Unga Ísland - 01.08.1933, Page 13

UNGA ISLAND
121
Sléttan logar.
Niðurl.
Þegar eld ber a8, býst bóndi til
varnar með heimafólk sitt, og skipar
það sér á ystu varnareyðu með stóra
sófla í höndum. Skimar nú hver sem
betur getur eftir neistum, sem fjúki
yfir eyðuna, og þjóta allir þangað,
sem neisti hrekkur, eða logandi sprek.
Þá berja þeir með sóflunum allt hvað
af tekur, uns eldurinn er slökktur.
Þykir sú aðferð gefast einna best.
Það þykir ákaflega æsandi augna-
blik að standa við varnareyðuna, þeg-
ar ægilegur eldstraumur kemur
brennandi hinum megin. Það verður
rokhvasst af súg, þegar eldurinn nálg-
ast, og hiti bítur mjög í andlit og
hendur varnarmanna, þó að breiðar
eyður séu. En skyndilega lægir eld-
inn, þegar ekki er meira eldsneyti. Þó
ber þáð við, að varnarmenn lúta í
lægra haldi. Óviðráðanlegur eldur
brýst út hinum megin við eyðuna. Þá
er vörnin gefin upp á þeim stað, og
hörfað yfir til næstu eyðu, og búist til
varnar á ný.
Það gegnir mikilli furðu, að sjást
skuli nokkurt skógartré á þessum
svæðum, sem eldurinn geysar yfir ár
eftir ár. En reyndin er sú, að harð-
gei'ð og heilbrigð tré þola hann. Þau
hafa fellt laufið. tanda ber og nak-
in, börkurinn sviðnar og verpist, en
tréð sakar ekki. Þetta stafar af því,
hve eidinn ber að jaínaði fljótt yfir.
Öðru máli gegnir um gömul og deyj-
andi tré. Það kviknar í þeim og
standa þau eftir .á öskusvceðinu eins
og blikandi kyndlar, eftir að eldurinn
er farinn hjá. Fjöldinn allur frárri
dýra bjargar sér á flótta. En maður-
inn verður að neyta vits og kænsku í
viðureign sinni við eldinn, ef hann á
ekki að bíða bana. Eina ráðið er þá að
„brenna á móti“, eins og það er
kallað.
Þegar maður sér eldinn nálgast, og
ekki er undankomu auðið, kveikir
hann á eldspýtu og hendir henni eins
langt burt frá sér og hann getur. Það
lýstur upp eldi, sem breiðist óðfluga
út, eins og blek í þerripappír. Áður
en eldurinn er orðinn mjög magnað-
ur, verður hann að hlaupa logann
inn á öskublettinn í miðjunni og troða
glæðurnar. — Þessi öskueyja hans
stækkar óðfluga. Þegar eldurinn
kemur, getur hann verið alveg ró-
legur. Honum er borgið.
Þegar kveldar lægir oft goluna, sem
er á þessum slóðum, og fer þá eldur-
inn miklu hægara yfir. Svo segja
menn, að það sé sjón, sem seint gleym-
ist, að sjá slíka elda að næturlagi.
Reykjarmökkurinn sem á daginn er
kolsvartur og ófrýnn, verður þá roða-
gylltur að neðan, og hæðir og hálsar,
sem þarna eru grasi vaxin upp í topp,
standa þá kögruð með eldi svo langt,
sem augað eygri. Eldbylgjan líður of-
an í dalina, fetar sig upp eftir brekk-
unum og ljómar á brúnum hæðanna,
eins og vafurlogi um æfintýraland.
Áður fyrri urðu graseldar oft á
vegi járnbrautanna í Rhodesiu, og var
þá^venjan sú, ef ekki var sprengiefni
í flutningnum, ,,að láta gamminn
geysa“. Var þá gluggum lokað, hrað-
inn aukinn allt hvað mátti og ekið í
gegnum eldinn. En væri nú verið að
flytja dynamit til gullnámanna, sem
oft bar viðýþá var ekki um annað að
gera en flýja svo langt, sem komist
varð, og „bruna á móti“ eldinum. Oft