Bændablaðið - 16.02.1999, Blaðsíða 19

Þriðjudagur 16. febrúar 1999
BÆNDABLAÐIÐ
19
<0*9
'Z o/. «6 - 36/9
Fyrningarskýrsla árið 1998
Fylgishjal meft afcattframUll 1999
HM> •&) Mgunú «V'«' og nc*un
Fyrntngvg'unnw
franv&knaðar
U/thui
fl»? ,
f/ ÖAku i
(m<n Í/Á*mt ________
fl!/i Liv.&v fleliM
lanA i ISVIW l.mnt 1. SÍL 320
3>aosiíí: ííKwr 3ðVl‘>Pí z/oo.ivt
U 4S/iiiÍ i ioVi.Ni /.áiSHV VoStVif
a.uisio iKiit' zmnv Wosí
i.7nsoi flmtze si<uí
i yoi mo i. 6St
’ Vaiflbreytov 1>1 i*«i {6-9)-a-*) r «*>»»• hMlal • [W ! "** tym»'g*! MiniMðimiaoe (6 « S » t0| 31/12 t90ú <5-11)

3 9/. SiO 319/iit fsz.sn
i VLOit i /úS ver V35 905
5 4 05) 9tf //V) /51

Jt'ON ,
jMíUICM-bnkuA 7i-
pmtCuMt tfl \ 11
. St&OuS'jlÍA.
1<&*'/<
JÍMNt'iitfA
duf k/t/llu^A
drwðaui* „_______
cKu/óintii/cí 47
jfl^okUiÁAihthf Si
<UécÍ9vvU <f0
yPóMfaulupv
Ú&txffrl*
/ vos iió iSL W
fol svo
txztn’
UaJH
i»i4u
flVí )7i
iDo. iSi
m/oi
M9vl
ÍOiSWt
i To. soi
Jia/vv
iK/oí
/oíasi
~ÆM.
Zi% t3i
I■ 7/í 11i
. anfc/v
ITi.ati
■S7i.lt I
ýoaoo*
JUO-OOO
jana
jyani
wjfá
sis.W
)7\0VJ
NSoilf
113. W
/))■ 15)
4j*M
/S)V S7
5W)o
/Taits
95 *7
líiJtle.
119/31
1 33I.9N
/i*9it
4i)H7
Æí/1
SO D00
ZOvou
t/l 110
fu. )oi
m ove
iví- /N
Wieio
..Soi. fof
l)f.fVV
m su
4. ica foi
nz tN
iflint
/ 9/. SOt
/Ofkoi
/Zi.il/
Itasft
WW
ZS1. bVV
53) ioi
VoH 110
Vo-i.au
t3H HSl
UHtW
9iafM
/55 Vot
iZf.iVt
IfZ )St
9i. tll
Sif.SJH
1133. SrS
Zi 3 9/3
331. 1so
S/a /34
i’/e./io
303 5Ht>
Jvj soo
Ui.iti
I3/.3H
/. 333 m
/6J.00Í
3)6 US
!3J. tHI
Jt olt
30. 1SH
<9.KX9flf .fiificl /O.msss ? if/Jll
+r«"l CuMufli/ut
ftumjurJtoiUi*
CfV. Soo-ooo 3. oo- ooo íöoooo 406000
Hf~ tZiUSo 3S3VS0 'fitxiso XS3.VSD
9»... : Zco-ooo '
fjasvi C/.I73
7VS H1V í) iS/
nvove o
Siiios bVf/>
VeVHO ’ vvtOo
VS6./DÍ 5a tf/
/3V‘h1 H.f/s'
/2VSVV /49*3
9Vo.lt/ noofo
/SSMjí
/13.SSL
9i.tV/
/ii L ft, [
^0V<*SVi
_<a
JL V1I
/9. /st
/a Ho
IZ 1)1
«.-» ■..] ZAiZS
/ 512 565 ZZL o/a
/ttZHI 73.il*
3fV/iÖ
151 fciv
íiz oiX
vasot
/ol esc
330 VI
6H//1U
'fi'z'ðu
itasK
\.3Hottr
3a> ••<■
7S)iSc
115-000
Ltlðbeimngar um útlylUngu og ur lóflum og r*glug*rfl. t|4 b«khu<
Með fyrsta bami einslæðra for-
eldra eru bamabætur 174.879 kr. en
með öðm bami og fleirum 179.389 kr.
