Nýi tíminn - 22.07.1954, Blaðsíða 1

Vegna anna
í Prentsmiðju Þjóðviljans
mun Nýi tíminn aðeins
koma út hálfsmánaðarlega
mánúðina júlí og ágúst.
TIMINN
Fimmtudagur 22. júlí 1954 — 14. árgangur — 26. tolublað
LESIÐ:
grein Gunars Benediktssonar,
Dugur eða drep, á 7. síðu.
SAMINN
í INDÓ KÍNA
Viet Nam skipt í tvo nær jafna hluta —
Kosningar og sameining innan 2ja ára
1 íyrradag náðist samkomulag í Gení um öll meg-
in atriði samninga um vopnahlé í Indó Kína og voru
íriðársamningar undirritaðir rétt upp úr miðnætti.
Stóðst það á endum að þá var útrunninn írestur sá,
sem Mendés-France, íors'ætisráðherra Frakklands,
setti sér til að semja um vopnahlé eða láta aí völd-
um ella.
Strax í fyrramorgun skýrði so-
vétfréttastofan Tass frá því að
samkomulag hefði orðið í Genf.
Talsmaður frönsku sendinefndar-
innar sagði í fyrrakvöld að ekki
væri eftir að ganga frá öðru en
orðalagi á nokkrum atriðum
samninganna.
Mendés-France, Eden utanríkis-
ráðherra Bretlands, Molotoff ut-
unríkisráðherra Sovétríkjanna
og Pham Van Dong, varafor-
sætisráðherra stjórnar sjálfstæð-
ishreyfingar Indó Kína sátu á
fundum mestallan daginn við að
leggja síðustu hönd á samning-
ana.
Mun taka hálían mánuð.
Samningarnir verða ekki birt-
ir fyrr en gengið hefur verið frá
þeim að fullu en vitað er um
aðalefni þeirra.
Vopnahlé á helztu vígstöðvun-
um i Indó Kina á að hefjast
þrem sólarhring'um eftir undirrit-
unina. Þar sem einangraðir her-
flokkar hafast við fjarri megin-
herjunum er vonazt til að vopna-
hlé verði komið á innan hálfs
mánaðar.
13 milljónir og níu
milljónir.
Viet Nam, stærsta og mann-
flesta rikinu í Indó Kína, verður
skipt í tvennt þar sem það er
mjóst nálægt 17. breiddarbaug
norðurbreiddar. Sj álfstæðishreyf-
ingin fær nyrðri hlutann til um-
ráða en Frakkar og leppstjórn
þeirra þann syðri.
Norðurhlutinn er 165.000 fer-
kílómetrar og þar búa 13 mill-
jónir manna. Suðurhlutinn er
164t000 ferkílómetrar og íbúatal-
an þar um níu milljónir.
Tilfluíningur herjanna.
Aðilar flytja heri sína brott hver
af annaps yfirráðasvæði og á
þeim tilflutningum að vera lokið
innan tíu mánaða. Frakkar munu
yfirgefa Rauðársléttuna með
borgunum Hanoi og Haiphong.
Sjálfstæðisherinn yfirgefur stór
svæði á víð og dreif um suður-
hluta landsins.
Hersveitir Frakka og sveitir úr
sjálfstæðishernum eiga að yfir-
gefa ríkin Laos og Kambodia.
Sveitir skæruliða í þessum ríkj-
um eiga að safnast saman á á-
kveðin svæði og leggja niður
vopn.
Framkvæmd kosninga.
Allir hlutar Indó Kína munu
standa utan hernaðarbandalaga
og þar mega ekki vera herstöðv-
ar neins erlends .ríkis.
Ekki síðar en 20’. júlí 1955
eiga stjórn sjálfstæðishreyfing-
arinnar og leppstjórn Fr'akka að
hefja sameiginlegan undirbúning
að kosningum um allt Viet Nam.
Kosningarnar eiga að fara fram
fyrir 20. júlí 1956. Að þeim af-
stöðnum verður mynduð ein
stjórn í landinu og franski her-
inn yfirgefur jafnframt suður-
hlutann.
Eftirlitsnefnd.
Kort af Indó Kina. Viet Nam er
skipt nokkru fyrir norðan hafn-
arborgina Hué, sem merkt er
á kortið.
Nefndir fulltrúa frá Indlandi,
Kanada og Póllandi eiga að sjá
um það að samningarnir séu
haldnir í öllum ríkjum Indó Kína.
Rísi ágreiningur i nefndunum
verður honum skotið til úrskurð-
ar ríkjanna níu, sem fulltrúa eiga
á ráðstefnunni í Genf.
Bandaríkin neita að
s'amþykkja.
Ekki var búizt við að öll skjöl
varðandi þessa samninga yrðu
tilbúin til undirskriftar í fyrra-
kvöld. Formlegur fundur ráð-
stefnunnar var því haldinn ár-
degis I gær. Um hádegið fór
Mendés-France til Parísar, þar
sem hann geíur franska þinginu
skýrslu á morgun.
Eitt af þeim atriðum, sem mest-
um erfiðleikum ollu í viðræðun-
um í fyrrad. var afstaða Bedell
Smith, aðstoðarutanríkisráðherra
Bandaríkjanna. Hann þvertók
fyrir að undirrita fyrir hönd
Bandaríkjanna yfirlýsingu um að
öll ríkin á ráðstefnunni í Genf
séu samþykk samningum Frakka
og sjálfstæðishreyfingarinnar.
Hin ríkin öll voru fús til þessa en
vegna afstöðu Bandaríkjastjórn-
ar varð það úr að orðá yfirlýs-
inguna þannig, að ráðstefnan
taki það til greina að samningur
hafi verið gerður um frið í Indó
Kína.
