Nýi tíminn - 12.02.1959, Side 5

Fimmtudagur 12. febrúar 1959 — Nýl TlMINN — (5

Börn verða stöðugt stærri og
byngri og þroskast fyrr
Helmingur þeirra barna, sem deyja íarast
í slysum — flest devja í umíerðarslysum
Kynslóð stærri og þyngri unglinga er að vaxa upp.
Þessi kynslóð mun að meðaltali lifa 20 árum lengur
en fyrirrennarar hennar. Áhyggjuefni hennar er ekki
æðuskortur, eins og fyrir 50 árum — heldur fita.
Stífla brnst og
bær fér í kaf
Vatnsflóð sópaði nm daginn
í burt bscnum Bibadelago á
Spáni norðves+anvérðiun.
Bærinn stóð fjalllendi og
fór á kaf í vatn þegar ný-
Ieg sfífla ofar í dalnum
brast að næturþeli. Af rúm-
lega 500 bæjarbnum fórust
150 í flóðinu.
Þetta eru þær niðurstöður,
sem John Charles læknisfræði-
ráðunautur brezka heilbrigðis-
málaráðuneytisins hefur komizt
að við rannsóknir sínar á
brezkum skólabörnum.
Fimm ára gömul hörn eru að
áliti hans 6-7 sentimetrum
stærri en jafnaldrar þeirra voru
árið 1907. Tólf ára börn nú á
dögum eru hærri en þau sem
j voru 15 ára um aldamótin. —
Jafnframt stærra vaxtarlagi
byrjar kynþroski unglinganna
nú allmiklu fyrr en áður. Að
meðaltali ná börn nú getnaðar-
iþroska þegar þau eru þrettán
j og hálfs árs.
í Skólábörn eru nú mun bet-
„ . , ■ j.-- . . « ur upp alin og hreinlegri- en
yrð! sem nkja a reikistjornunn, Marz. Tdraumr hafa áður fyrr Farsóttir sem urðu
verið gerðar með þetta í Fluglæknisfræðistofnuninni fj81da barna að bana eða gerðu
í Texas í Bandaríkjunum og hafa þær leitt til þeirrar þau örkumla, hafa nú að veru-
Eru lifandi verur á Marz?
Vísindamenn haía sannað að sýklar geti
lifað við hær aðstæður, sem eru á Marz
Tekizt hefur að láta bakteríur lifa við þau lífsskil-
slysförum en úr sjúkdómum.
Umferðarslys eru helmingur
allra dauðaslysa barna. Önnur
hætta, sem steðjar að börnun-
um, er fita, en sú hætta hefur
I aukizt samhiiða aukinni sæl-
gætisneyzlu. Samkvæmt rann-
sóknum dr. Charles hafa tann-
skemmdir barna aukizt gífur-
I lega á síðari árum.
i í niðurstöðuskýrslu sinni
! ræddi læknirinn einnig um tó-
baksreykingar barna og ung-
linga. I héraðsskóla einum í
Bretlandi, þar sem bæði dvelja
piltar og stúlkur, reyktu 30
piltar og 15 stúlkur að stað-
aldri. Nemendur voru samtals
300, allir undir 15 ára aldri.
niðurstöðu, að bakterím’ ættu aö geta lifað á Marz.
Kjötát gerir
menn stóra
Sýklarnir voru teknir úr hin-
um skrælþurra jarðvegi eyði'
marka í Nýju-Mexíkó. Síðan
j voru þe;r fluttir til rannsókna-
stofunnar og látnir hafast við
undir þeim ski'yrðum, sem vís-
j indamenn þykast hafa sannað
að ríki á Marz.
Talið er að íbúar norður- og Sýklar þessir lifa í andrúms-
Austur-Evrópu og í Norður- \ lofti, sem hefur ekkert súrefni
Ameríku borði fjórum sinnum að geyma, heldur áðeins köfn-
meira kjöt en fyrirrennarar unarefni, í þe;m mæli, sem það
þeirra gerðu fyrir 130 árum. er í 18 kílómetra hæð í and-
rúmslofti jarðarinnar.
Á hverjum degi verða sýkl-
arnir að þola hitamismun allt
frá 20 stiga hita niður í 70
Þetta er talin e;n aðalástæð-
an fyrir því að núverandi kyn-
slóð er muh* hávaxnari en fólk
var áður Tyrr.
