Nýi tíminn - 05.03.1953, Qupperneq 10

10) — NÝI TÍMINN — Fimmtudagur 5. marz 1953
Einokun peningavaldsins á lánsíé:
Með lánsfjánseiiunnm gagnvaii þeim smáu em þeingakiíkux
íhaldsins og riamséknai að íýja miliistéfiiimai ©g verkalýð
að eigimm
Aðeðns með því ai rssa
hægt að knýja fram gsrireytiigis á lánsfjárstefnm
,,Hvernig stendur á því að ekki er hægt að fá lánað út á hús
fcða tili að byggja“, spyr margur sá, sem nú stendur í því þarfa-
verki að byggja yfir sig og sína — og, þarmeð til frambúðar
Jfir þjóðina. Hvernig stendur á því að þeir menn, sem eru að
byggja fyrir ókomnar kynslóðir eru meðböndlaðir eins og óbóta-
menn: fá alstaðar neitun í bankastofnuinim landsins.
Það er nauðsynlegt að hver einasti maður gerr sér nú ljóst
hvernig á slíku stendur, því fyrir kosningarnar er hægt að hafa
áhrif til að breyta þessu ástandi, en ekki eftir þær.
„Hvernig stendur á því, að ekki er hægt að fá nauðsynleg lán
til framltvæmda út á landi“, spyr margur maðurinn, jafnvel lieil
byggðarlög, sem reyna við erfiðar aðstæður að skapa viðunandi
lífskjör þar svo fólkíð flýji eltki burtu.
Það er óhjákvæmilegt að dreifbýlið á íslandi geri sér það ljóst
fyrir kosningar, hverjar orsakirnar eru til þeirrar lánsfjárstefnu,
fjandsamlegr! öllu landinu, seiíi hú' ríkir. Eftir kosningar er það
of seint.
íhaldið fyrirskipaði láns-
fjárbannið til húsbygginga.
Ríkisstjó'rnin hefur óft verið
knafin um svör iaf hálfu Sósíal-
ístaflokksins við því hvernig á
lánsfjárbanuinu stæði. Og hún
hefur á Alþingi neyðzt til þess
að sva-ra þessum þrálátu spurn-
ingum.
í umræðunum um tillögu
Einars Olgeirssonar um að
setja rannsóknarnefnd á iaf-
skipti Benj.amíns Eiríkssonar
af útlánum bankanna, einkum
til húsbyiggiriga, viðunkenndi
Björn Ólafsson að hafa sem
bankamáLa r á ðher r a fyrirskipa ð
Landsbankanum það r-aunveru-
lega bann, sem nú er á lánurn
rtil rbúðarhúsabygginga. Síðan
er margoft búiff aff heimta af
Birni að hann leggi þetta bann-
bréf fram á Alþingi, en hann
hefur ekki þorað. Hins vegar
hiafa nokkrir íhai.dsþingmenn
verið látnir Ieggja fram frum-
v.arp u.m aukin útlán til hús-
byigging.a, en íhaldið ekk,i vilj-
•að siamþykkja slíkt frumvarp
sjálf.t, þótt því væri boðið fylgi
við það sem tryggði samþykki
þess. Þvert á móti lögðu flutn-
ingsmenn sjálfir til að vísa
frumviarpinu til ríkisstjórnar-
innar, m. ö. orðum svæfa það!
Þannig er skrípaleikur íh.alds-
ins í lánisf jármálunum fyrir
kosning.ar. En hin r'aunverulegia
póli'tík þess biirtist í lánsfjár-
banninu og henni er Framsókn
.algerlega saimmólia.
Er þetta lánsfjárbami ríkis-
stjórnarinnar sett á vegna þess
að það sé lánað svo mikið nú
þegar út á hús á íslandi að
ekki sé óhætt að lána meir?
Öll hús á íslandi eru ,nú að
brun,abótam.ati virt á um ,3000
milljónir krón.a.
Og hve mikil eru öll lán í
veðdeild Landsbankans saman-
Þau eru 38 milljómir króna.
Þótt reiknað sé . með öllum
lánum allra ibanka, lánsstofnana
og einstaklinga með veði í hús-
um, mun sú lánsupphæð vart
f-ara, fram úr 300 milljónurn
krón-a. Það er 10% út á bruna-
bótamat -allra liúsa á landinu.
Og fles't er.u þessi hús það vel
úr garði gerð að í þeim má
búa eima til tvær -aldir.
Hver verður -afleiðinigin af
þeirri lánsfjárstefnu Framsókn-
iar að ætla -að láta -inúlifandi
kynslóð bo'rga þessi hús upp?
lAfleiðingi verður s-ú að veirka
menn og millistétt'afólk, — allt
efnaminina fólk, — rís ekki
undir því efnahagslega að eiga
að eignast íbúðir sínar skuld-
lausar á 15—20 árum oig neyð-
-ast til að selj-a íbúðir sínar. O-g
þega-r eru orðin brögð að því.
Oig hverjir eru það sem geta
keypt?
