Bændablaðið - 16.02.1999, Blaðsíða 14

14
BÆNDABLAÐIÐ
Þriðjudagur ló.febrúar 1999
Vísitala neysluverðs
lækkaði í
febrúarbyrjun
Vísitala neysluverðs miðað
við verðlag í febrúarbyrjun
1999 var 184,5 stig (maí
1988=100) og lækkaði um
0,2% frá fyrra mánuði. Vísitala
neysluverðs án húsnæðis í
febrúar var 187,0 stig og
lækkaði um 0,2%. Þetta kemur
frarn í fréttatilkynningu frá
Hagstofu ísiands þann 10.
febrúar sl.
Verðlækkun á fötum og
skóm um 6,5%, sem stafar
aðallega af vetrarútsölum,
lækkaði vísitölu neysluverðs
um 0,39%.
Verð á mat og drykkjarvöru
hækkaði um 0,6% sem hafði í
för með sér 0,11 % hækkun á
vísitölu neysluverðs.
Síðastliðna tólf mánuði
hefur vísitala neysluverðs
hækkað um 1,4% og vísitala
neysluverðs án húsnæðis um
0,5%. Undanfarna þrjá mánuði
hefur vísitala neysluverðs
hækkað um 0,2% sem
jafngildir 0,9% verðbólgu á ári.
Tekjur ef búrekstri í ESBIemleei
Imkkeöe em 3,9% ssiössleári
Eurostat hefur sent frá sér fyrstu spár um afkomu í landbúnaði á
síðasta ári. Að meðaltali lœkkuðu tekjur um 3,9% samkvœmt mati
Eurostat, en mikill breytileiki er milli landa. Þannig hcekkuðu tekjur
um 9% í Svíþjóð en lœkkuðu um 16,4% í Bretlandi og 22.3% í
Danmörku. Verst er útreiðin hjá svínabœndum þar nam „raun“
verðlœkkuit 26,1% sem skýrir að verulegu leyti tekjufall í búrekstri í
Danmörku, þar sem mikil svínarœkt er stunduð. Miklar verðlœkkanir
urðu einnig á kindakjöti (15%) og eggjum (9%). Á móti liœkkaði
„raun“ verð á kartöflum um 32,9% eftir mjög lágt verð á árinu 1997. í
aðeins 5 löndum eru tekjur af búrekstri nú hœrri að raungildi en þœr
voru að meðaltali árin 1989-91, í Þýskalandi, Spáni, Frakklandi,
Irlandi, og á ltalíu. Mest hafa tekjur hinsvegar leekkað í Belgíu og
Bretlandi.
Framleiðslu-
kostnaður mjólkur
fiæstur I Ittndum ESB
í fféttabréfi Samtaka bænda í
Svíþjóð (LRF) nr. 38/1998 er að
finna umfjöllun um framleiðslu-
kostnað mjólkur vítt og breytt um
heiminn, metinn með samræmdum
hætti. Hér á efitir fer lausleg
endursögn á greininni og sænskar
krónur umreiknaðar í íslenskar á
gegninu 8,7. Fram kemur að
framleiðslukostnaðurinn er hæstur í
löndum ESB, á bilinu 33 kr/kg til
40,5 kr/kg eftir bústærð.
Framleiðslukostnaðurinn er lægstur
í Bretlandi og liggur þar á milli 22,6
kr/kg og 27 kr/kg sem er nærri því
sem gerist í Bandaríkjunum. Þar er
kostnaður á kg um 20,9 kr. og er
sambærilegur því sem gerist í Mið-
Evrópu, Suður-Afríku og Suður-
Ameríku. Nýja Sjáland og Ástrah'a
eru svo í sérílokki á þessu sviði en
þar er ffamleiðslukostnaður um
13,92 kr/kg, rösklega 30% lægri en
í Bandaríkjunum. Orsakir þessa
breytileika er að leita annars vegar í
miklum breytileika í verði á fram-
leiðsluþáttum (fjármunum, vinnu
og landi) og hins vegar mismunandi
framleiðni framleiðsluþáttanna. Þar
er ekki síst að nefna verð og fram-
leiðni vinnuafls. I Ástrah'u og á
Nýja Sjálandi ganga kýmar úti árið
um kring og því h'til þörf fyrir
byggingar. 1 Suður-Ámeríku er talið
að mikil ónýtt afkastageta sé fyrir
hendi og talið að framleiðsluna
megi jafnvel tífalda ffá því sem nú
er. Loftslag er hagstætt og verð á
vinnuafli og fóðri lágt. Mismunur á
framleiðslukostnaði í Banda-
ríkjunum annars vegar og Nýja
Sjálandi og Ástrah'u hins vegar Ugg-
ur í byggingakostnaði en algengt er
að kýr standi jafnvel inni árið um
kring í Bandaríkjunum. Hár ffam-
leiðslukostnaður í ESB löndunum
er auk launakosmaðar m.a. skýrður
með kaldara loftslagi, mörg bú eru
smá, mikil opinber afskipti (jord-
bruksreglering) og kvótakerfi sem
dregur úr samkeppni (konkurrens-
nackldelar). Niðurstaða greinarinn-
ar sem vitnað er til í fféttabréfinu er
að leggja til að ESB leyfi aukin
áhrif markaðsaflanna og afskipti af
framleiðslunni beinist fyrst og
fremst að innanlandsmarkaði fyrir
ferskmjólk.
