Árbók VFÍ/TFÍ - 01.06.1997, Blaðsíða 370

368 Árbók VFÍfTFÍ 1996/97
Aðalbrúin er eftirspennt bitabrú í sex 50 m löngum höfum. Nýja brúin er tvíbreið en
gamla brúin var einbreið með útskotum. Nýja brúin er þremur metrum hærri en gamla brúin.
Millistöplar eru u.þ.b. 8 m háir og standa þeir á 3 m djúpum sökklum. Undir sökklana verða
reknir 30 m langir steyptir staurar, 38 stk. undir hvern sökkul. Hluti stauranna er rekinn nið-
ur á ská. Undir sökklunum á gömlu brúnni voru tólf 11 m langir staurar.
Flóðafarvegur Gígjukvíslar er 1.700 m breiður. Ákveðið hefur verið að ný brú verði stað-
sett í miðjum farveginum. Kosturinn við þessa staðsetningu er einkum sá að garðakerfi er í
lágmarki. Aðeins þarf að gera leiðigarða báðum megin brúarinnar. Ekki virðist vera hægt,
með annarri staðsetningu á brúnni, að tryggja minni áraun frá jökum. I stórhlaupi verður að
hleypa vatni framhjá brúnni bæði austan og vestan brúarinnar. Það er einnig kostur við þessa
staðsetningu brúarinnar að þetta er hennar eðlilegi staður fyrir hlaup sem ekki á að hleypa
framhjá brúnni (þ.e. hlaup með minna hámark en 3.000-5.000 m3/s).
Gert er ráð fyrir að byggingu brúarinnar ásamt gerð vega og varnargarða verði lokið í júlí
1998. Brúarvinnuflokkur Vegagerðarinnar mun sjá um framleiðslu á staurum og niður-
rekstur. Brúarsmíðin, ásamt gerð vega og varnargarða, var boðin út í september 1997 og er
búið að semja við Ármannsfell hf. um þá framkvæmd.
Niðurlag
Atburðirnir á Skeiðarársandi sýna hversu vegakerfíð hér á landi er víða viðkvæmt fyrir
náttúruhamförum. Á löngum köflum er hringvegurinn eina samgönguleiðin. Áföll á einum
stað hringvegarins leiða til þess að allir verða að fara „hina leiðina“ sem er þó oft miklu
lengri og erfiðari. Áföll á tveim stöðum geta leitt til algerra rofa á vegasamgöngum fyrir til-
tekið svæði.
Eldstöðin í Vatnajökli, sem veitti vatni suður til Grímsvatna nú, er á mjög viðkvæmu
svæði með tilliti til þess hvert bræðsluvatn frá henni leitar. Tilfærsla hennar um einungis
nokkra kílómetra í hinar ýmsu áttir gæti valdið jökulhlaupum á allt öðrum stöðum en á
Skeiðarársandi. Þannig eru Skaftá og Hverfisfljót innan seilingar en þar koma reyndar minni
jökulhlaup nú þegar. Nokkru lengra er í Tungnaá og Köldukvísl en nokkru styttra í Jökulsá
á Fjöllum ef eldstöðin færist til norðurs en ekki vesturs. Skjálfandafljót á einnig upptök sín
á þessum slóðum og getur því tekið hlaupvatn til sín þó að hin vatnsföllin séu líklegri til
þess. Gos undir Vatnajökli á þessum slóðum getur því valdið miklu tjóni á vegasamgöngum,
jafnvel á fleiri stöðum í einu. Önnur eldstöð, Katla, er kunn að því að valda stórkostlegum
jökulhlaupum, miklu stærri en var á Skeiðarársandi nú. Mýrdalssandur og nærliggjandi
svæði eru þá í hættu. Hlaupin þar hafa staðið stutt en reikna verður með að skemmdir verði
miklar á vegamannvirkjum.
Á undanförnum árum hefur þjóðlífið allt orðið æ háðara greiðum landsamgöngum. Má vel
tala um byltingu í þeim efnum. I ljósi þessa alls verður Vegagerðin að huga meira að náttúru-
hamförum og áhrifum þeirra á vegasamgöngur en gert hefur verið undanfarið. Sú skylda hvílir
á henni að leita leiða til að draga sem mest úr skaðlegum áhrifum náttúmhamfara.