn til að koma fram málum,
sem sá flokkur væri andvígur,
heldur en að mynda stjórn á
móti Sjálfstæðisflokknum til að
koma sömu málum fram. Hafa
menn heyrt snjallari röksemda-
færslu ?
Nokkrar spurningar voru
lagðar fyrir þá Hermann og
Bjarna m.a. hve vöruverð
mundi hækka mikið við
gengislækkunina. Það kváðust
þeir ekki vita, og mun rétt
vera því í blindni var gengis-
lækikunin gerð.
Hér hafa nú verið rakin
nokkuð þau rök, sem þessir
forustumenn Framsóknar flytja
kjósendum sínum. Verður ekki
annað séð, en að útlit sé fyrir
að þær séu ætlaðar barnalega
trúgjörnum mönnum sem elcki
hugsa sjálfstæða hugsun. Er
álit Framisóknarforkólfanna á
kjósendum sínum virkilega
þannig? Eða er þessi leikur leik
inn til að halda fylgi fólks með
hinar ólíkustu skoðanir?
Er Hermann róttækur fyrir
kosningar til að halda til flokks
ins fylgi manna sem raunveru-
lega eru sósíalistar að lífsskoð-
un en hafa iátið glepjast af
Rússagrýlu og öðrum ámóta
•
vizkulegum áróðri, en svo er
um fjölmarga af frjálslyndari
fylgjendum flokksins? Er Ey-
steinn íhaldssamari. en sjálft
íhaldið í mörgu til þess að tapa
ekki íhaldsfylginu innan flokks
ins til Sjálfstæðisflokksins? Og
hvers vegna talar Bjarni Ás-
geirsson venjulega eins og hann
sé að tala við börn? Er það
handa þeim trúgjörnu, sem
hugsa um flokkinn eins og
skáldið segir um skapara heims
ins? „Allt er gott, sem gjörði
hann.“
Þannig má segja, að hverjum
sé ætlaður sinn skammtur, og
svo hangir allt flokkshripið
saman af gömium vana. Þessi
fundur í Borgarnesi varpar svo
skýru ljósi á framferði og rök-
semdafærslu þessara stjórn-
málaleiðtoga, að á betra verð-
ur ekki kosið.
Hve lengi getur þessi leikur
gengið? Því svara kjósendur i
næstu kosningum. Og ekki
skyldi mig imdra, þótt margir
af hinum frjálslyndari fylgjend
um Framsóknar fari nú að sjá
í gegn um þennan vef. Að vera
Framsóknarmaður að pólitískri
trú en sósíalisti í hugsun og
lífsskoðun getur ekki samrýmzt
til lengdar. Þetta fólk þarf að
kynna sér málin frá fleiri hlið-
um en einni. Engir hleypidómar
eða Rússagrýla mega verða ó-
yfirstíganlegir erfiðleikar, er
komi í veg fyrir að það nái að
átta eig á sinni eðlilegu þjóð-
félagsafstöðu, og neiti að láta
hafa sig fyrir þátttakendur í
þessum leik lengur.
Aldrei hefur íslenzku þjóð-
inni legið meira á að samstilla
Framhald á 7. síðu.