Fréttabréf Ættfræðifélagsins - 01.01.1993, Blaðsíða 4

Dr.phil. Fríða Sigurðsson :
Sigurður Gíslason
faðir Erlends á Sperðli og systkina hans
í íslenskum æviskrám II49 segir, að sumir telji og son
sr. Gísla Eiríkssonar formanns á Krossi, Sigurð á Flanka-
stöðum. í Sýslumannsævum er þessu hiklaust haldið
fram.
Ég ætlaði mér að komast til boms í þessu eftir að hafa
átt svo lengi við Erlend á Sperðli. Til að vera örugg
byrjaði ég á því, sem aldrei hefur verið talað um; ég
ætlaði að vita, hvort hann kunni ekki að hafa verið
Suðumesjamaður eins'ög eiginkona hans.
Sigurður Gíslason á nokkra alnafna á Suðumesjum
1703, og lengi renndi ég hýmm augum til þess þeirra, sem
er á Kirkjuvogi IV, þar sem koma saman nöfnin Illugi og
Erlendur, eða þangað til ég sá, að sá drengur var enn á lífi
1740, þegar Sigurður Gíslason var búinn að liggja í gröf
sinni í rúm 20 ár. Fór ég þá að leita Sigurð Gíslason uppi
í Landeyjum án þess að fmna hann. Ég kom þó auga á
einhvem Erlend Gíslason (Austari Klasbarði, 1703 bls.
482) og dóttur hans Ástríði Erlendsdóttur, 1703 14 ára á
Krossi hjá sr. Vigfúsi Gíslasyni. Sá prestur er skv. ísl.
æviskrám sonur sr. Gísla Bárðarsonar í Stórólfshvolsþingum
og fyrri konu hans Þrúðar Árnadóttur að Heylæk,
Magnússonar. Vígðist að Krossi 1692.
Sr. Gísli Bárðarson (um 1639-1714) vígðist 1660
prestur að Stórólfshvols- og Skúmstaðaþingum og var þar
til dauðadags. Bjó a.m.k. síðast í Forsæti í Landeyjum.
Sr. Gísli Bárðarson er 1703 (bls. 481) 64 ára á Forsæti
í Vestur-Landeyjum, kvæntur Ásdísi Sigurðardóttur, 44
ára. Hefðu þessi hjón átt son, þá voru allar líkur fyrir því,
að hann hefði verið skírður Sigurður Gíslason. í ís-
lenskum æviskrám er sr. Gísli Bárðarson þó talinn bam-
laus með seinni konu sinni. Samkvæmt reynslu minni af
þessu verki lét ég mér þetta þó í léttu rúmi liggja.
Spumingin er, hvenær sr. Gísli Bárðarson giftist seinni
konu sinni, hvort það hefði verið svo snemma, að böm
þeirra væru komin að heiman.
Ámi, 1703 talinn 30 ára, var ömgglega bam fyrri konu
hans, sem hefur því verið á lífi 1673. Þá var sr. Gísli 34 ára
og tilvonandi seinni eiginkona hans 14 ára. En þau gætu
hafa gifst þremur árum seinna!
Nú hef ég það fram yfir fyrri tíma ættfræðinga að nú
er til nafnaskrá yfir Manntalið 1703, og því var ég enga
stund að fmna Sigurð Gíslason. Hann dvelst 1703 hjá
Þorsteini Brandssyni ábúanda á Egilsstöðum í Villinga-
holtshreppi í Flóa í heyvinnu, 23 ára að aldri. í rauninni
dvelst hann þó hjá húsfreyjunni, Sesselju Gísladóttur (26
ára), systur sinni, sem heitir eftir móður sr. Gísla, Sesselju
Skúladóttur á Eiríksstöðum Einarssonar, systur Þorláks
biskups. Er Sesselja fædd 1677, þegar faðir hennar er 38
ára og móðir 18, óneitanlega seinni konu bam hans.
Kemur nú líka fram, að Sólveig, fyrri kona Korts
Magnússonar í Holtum, er dóttir sr. Sigurðar í Forsæti,
fædd árið eftir Sesselju
- sé Manntalið 1703 rétt.
Sigurður Gíslason
var aðeins um stundar-
sakir hjá systur sinni, hið
fasta aðsetur mun hafa
verið nær Suðumesjum,
nefnlilega Snjóthús (?) í
Selvogshreppi.
En hvemig stendur á
því, að í ísl. æviskrám
er sr. Sigurður Bárðar-
son talinn bamlaus með
seinni konu sinni? Skýr-
ingin gæti verið sú, að
böm þeirra voru ekki
lengi heima og langt í
burtu og dóu ung. Sesselja var í Flóanum og dó ung í
bólunni, því 1729 er maður hennar enn á sama stað,
kvæntur annari konu. Sesselja dóttir hans er 20 ára, þ.e.
fædd eftir bóluna miklu. Einnig Sólveig, var fyrri kona
Korts Magnússonar, og mun einnig hafa dáið í bólunni.
Sigurður bjó á Suðumesjum og dó um miðjan annan
áratug 18. aldar, þar sem ekkja hans ól öðmm manni son
um 1720.
Viðbót
Hallur Jónsson lögréttumaður, fæddur nálægt 1720.
Faðir hans er talinn Landeyingur! í Manntali 1703 er
aðeins til einn maður í Landeyjum með þessu nafni: 44
ára bóndi, Jón Hafliðason, á Strönd, kvæntur Höllu Þor-
geirsdóttur. Hann er enn á sínum stað 1709. Telja má víst,
að Hallur Jónsson sé heitinn eftir fyrri konu Jóns Hafliða-
sonar, Höllu. Telja má ömggt, að Hallur lögréttumaður sé
fæddur á Flankastöðum, þar sem móðir hans er enn skráð
ábúandi 1735.
Niðurstaðan
Sigurður Gíslason var prestssonur úr Landeyjum, en
ekki sonur sr. Gísla Eiríkssonar formanns á Krossi, heldur
sonur sr. Gísla Bárðarsonar að Stórólfshvols- og Skúm-
staðaþingum.
Nýir félagar
Guðmundur Arason, Húnabraut 40, 540 Blönduósi, f.
1.2.1946 á Blönduósi. S. 95-24009
Sigurður Magnússon, Hofteig 38,105 Reykjavík, f. 13.3.1934
á Brjánslæk á Barðaströnd. S. 91-32880
Svavar Gestsson, Suðurlandsbr. Ártúnsbl.2, llOReykjavík,
f. 26.6.1944 áGuðnabakka, Borgarfirði
4