á bam. Ábót er 30.930 kr., ef bam er
yngra en 7 ára. Bamabætur byija að
skerðast þegar tekjur hjóna fara yfir
1.169.568 kr. og þegar tekjur einstæðs
foreldris fara yfir 584.784 kr. Skerð-
ingin er reiknuð sem hlutfall af tekjum
umfram ofangreind mörk. Hlutfallið er
5% með fyrsta bami og 9% með öðm
bami en 11% með því þriðja og
fleirum. Einstætt foreldri með eitt bam
eldra en 7 ár fær engar bamabætur
þegar tekjur em komnar yfir 2.684.724
kr.
Bamabætur em einnig eignatengd-
ar. Ef skuldlausar eignir fara yfir
8.557.656 kr. hjá hjónum eða
6.418.774 kr. hjá einstæðu foreldri,
byijar skerðing bamabóta. Skerðingin
reiknast 1,5% af eignum yfir þessi
mörk hjá hjónum en hjá einstæðu
foreldri 3%.
Þeir sem hafa mjög miklar tekjur
og/eða eiga mjög miklar eignir fá
þannig ekki bamabætur.
Tryggingargjald 1998. Hjá
bændum var tryggingargjaldið 4,23%
af reiknuðum launum og greiddum
launum. Það reiknast einnig af mót-
framlagi í lífeyrissjóð. Hærra gjaldið
var 5,83%
Búnaðargjald er 2,65%
Viðmiðunarreglur um
reiknuð laun 1998:
1. Bóndi 729.352 kr. eða 60.779
kr. á mánuði. Hjón 1.458.704 kr.
2. Lækka má reiknað endurgjald
hjóna eða bónda fyrir hveija viku sem
bömum er reiknað endurgjald. Samtals
má þessi lækkun ekki nema hærri
fjárhæð en 12.704 kr. á viku. í heild má
lækkunin ekki nema hærri fjáihæð en
203.264 kr.
3. Reiknuð laun bama, 13 til 15
ára, skulu vera að hámarki 11.840 til
13.560. kr. á viku.
Staðgreiðsla 1999.
Skatthlutfall 38,34%.
Persónuafsláttur er 23.329 kr. á
mánuði. Á ári er persónuafsláttur
279.948 kr.
Frítekjumark bama, sem fædd em
1984 eða síðar, er 81.886 kr. Skatt-
hlutfallið er 6% á tekjur urnfram það.
Skattleysismörk em 60.848 kr. á
mánuði eða um 730.000 kr. á ári að
viðbættri greiðslu í lífeyrissjóð.
Hátekjuskattur er 7% af skattstofni
umfram 3.198.000 kr. hjá einhleypingi
en 6.398.000 kr. hjá hjónum.
Tryggingargjald er 4,78% af
launum í landbúnaði. (Hærra gjatdið er
5.53%).
Viðmiðunarreglur um reiknuð laun
1999.
1. Bóndi 776.568 kr. eða 64.714
kr. á mánuði.
2. Hjón 1.553.136 kr.
3. Reiknuð laun bams á viku
12.824 tíl 14.656 kr.
Vaxtabœtur
Rétt til vaxtabóta eiga þeir er bera
vaxtagjöld af lánum sem tekin hafa
verið vegna kaupa (jarðakaupa) eða
byggingar á íbúðarhúsnæði til eigin
nota.
Vaxtabætur ákvarðast þannig:
Valið er það sem lægst er.