Fyrst og fremst ríkustu menn
irn.ir, þeir, -sem hafa góðan að-
gang ,að þeim lánstofnunum,
sem almennimgi eru lokaðair, sú
pólitíska sérréttindastétt, sem
þessir flokkar eru að skapa
í landinu.
Afleiðingin af þessari láns-
fjárpólitík stjórnarflokkanna
verður sú að liúseignirnar safn
ast á færri og færri hendur.
Peningavald íhalds og Fram-
sóknar rænir húsununi af
verkamönnum og millistéttum
nieð svívirðilegri lánsfjárpóli-
tík sinni. Og er það ekki líka
tilgangur þessara herra með
lánsfjárpólitík þessari?
Það er eftirtektarvert hvers
kon-ar stefnu þessir flokkar
reka í húsbyggingamálum sam-
tímis lánsfjártregðunni. Þeir
reyna eftlr maetti að hindra
frelsi til húsbygginiga. Á því
eina sviði sem þeir hafa neyðzt
til þess að láta undan kröfum
fólksins um byggingafrelsi, sem
Sósíalistaflokkurinn ár eftir ár
ihefu'r flutt á Alþingi, sem sé
í isimáíbúðahúsunum, hafa þeir
gert fólkinu sem erfiðast fyrír
og beitt óþolandi hlutdrægni i
þeim Idtlu lánveitingum, sem
fram hafa farið. En frumvörp
liwí

»iai3
e>
.a
Stjórn Samviimutrygginga hefur ákveðið að greiða þeim, sem
tryggja hjá félagiiiu, allan ágóða félagsins á sl.. ári. Neraur
sú upphæð um 2 millj. og 2G0 þús. la'óna og verour úthlutun
arðsins þannig fyrir lioinið, að yfir hálf milljón verður greidd
"yeint til hinna tryggðU eða dregin frá endurnýjunariðgjöldum
þeirra á árinu 1953, en 1 millj. og 800 þús. verða lagðar í stofn-
sjóðsreikninga hinna tryggðu hjá féiagínu.
Sósíalistaflokksins um frelsi til
íbúðarhúsbygginga hafa þeir
drepið.
Hver er afleiðingin af þess-
ari stefnu?
Minni húsbyggingar. meiri
skortur á húsnæði. Og þegar
svo það íbúðarhúsnæði, sem
fyrir er, færist á færri og
færri hendur, þá verður afleið-
ingin hæltkiandi húsaleiga og
þar með versnandi lífskjör al
þýðu.
Það stefnir allt að sama
miarki um pólitík íhalds og
Framsóknar í þessum málura:
Rýja verkamenn og millistéttir
iað þeim eignum, sem þær eign-
'uðust á nýsköpunarárunum og
meðan ávaxta þeirra naut við
Rýra lífskjör vinnandi stétt-
.anma.' En auka að sama skapi
eignir og gróða. peningavaldsins
í Reykjavík, isem ,auk síns auðs
á ,,Sjá.lfstæðis“flokkinn og
„Fir a misóknar ‘ ‘f 1 okk inn m e ð
ihúð og bái’i og þessir flokkar
eru dýrmætustu auðsköpunar-
tæk.i einokunarklíkunnar í
Reykjiavik, því þeir veita henni
pólitíska valdið yfir bönkun-
um til ,að ráða ,aliri lánsfjár-
stefnunni, ráða raunverulega
lallr.i ihagnýtingu þjóðarauðsins
og þjóðareignanna.
Fjandskapur Fx-amsóknar
við lánveitingar til að
byggja upp atvinnulífið
um land allt.
Af fram,anskráðu er ljóst ,að
það er íhaldið, sem með góð-
uim stuðningi Fram-sóknar
hindrar það að almenningur
fái eðlileg lán til íbúðarhúsa
og smærri atvinnurekendur
nauðsynleg lán til ' reksturs
síns.
Og- eins er það Framsókn
sem með góðum stuðningi í-
haldsins hindrar að hin fátæku
byggðarlög um land allt fái
-nauðsynleg lán til framleiðslu
sinnar og framfara.
Greinilegast sýndi Fr,am.sókn
fjandskap sinn við eflingu at-
vinnulífs um land allt er hún
barðist igegn nýsköpun -atvinnu-
lifsins og nýsköpunai-stjórn-
inni, réðst á kaup riýsköpunar-
togaranna þrjátíu, bai'ðist gegn
Stpfnun Stofnlánadeildar sjáv-
arútvegsins, sem gerði bæjiar-
félögunum um land .allt kleift
-að eignast þá togara, sem síð-
an hafa verið undirstaða at-
vinnulífsins á mörgum stöðum
uim land iallt. En Eysteinn og
Framsóknarflokkurinn álitu þá
bara. „gums“, sem ekkert væri
við að gera.
Og nú er Framsóknarflokk-
urinn með góðri aðstoð íhalds-
Framhatd á ll.'síðu.
