Fréttabréf Ættfræðifélagsins - 01.11.1986, Blaðsíða 4

-4-
skemmtun af þessu,kæra menn sig yfirleitt ekki um að láta bókfesta
slíkar sagnir um sig eða sína, og sízt í bókum er teljast fræðilegs
eðlis. Þetta hefur ekki verið ættfræðingum neitt vandaefni til
úrlausnar; þeir hafa fundið mörkin, oftast nær, milli fræðimennsk-
unnar og sögusagnanna.
Verið gæti að sum ykkar færu að brosa með sjálfum ykkur, yfir
þessu spjalli mínu um sannfræði, og verði þá hugsað til þess sem er
vinsælt efni til aðhláturs, að við,þessir fræðingar rekjum ávallt
eftir karlleggnum sem sé óviss, en ekki í kvenlegginn sem sé oftast
nær viss, - okkar fræðimennska nái nú ekki lengra, og svo getur
hver og einn sagt af því sögu, að allir viti að þessi eða hinn sé
sonur eða dóttir þessa eða hins, þó svo að allt þessháttar tal
sé oftast nær með öllu ósannanlegt og hvergi skjalfest,og af þeim
sökum einum,þótt ekkert kæmi annað til,ætti ekki heima í slíkum
ættrakningum. - Það gefur að skilja, að einhver lítill hundraðs-
hluti, einhver fá prósent í öllum ættfræðirannsóknum allra tíma
eru skökk, en svo er í fleiri fræðum,og flestum vísindum raunar, að
þar er ekki allt sannreynt til hlítar,og er oft ekki hægt.Mín skoðun,
sem mjög hefur styrkst með árunum er sú, að bollaleggingar og sögu-
sagnir um rangfeðranir og fleira af því tagi,séu mjög orðum auknar
og oft verði ein fjöður að heilli hænu,þegar út í þá sálma er farið.
Stundum heyrist sagt sem svo, - að það skifti minnstu máli
hverjir forfeður manns voru,heldur skifti hitt öllu máli hvað maður
sé sjálfur að manngildi og atgerfi.
Það er rétt,að það skiftir samtíðina mestu hverjir við erum, en
við megum vera þess minnug, að dúfa hefur aldrei komið úr hrafnseggi.
Það skiftir mestu máli og hefur gert ævinlega, hvað foreldrar okkar,
afar og ömmur og aðrir áar lengra frá, hafa lagt til í þá síbreytilegu
mannblöndun sem við hvert og eitt erum ávöxtur af. - Otlit,vaxtarlag,
hreyfingar og framkoma; verklegir og andlegir hæfileikar, ásamt með
skapsmunalegum kostum og göllum,er erft, - en svo kemur til uppeldis,
atlætis og kringumstæðna að hjálpa til að gera okkur,hver og eitt,
að einstaklingi sem lifi og starfi sér og samtíð sinni til sæmdar og
gagns. - Fjórðungi bregður til fósturs,segir máltækið,og ber svo að
skilja að ekki sæki einstaklingurinn nema að minna leyti atgerfi,
hegðun og hátterni til uppeldisins, hinn þátturinn sé stærri sem
sóttur er " úr ættanna kynlega blandi ", eins og Jón Helgason
prófessor og fræðimaður orðaði það svo skemmtilega. Vegna þessarar
vissu um andlegar og líkamlegar erfðir,er það ekki út í bláinn, eða
einber hégómaskapur, eins og sumir vilja halda, eða látast halda, -
að vilja vita einhver deili á ætt sinni.
Ættfræðihneigð er algengari hjá okkur íslendingum en víðast hvar
annarsstaðar og er margt sem stuðlar að þvi. Við erum fáir og vorum