1. Frá vaxtagjöldum dregst 6% af
tekjuskattstofni. Ef um er að ræða hjón
eða sambýlisfólk, sem eiga rétt úl
samsköttunar, reiknast 6% af saman-
lögðum tekjuskattsstofhi þeirra beggja.
2. Sjö % af efdrstöðvum skulda.
3. Hámark vaxtagjalda. Hjá ein-
staklingi 421.489 kr., einstæðu foreldri
553.326 kr. og hjáhjónum 685.161 kr.
Hámark vaxtabóta em kr. 144.426
hjá einstaklingi, kr. 185.742 hjá ein-
stæðu foreldri og 238.840 kr. hjá hjón-
um og sambýlisfólki. Hjá einstaklingi
og einstæðu foreldri skerðast þannig
ákvarðaðar vaxtarbætur hlutfallslega,
fari eignir að irádregnum skuldum
tram úr 3.170.260 kr., uns þær falla
niður við 5.072.416 kr. Vaxtabætur
hjóna og sambýlisfólks skerðast á sama
hátt, fari samanlagðar eignir þeirra að
ffádregnum skuldum fram úr
5.255.254 kr. uns þær falla niður við
8.408.406 kr.
Vaxtabætur geta aldrei orðið hærri
en 144.426 kr. fyrir hvem mann,
185.742 kr. fyrir einstætt foreldri og
238.840 kr. fyrir hjón eða sambýhs-
fólk. Sjó nánar leiðbeiningar RSK bls.
12 og 13.
Launamiðajramtal
Árið 1998 áttu allir launagreið-
endur að tilkynna launagreiðslur mán-
aðarlega og síðan að skita launa-
miðum, en eindagi þeirra var 21. janúar
1999. í sjálfu sér er ekki flókið að fylla
út þá skýrslu. Fmmrit skal sent til
skattstofú ásamt launaffamtali. Gert er
ráð fyrir að launþega sé sent samrit en
bændur halda einu fyrir sig. Ef
launamiðar em ekki vélritaðir skal nota
kúlupenna og skrifa fast þannig að öll
þijú eintökin verði greinileg. I reit 01
skal setja kennitölu. í reit 02 færast
vinnulaun en í reit 06 færast greiðslur
til verkstæða og verktaka, bygginga-
fyrirtækja, trésmíðaverkstæða o.s.tfv.
Allar fjárhæðir færast með virðisauka-
skatti á launamiða. Jafhffamt skal færa
hér allar greiðslur dl þeirra, sem stunda
sjálfstæða starfsemi eða atvinnurekst-
ur, en reikningar frá þessum aðilum
eiga að vera á númeruðum eyðublöð-
um með nafni og kennitölu. I reit 22
færast greiðslur fyrir vörubílaakstur,
t.d. áburðarflutning og gripaflutning. I
reit 30 skrifar bóndi fullt nafn, kenni-
tölu og fullt heimihsfang. Frekari skýr-
ingar em prentaðar afitan á launamiða.
Hér að ffaman hefur aðeins verið
minnst á þá reid, sem bændur nota
mest. Athygh skat vakin á því að
reiknuð laun bama yngri en 16 ára skal
ekki færa á launamiða. Sú nýbreytni
fylgir þessum launamiðum að í reit 03
skal færa þau iðgjöld sem ffádráttarbær
em á skattframtah. Afdregna stað-
greiðsla færist í reit 71.
Fymingarskýrsla.
I almennum búrekstri er árleg
fyming reiknuð samkv. eftirfarandi
reglum:
Lágmark Hámark
Búvélar 10% 20%
Útihús 3% 6%
Ræktun 3% 6%
Loðdýrabúr og skálar 3% 6%
Gróðurhús 6% 8%
Tölvur, skrif- stofubúnaður 10% 20%
Borholur 7,5% 10%
Bændur hafa nokkurt val um
fymingarprósentu. þ.e.a.s. fymingar-
prósentan verður að vera á því bih sem
hámark og lágmark gefa tilefni til.