Markaösmál
Erna Bjarnadóttir
mkhmmubmhushmkmbmmmmsmkkbi
Sala kjöttegunda á íbúa 1997 og 1998
30,0
25,0
20,0
* 15,0
10,0
5,0
0,0
25,7 2 IP
%
1 14ý5 142
1 12 ,7 ::::: i 92
7,7 1
á ; .; . 20 10 1 •: • i/'/l
□ 1997
P11998
Kindakjöt Nautakjöt Svínakjöt Hrossakjöt Alifuglakjöt
Kjötmarkaðurinn 1998
Nokkur uppsveifla varð í kjötsölu á síðasta ári hér á landi. Samkvæmt bráðabirgðatölum var heildarsalan
17.482 tonn sem svarar til 63,8 kg á íbúa. Aukning heildarsölu frá fyrra ári nemur 5,2%. Mest aukning varð á
sölu alifuglakjöts en sala á kindakjöti var einnig mjög góð samanborið við síðustu ár.
Ný reglugerð um
kjðt eg kjðtvðrur
Á síðasta ári var gefin út ný
reglugerð um kjöt og kjötvörur og
tók hún gildi í maí mánuði. Reglu-
gerðin tekur til flokkunar og sam-
setningar kjöts og kjötvara eins og
þær eru skilgreindar í reglugerð-
inni. Ytarlegar skilgreiningar eru á
helstu hugtökum sem koma fyrir í
kjötiðnaði, t.d. hvað er kjöt, hvað
er magurt kjöt, hvað er kjötvara
o.s.frv. Kjöti og kjötvömm er skipt
upp í níu flokka eftir ákveðnum
reglum sem lýst er í
reglugerðinni og sumir
þeirra skiptast svo upp í
undirflokka eftir eðli
vömnnar.
Sem dæmi um af-
mörkun þekktra vöru-
heita má taka „saltkjöt",
sem aðeins má nota um
saltað dilkakjöt, saltað
kjöt af öðrum skepnum
verður að kalla eitthvað
annað. „Skinka er sam-
kvæmt skilgreiningu
saltað og e.t.v. reykt svínakjöt. Þá
gilda einnig nýjar reglur um
nafngiftir á kjöti af nautgripum.
„Nautgripakjöt“ er notað sem
samheiti fyrir allt kjöt af
nautpeningi, án tillits til aldurs eða
kynferðis. „Nautakjöt“ má hins
vegar einungis nota um kjöt af
nautum, uxum eða kvígum, 12-30
mánaða gömlum. Kjöt af kúm
eldri en 30 mánaða heitir „kýr-
kjöt“. Hamborgara má samkvæmt
reglugerðinni aðeins framleiða úr
nautgripakjöti hvort heldur er af
nautum eða kúm. Þá er „nauta-
hakk“ eingöngu úr ungnautakjöti
en „nautgripahakk“ getur verið
blanda af ungnautum og kúm.
Varðandi merkingar umbúða
þá skal innihaldslýsing gefa ná-
kvæmar upplýsingar um sam-
setningu vörunnar og í sumum til-
fellum er gerð krafa um magn hrá-
efna sé tilgreint. Þetta á t.d. við um
blandað hakk eða vömr úr því. Þá
skal tilgreina hlutföll kjöttegunda í
hakkinu í %. Einnig er í sumum
tilfellum gert krafa um að gefið sé
upp % af fitu og viðbættu vatni,
þetta á t.d. við um allar saltaðar
vömr ði 1.-3. gæðaflokki, t.d.
skinku, hangikjöt og hamborgar-
hrygg. Þá verður skylt að merkja
næringargildi á umbúðum kjöt-
vara, annarra en hreinna kjötvara
eða kjöts með beini. Þar skal koma
fram orkuinnihald, fita, prótein,
kolvetni og salt. Mjög mikilvægt
er að innihaldslýsingar séu
réttar. Þetta á ekki síst við
þegar í vömnni eru efni
sem geta valdið ofnæmi
eða óþoli. Algengustu of-
næmisvaldar í kjötvömm
eru mjólk, sojamjöl, egg og
glúten.
Kynningarbæklingur
um reglugerð um kjöt og
kjötvömr er fáanlegur hjá
Framleiðsluráði land-
búnaðarins, sími 563 0300.
Almennt eykur reglugerðin kröfur um hvaða
upplýsingar fylgi vörunum og afmarkar í meira
mæli notkun hugtaka. Á vettvangi Kjötnefndar
Framleiðsluráðs landbúnaðarins hafa
kjötframleiðendur komið að umfangsmikilli
kynningu reglugerðarinnar í samstarfi við
Hollustuvernd ríkisins og Samtök iðnaðarins. Von-
andi mun hún reynast skref til að auka vitund
neytenda um kjöt og kjötvörur, skýra óskir þeirra
og skila sér í upplýstum viðskiptavinum til
framtíðar.