Vísindamenn benda t.d. á, að stiga frost.
börn japanskra innflytjenida í Við þessar „Marz-aðstæður“
Bandaríkjunum verði mun haldast sýklarnir ekki aðeins
stærri er þau vaxa upp í Banda- lifandi he'dur æxlast þeir einn-
ríkjunum heldur en jafnaldrar ig. Niðurstöður þessara tilrauna
sýna sem sagt að skilyrði virð-
ast 'geta verið fyrir því að líf-
verur séu á Marz.
legu leyti beðið ósigur fyrir
læknavísindunum.
Það eru aðrar hættur sem
í dag ógna heilsu barnanna. Nú
deyja helmingi fleiri börn af
Framlag fil visindastarfsemi
Vísindasjóður hefur nú aug-
lýst styrki lausa til umsóknar í
annað sinn. Eins og kunnugt er,.
skiptist sjóðurinn í tvær deildir:
Raunvísindadeild, og er formað-
ur depdarstjórnar dr. Sigurður
•Þorarinsson jarðfræðingur, og
Hugvísindadeild, og er formaður
þar dr. Jóhannes Nordal hag-
fræðingur. Formaður yfirstjómar
sjóðsins er dr Snorri Hallgríms-
son prófessor.
Raunvísindadeild annast styrk-
veitingar á sviði náttúruvísinda,
þar með taldar eðlisfræði
i-
Vesfurlfzk! herfnn fer frasn á að fá
að hafa stöðvar í Danmörku og Noregi
Himr gömlu kúgarar gerast ágengir á ný
Eins og skýrt hefur verið frá í fréttum hafa vestur-
þýzk hemaðaryfirvöld farið fram á að fá að hafa
birgðastöðvar í Danmörku, sem þeir segjast ætla að
grípa til, ef þeir verði hraktir af vígstöðvum í sínu
eigin landi. — Nú hafa þeir lagt samskonar beiðni
fyrír norsku stjórnina.
Nokkuð er um liðið síðan
vesturþýzku hemaðaryfirvöldin
fóru fram á stöðvar á Jótlandi.
Nú hefur Norstad yfirhershöfð-
ingi Atlanzhafsbandalagsins
lýst þvi í útvarpsræðu, að
Atlanzhafsbandalagið haldi fast
fram hugmyndinni um þýzkar
birgðastöðvar í Danmörku.
Mikil og hörð mótmæli gegn
þessari hugmynd hafa komið
fram í Danmörku, enda erfólki
enn í minni hernám þýzku naz-
istanna í heimstyrjöldinni.
Þingmenn kommúnista kröfð-
ust þess að málið yrði rætt á
þingi Dana en bæði þingmenn
sósíaldemókrata og borgara-
flokkanna visuðu þeirri kröfu
frá. Mörg blöð hafa gagnrýnt
harðlega þessa málsmeðferð, m.
a. segir sósíaldemókratahlaðið
Aftenposten. „Við óskum að
þessar stöðvar verði ekki reist-
ar í landi voru“. Frjálslynda
blaðið „Roskilde Tidende" seg-
ir að úrsögn Danmerkur úr
APanzhafshandalaginu væri
bezta ráðið til þess að tillögur,
sem þessar um þýzkar stöðvar
komi alls ekki fram.
Vilja einnig til Noregs
Norski varnarmálaráðherr-
ann, Nils Haiíidahl, hefur skýrt
frá því, að börizt hafi beiðni
frá Vestur-Þjóðverjum um að
fá að reisa birgðastöðvar fyrir
her sinn í Noregi.
Ráðherrann sagði ennfremur,
að enda þótt Atlanzhafsbanda-
lagið ítrekaðí þessa beiðni,
myndi það engu breyta þeirri
yfirlýstu stefnu Norðmanna,
að leyfa engar erlendar her-
stöðvar í landi sínu á friðar-
tímum.
Danska stjómin hefur látið
þess getið, að í væntanlegum
herstöðvum Vestur-Þjóðverja í
Danmörku verði engin kjarna-
vopn geymd.
Frakkar skjóta á
Túnis frá Alsír
.Stjórn Túnis tilkynnti í gær
að franskir hermenn hefðu
skotið 16 sprengikúlum yfir
Alsirlandamærin í fyrradag.