Þungt áíall íyrir steínu
Bandaríkjastjórnar.
Samningurinn um frið í Indó
Kína er þyngsta áfall sem utan-
ríkisstefna Bandarikjanna hefur
orðið fyrir. Dulles, utanríkisráð-
herra Bandaríkjanna, yfirgaf ráð-
stefnuna i Genf viku eftir að hún
hófst 26. apríl. Reyndi hann að
fá Breta og Frakka til að koma
á laggirnar hernaðarbandalagi í
Suðaustur-Asiu til að berjast á-
fram í Indó Kína í stað þess að
semja frið. Bretar höfnuðu
þessu með öllu en vegna áhrifa
Dullesar á Bidault, fyrrverandi
utanríkisráðherra Frakklands,
fór ekki að rofa til á ráðstefnunni
fyrr en franska þingið hafði fellt
stjórnina vegna stefnu Bidaults.
Sjú Enlæ talar í
brezka útvarpið
Brezka ríkisútvarpið hefur
flutt viðtal, er Morgan Phillips
ritari brezka Verkamannaflokks-
ins, átti í Genf við Sjú Enlæ, ut-
anríkisráðherra Kína. Phillips fór
á fund Sjú að ræða för nokkurra
helztu foringja Verkamanna-
flokksins til Kína í. haust.
Sjú kvaðst gera sér bjartar
vonir um að friður í Indó Kína
yrði saminn á ráðstefnunni í
Genf. Ef það tækist ætti það að
geta orðið byrjunin á árangurs-
ríku starfi til að efla friðinn
hvarvetna í Asíu.
Mjólkurverð til
framleiðenda 1953
Skv. skýrslu frá Framleiðslu-
ráði landbúnaðarins var útborg-
að mjólkurverð til framleiðenda
1953 sem hér segir:
h. lítri
Mjólkurstöðin í Rvík kr. 2.74
Ms. Borgf., Borgarnesi — 2.43
Ms. Húnvetn. Blönduósi — 2.25
Ms. Skagfirðinga — 2.18
Ms. KEA, Akureyri — 2.30
Ms. KÞ, Húsavík — 2.13
Ms. Flóamanna, Selfossi — 2.63
Ho Chi Minh Pierre Mendés-France
Styrjöldin hefur
staðið í átta ár
Stríðið í Indó Kína er búið
að standa í tæp átta ár. Það
hófst haustið 1946, þegar
Frakkar gengu á gerða samn-
inga við stjórn sjálfstæðis-
hreyfingarinnar, sem mynduð
var að afstöðnum kosningum
síðla árs 1945.
Frakkar viðurkenna stjórn Ho.
Eftir uppgjöf Japana var
allt Viet Nam á valdi sjálf-
stæðishreyfingarinnar, sem
hafði barizt gegn hernámsliði
Japana. Frakkar viðurkenndu
stjórn sjálfstæðishreyfingarinn-
ar undir forystu Ho Chi Minh.
I skjóli brezks flota settu þeir
þó lið á land í suðurhluta
landsins. Meðan Ho var í
Frakklandi sumarið 1946 að
semja um samband Viet Nam
og Frakklands gekk franska
herstjórnin i Indó Kína æ meira
á gerða samninga. Um haust-
ið hófu svo Frakkar allsherj-
ar herferð gegn sjálfstæðis-
hreyfingunni.
Skæruhernaður framan af.
Sjálfstæðisherinn snerist til
varnar. Fyrst i stað háði hann
skæruhernað og hafði engar
fastar bækistöðvar. Eindreginn
stuðningur almennings gerði
sjálfstæðishernum þó brátt fært
að hefja hernaðaraðgerðir gegji
Frökkum í stærri stíl. Vegna yf-
irburða sinna í vopnabúnaði
gátu Frakkar komið sér upp
virkjum nærri því hvar sem
þeim sýndist, en landsbyggðinni
á milli virkjanna réði sjálfstæð-
isherinn.
Hver hershöfðinginn á fætur
öðrum var sendur frá Frakk-
landi til þess að vinna bug á
Framhald á 5. siðu
Berklar loo simmm banvænni á
Grænlandi en í Danmörku
Berklarannsókn, sem gerð hefur verið í einu stærsta
læknishéraðinu á Grænlandi, leiddi í ljós, að 11,2 af
hverjum 1000 mannslátum stöfuðu af berklum.
Rannsóknin var gerð árið 1951,
en niðurstöðurnar hafa nýlega
verið birtar. Samkvæmt þeim
er sjúkdómurinn um 100 sinn-
um banvænni á Grænlandi en
í Danmörku. Milli 26 og 45%
af öllum manndauða stafa í
sumum byggðarlögum af
lungnaberklum. Samsvarandi
tala var 1,3% í Danmörku
sama árið.
Læknirinn sem gerði rann-
sóknina, Oskar Jensen, segir
að slæm húsakynni eigi höfuð-
sökina á hinni miklu útbreiðslu
sjúkdómsins og bendir á, að
húsnæðisrannsókn, sem gerð
var í þessu sama læknishéraði
árið 1952, le:ddi í Ijós, að
fjórðungur íbúanna bjó í þröng-
um húsakynnum ásamt fólki
með smitandi berkla.
Grænland er nú orðið amt í
danska ríkinu og á m.a. full-
trúa á danska þinginu. Dönum
hefur orðið mjög mikið ágengt
í baráttunni gegn berklaveik-
inni heima fyrir og þessi rann-
sókn er því ljótur vitmsburð-
ur um óstjórn danskra stjórn-
arvalda á Grænlandi.