Bændablaðið - 16.02.1999, Blaðsíða 9

Þriðjudagur 16. febrúar 1999
BÆNDABLAÐIÐ
9
Sauðfjársæðingarstöð Suðurlands heimsótt
I tilefni af 30 ára afmæli hennar
Sæðingar eru
Sauðfjársæðingarstöð Suður-
lands fagnaði 30 ára afmæli sínu
á síðasta ári. Stöðin heyrir undir
stjórn Búnaðarsambands Suð-
urlands og í stjórn hennar eru
Sveinn Sigurmundsson, Sigurð-
ur Sigurjónsson, Halla Guð-
mundsdóttir og Jón Vil-
mundarson. Sæði frá stöðinni
selt um Iand allt og meira að
segja út fyrir landsteinana.
Bændablaðið leit þar við í
desember þegar sæðistaka stóð
sem hæst.
Sauðfjársæðingarstöðin var
stofnuð 1968 af fjárræktarfélögum
á svæðinu og fljótlega kom í ljós
mikill árangur af notkun sæðing-
anna. Fyrsta haustið voru tæplega
2800 ær sæddar en síðan hefur
þeim fjölgað nokkuð og árið 1997
voru tæpar 9000 ær sæddar.
Flestar ær voru þó sæddar á
stöðinni árið 1983, rúmlega
10.600. Hrútamir sem sæðið er
tekið úr eru prófaðir með tilliti til
riðuþols af Rannsóknastofnun Há-
skólans í meinafræði en í seinni tíð
eru skipti á hrútum örari en þau
hafa verið áður. í heild festa um
70% ánna fang.
Þegar búið er að taka sæði úr
hrútunum fer það til Þorsteins
Ólafssonar dýralæknis sem hefur
FramleiSni
átakí
garQyrkju
Sveinn Aðalsteinsson, ný-
ráðinn skólastjóri Garðyrkju-
skóla ríkisins, og landsráðu-
nautar í garðyrkju eru nú
með í gangi sérstakt fram-
leiðniátak í garðyrkju sem er
styrkt af Framleiðnisjóði.
Átak þetta felst í að auka
framleiðslu á tómötum,
gúrkum, papriku og rósum
um 20-30% á næstu 3-4 árum.
Sveinn segir að ætlunin sé
að fá hollenska ráðunauta til að
gera úttekt á þessum fjórum
ræktunum hér heima. „Ráðu-
nautamir munu síðan sækja
stutt námskeið sem Hollending-
ar bjóða upp á og tilrauna-
stjórinn að Reykjum mun kynna
sér tilraunastefnu Hollendinga
sem er mjög framsækin."
Sveinn segir að þegar menn
séu síðan famir að taka púlsinn
á þessum fjómm tegundum
verði gerðar tillögur um úrbæt-
ur. Þeim verði síðan fylgt eftir
og m.a. verður gert átak í að fá
framleiðendur til að stofna
ræktunarklúbba. Þetta verður
síðan samþætt endurmenntunar-
starfi Garðyrkjuskólans og í
framhaldi af því komið inn í
námsefni í reglubundnu námi
við skólann.
mikla reynslu í sauðfjársæðingum.
Hann skoðar sæðið í smásjá og er
þá aðallega að kanna þéttleika
þess. I hverju sýnishomi sem hann
fær em 0,5 til 2 ml. Hann skráir
niður hvemig sæðið er og úr hvaða
hrút það kemur. Þegar það er búið
er sæðið sett í blöndunarvökva þar
sem það er þynnt. Vökvi þessi er
reyndar ekki annað en uppleyst
undanrennuduft og fúkkalyf en
þau eru notuð til að drepa
hugsanleg smitefni í sæðinu.
Þegar þessu er lokið er sæðið
sett í strá og í þeim er sæðið geymt
í nokkra stund til að þau nái
stofuhita en mjög mikilvægt er að
sæðið sé kælt hægt niður. Eftir það
er sæðið síðan sett í sérstakt kæli-
herbergi sem er 10 gráðu heitt og
það er hitastigið á sæðinu þegar
það er síðan sett í sérstaka brúsa
sem síðan em sendir á bæina.
í stöðinni eru m.a. útbúin tæki
fyrir sæðingamennina, en yfirleitt
sjá bændumir sjálfir um að sæða.
Sæðistökumaðurinn heitir Páll
Þórarinsson frá Litlu-Reykjum og
er þetta annað árið sem hann sér
um sæðistökuna. „Páll hefur verið
í þessu lengi og er orðinn útsmog-
inn við þetta,“ segir Sveinn og
glottir til Páls sem virðist taka
undir orð hans.
Það er oft mikið púsluspil að
koma pöntunum heim og saman og
reyna að samræma það sem næst
úr hrútunum við þær pantanir sem
koma. „Sem dæmi má nefna að
einn morguninn vom pöntuð 50
strá úr Stubbi frá Oddgeirshólum
sem var eftirsóttasti hrúturinn þann
morguninn. Það gekk reyndar
mjög vel með hann þann morgun
og það náðust 27 strá úr honum og
því var ekki hægt að sinna öllum
pöntunum. Síðan vom annan
morgun pöntuð 30 strá úr Stubbi
en þá gekk verr með hann og
aðeins átta strá náðust. Stráið er
ætlað í fimm ær,“ segir Sveinn.
Það sem hefur breyst hjá
þessari stöð er að ásóknin utan
Suðurlands hefur aukist. Þegar
blaðamaður var á staðnum var t.d.
verið að ganga frá pöntunum til
Austurlands, á Snæfellsnes og
Lundarreykjardal. Og þeir em
jafnvel famir að flytja sæði út fyrir
landsteinana. „Frumkvöðullinn að
þessu er íslensk kona, Stefanía
Sveinbjamardóttir, sem býr í
Kanada. Hún flutti út íslenskt
sauðfé fyrir nokkmm árum og hef-
ur undanfarið selt öðmm konum í
Kanada og Bandaríkjunum þetta
fé. Þær konur em nú að kaupa sæði
frá okkur,“ segir Sveinn. Hann
segir að 600 skammtar hafi verið
sendir út í sumar og það verður
meira afgreitt á næstunni. Lömbin
undan þessu sæði koma í vor.
Sauðfjárbændur hafa þurft að
breyta nokkuð áherslum í ræktun-
arstarfinu í kjölfar nýja kjötmats-
ins og það þarf líka að hafa í huga
við sæðingar. „Nýja kjötmatið
kallar á áherslubreytingar í rækt-
unarstarfinu þar sem hærra verð er
greitt fyrir vel lagaða skrokka en
áður. Þetta nýja kjötmat hefur
orðið þess valdandi að fé með
mikið lærahold hefur meira vægi
heldur en oft áður,“ segir Sveinn
að lokum.
Páll Þórarinsson á Litlu-Reykjum við sœðistöku.
Perkins
Varahlutir og síur í
Perkins vinnuvélar
Ingvar
Helgason hf.
Vélavarahlutir, Sævarhöfða 2, sími 525 8040
/ ____/
BUVELAR
S, 8 og 11 tonn
frá kr.348.000,-
kr.149.000,-
kr.189.000,-
kr.29.500,-
(RÚLLUGREIPAR)
G.SKAPTASON S CO.
TUNGUHÁLS 5 • REYKJAVÍK
SÍMI577 2770