Einn Túnisbúi beið bana, en
márgir særðust og eignatjón
varð mikið.
og kjamorkufræði, efnafræði,
stærðfræði, læknisfræði, líf-
fræði, jarðfræði, dýrafræði,
grasafræði, búvísindi, fiskifræði,
verkfræði og tæknifræði.
' Hugvísindadeild annast styTk-
veitingar á sviði sagnfræði, bók-
menntafræði, málvísinda, félags-
fræði, lögfræði, hagfræði, heim-
speki, guðfræði, sálfræði og
uppeldisfræði.
H'utverk Vísindasjóðs er að
efla íslenzkar vísjndarannsóknir,
og í þeim tilgangi styrkir hann:
1) Einstaklinga og vísinda-
stofnanir vegna tiltekinna rann-
sóknarverkefna.
2) Kandidata til visindalegs
sérnáms og þjálfunar. Kandidat
verður að vinna að tilteknum
sérfræðilegum rannsóknum eða
afla sér visindaþjálfunar til þess
að verða styrkhæfur.
3) Rannsóknastofnanir til
kaupa á tækjum, ritum eða til
greiðslu á öðrum kostnaði í sam-
bandi við starfsemi, er sjóðurinn
styrkir.
Við fyrstu úthlutun, er fram
fór í fyrrasumar, veitti Raun-
vísindadeild 17 styrki, samtals
að upphæð kr. 500.000.00, en
Hugvísindadeild veitti 12 styrki,
og var heildarupphæð þeirra kr.
200.000.00.
Umsóknir þurfa áð hafa bor-
izt fyrir 20. marz n.k. til þess að
umsækjendur komi til greina
við þessa úthlutun. Sjóðurinn
hefur látið gera sérstök eyðu-
blöð undir umsóknir, og verður
hægt að fá þau hjá deildar-
riturum, er veita allar nánari
upplýsjngar, ennfremur á skrif-
stofu Háskóla íslands og
hjá sendiráðúm íslands erlendis.
Deildarritarar eru fyrir Raun-
vísindadeild Guðmundur Arn-
laugsson (sími 15657) og fyrir
Hugvísindadeild Bjarni Vil-
hjálmsson (sími 35036).
Örlagavetur
Framhald af 7. síðu
eindregið að málum. Ldnurn-
ar voru óskýrar, þar eð Spart-
akusmenn voru enn meðlimir
Óháða sóal aldemókrataflokks-
ins. Svikastefna Sósialdemó-
krata lá iþá heldur ekki eins
ljóst fyrir og síðar. En allt
um það gat ekkert lengur
stöðvað byltingarhrej'finguna.
I októbermánuði var gerð til-
raun til að taka af henni
broddinn og sefa óánægðan al-
menning. Mynduð var ný
stjórn. Max von Baden prins
varð ríkiskanslari, og sósíal-
demókratarnir Ebert og
Scheidemann urðu ráðherrar
í stjóm hans. Nokkrar breyt-
ingar voru gerðar á stjómar-
skránni, sem m.a. lögðu það
í vald þingsins (Reichtag),
hve lengi styrjöldinni skyldi
haldið áfram. Um svipað leyti
var Karl Liebknecht, sem set-
ið hafði í fangelsi síðan 1916,
látinn laus. Hélt hann þegar
til Berlínar, þar sem honum
var fagnað af þúsundum
verkamanna. Og hrópið: „Nið-
ur með stjórnina" hljómaði
hærra en nokkm sinni fyrr.
Stjórnarskiptin og aðrar til-
raunir valdhafanna nægðu
ekki lengur til að sefa hina
óánægðu innan hersins og
verkalýðsstéttarinnar, og aft-
urhaldið tendi’aði sjálft í púð-
urtunnunni.
General Motors
fækka verka-
*
mönnnm
General Motors, stærsta bíla-
framleiðslufyrirtæki Bandaríkj-
anna hefur ákveðið að segja
meira en 2000 verkamönnum í
Buickverksmiðjunum upp vinnu.
Buickverksmiðjurnar munu
minnka framleiðslu sína um 17
prósent um næstu helgi. Miklu
minna hefur verið pantað af
Buickbifreiðum, módel 1959,
heldur en húizt hafði verið við
og mikið af þeim bílabirgðum
sem fyrir hendi em, em enu
óseldar.