Erlendur Emai'sson, fram-
kvæmdastjóri Samvinnuti’ygg-
inga, skýi'ði blaðamönnum £rá
þessu á fundi nýlega og gat
þess, að þetta væri fjórða árið
í röð, sem félagið úthlutaði slík-
um arði. Árið 1949 nam arðs-
úthlutunin 192 þús. ki'ónum,
1940 340 þús. Oig 1951 453 þús.
þannlg að heildarupphæð iað. ár-
inu 1952 meðtöldu verður um
3 millj. og 200 þús. krónur.
Stofnsjóður myndaður
Það er ætlan stjórnar Sam-
vinnutrygginga að með þessari
arðsúthlutun verði stofnsjóði fé-
lagsins komið á fót, en þeir sem
lengi tryggja hjá félaginu eign-
ast fljóitlega þar nokkr.a inn-
eign, sem þeir fá igreidda vexti
af árlega. Hefur nú þegar ver-
ið ®ett iregluigerð um st.arfsemi
sjóðsins, vaxtagreiðslur af inn-
eigniun í honum o. s. frv.
Lítil tjón — Reksturs-
kostnaður lágur
Höfuðástæðan fyrir því að á-
góði af starfi Samvinnutrygg-
inga var svo -mikill árið 1952
var sú, að tjón á eignum, sem
tryggðar vo-ru hjá félaginu voru
rnjög líti'l, reksturskostnaður
mjög lágur og mun lægri en
hjá öðrum tryggingafélögum að
sögn framkvæmdas'tjórans, og
loks hafa endurtryggingasamn-
ingar féiagslns reynzt mjög hag-
kvæmir.
Stefnan að efla sjóðina
Samvinnutryggingar hófu
starfsemi sína haustið 1946 og
stefna félagsins hefur jafnnn
verið sú, -að efla sjóði sína svo
að það geti tekið stærri hluta
af áhættum trygginganna á
sjálft sig og sparað þannig end-
urtryggingar erlendis, sagði Er-
lendur :e,nnfremui’. Starf félaigs-
ins hefði einn.ig færzt í þá átt
að það hefuir tekið að sér trygg-
ingar fy-rir erlenda aðila í mörg-
um 'löndum, t. d. í Hyderabad í
Indlandi, P-akistan, Kanadia og
viðar. Ár.angur þessarar stefnu
(að flytja 'tiryggingarnar sem
mest inn 1 landið) væri nú .að
koma í ljós í bættum hag fé-
lagsins' og þeirra tryggðu, sagði
framkvæmdastjórinn að lokum.
Framsókn ber
[ábyrgð á útflutnings^
einokun Ihaldsins
„Tíminn“ er með venjulegri((
' kosningahræsni Eramsóknarí
að skammasit út 1 útfl'Utnings-í
einokun. íhaldsins, sem nú er<
að kyrkja sjávarútvegimu
Þessi einokun helzt einvörð-(
ungu á áby.rgð Framsóknar.
Sósíalistaf'lokkurinn hefur í(
'þrjú ár .flutt á Alþingi frum-([
[ varp um að afnema .hana.
Framsókn og Sósíalistaflokk-Í
ui'inn gátu á síðasta Alþingii(
samþykkt það frumvarp, því/
fþessir tveir flokkar voru í(
'meirihluta á þingi. — En það?
' hefði rekizt á fjárplógS'samn-í
t/ inga Vilhjálms Þórs og(
' Reykjavíkuríhaldsins.
Og enn gæti forsætisi'áð-
(herra Framsóknar kvatt Al-
'þingi saman og látið afnema'(
'þessa fjötra. En Framsóknl
'vill það ekki. Hún hefur ekk-
'ert á móti því að láta drepaí|
' sjávarútveginn. Ameríkanarn-t
' ir hennar fá þá meira ís-t
lenzkt vinnuafl. til að þræla^
' út.
í ái amótaskýrslu Norðurkóreuhersins var skýrt frá því, að
hörðustu orustur hefðu síðasta ár geisað á þeim hluta Iíumhvva-
vígstöðvanna, sem kenndar ern við Sangkumryung. Orusturnar
stóðu óslitið frá því 14. október til nóveinberioka. Bandaríkja-
menn áttu upptökin og var ætlun þeirra að þoka víglíminni til
norðurs. Það tókst ekld, alþýðuherinn stóð þétt fyrir, en Banda-
ríkjamenn og málalið þeirra beið herfilegan ósigur, missti 25.000
manns, fallna, særða og liertekna. Loftvarnasveitir alþýðnhers-
ins skutu niður eða skemmdu 258 óvinaflugvélar. Myndin sýn-
ir rnenn úr alþýðuhernum gera gagnálilaup.
4'i.
bl;
.0
Jfi
.f .cis'ii’i íij aio.eelöjiQ 1T:1.
• ’>”» • yfi, >.n jrr ’
í7ÍtrW£íríijí|f(.g ts i'.Vv _ ova I'
-íÁ'Xi2 Slí i.ri ... ig .-: ,5 ncrrsl 1
E-!2:ln

tíJíé ;-í v.