Heimilt er að breyta fymingar-
prósentunni árlega.
Almennt em biffeiðar ekki eign
búsins heldur einkaeign og færast því á
skattframtal. Nú má lækka það verð,
sem fært er inn á skattffamtal, sjá
leiðbeiningar ríkisskattstjóra, um 10%
árlega. Notuð er föst fyming (nú
154.916 kr.), sem ríkisskattstjóri gefur
upp árlega og er sú upphæð skráð á
eyðublaðið fyrir rekstur bflsins á bls. 6.
Bflar eða önnur einkaeign er ekki háð
ákvæðum um söluhagnað eða sölutap.
Allar eignir í atvinnurekstri, hvort sem
það er landbúnaður eða annar atvinnu-
rekstur, em hins vegar háðar ákvæðum
varðandi söluhagnað eða sölutap,
þegar og ef eignir em seldar, sem
notaðar em í atvinnurekstri.
Gerð fymingarskýrslu:
Ekki em nein tengsl á milh fast-
eignamats og fymingarskýrslu. Það má
sem sagt ekki nota fasteignamat sem
fymingargrunn fyrir ný útihús. Affur á
móti er fasteignamaúð notað, þegar
eignir em skráðar á framtalið og gildir
það um allar fasteignir. í þeim til-
fellum, þegar hús er í byggingu og það
hefur ekki verið metið til fasteigna-
mats, þá er nýja húsið fært á kostn-
aðarverði eða réttara sagt bókfærðu
verði. Þá ætti það að vera ljóst að við
gerð fymingarskýrslu kemur fasteigna-
matið ekkert við sögu.
Á mynd 1 er sýnd handunnin
fymingarskýrsla. Þar sem töluvert tap
er fyrir hendi er valin sú leið að fyma
eignir um lágmarksfymingu. Úthús
3%, ræktun 3% og vélar um 10% og
skrifstofuáhöld um 10%. Heyþyrla,
sem var keypt, er þó fymt um 15% til
að sýna að ekki þarf að nota sömu
fymingarprósentu fyrir allar vélar og
nota má hvaða % á bilinu 10 til 20%.
Heybindivél er seld á 80.000 kr. án
VSK. (Með VSK 99.600 kr.) Fram-
reiknað bókfærð verð er 17.268 kr. og
söluhagnaður því 62.732 kr. Ekki má
fyma á móti þessum söluhagnaði þar
sem yfirfæranlegt tap er fyrir hendi.
Fullvirðisréttur var keyptur 1996 á
500.000 kr. og er færður á fymingar-
skýrslu. Niðurfærsla er 100.000 kr. á
ári. Sú leið er valin að færa keyptan
ftiflvirðisrétt á fymingarskýrslu.
Ástæða þess er sú að betra er að halda
utan um niðurfærsluna. Keyptur er
fullvirðisréttur á 200.000 kr. Niður-
færslan er 20% eða 40.000 kr. á ári.
Bókfært verð á framleiðslurétti,
1.117.350 kr., færist til eignar á land-
búnaðarskýrslu á bls. 4., sjá mynd 4.
Nú skat skýrt betur hvemig
fymingaskýrslan er unnin.
Bytjað er á því að færa af gömlu
skýrslunni yfir á þá nýju. Dálkar 5 og
11 á gömlu skýrslunni fara í dálka 3 og
4 á nýju skýrslunni og tölumar em
óbreyttar. Síðan em þessir dálkar
margfaldaðir með verðbólgustuðli,
sem í þessu dæmi er 1,0127. Niður-
stöður em settar í dálka 5 og 6. Með
þessari margföldun er verið að reyna
að skrá eignir rétt miðað við upp-
runalegt verð. Árleg fyming er síðan
reiknuð af þessari upphæð. Síðan er
árleg fyming og áður fengnar fymingar
lagðar saman og sú upphæð færð í
dálk 11. í síðasta dálk, nr.12, er fært
bókfært verð, sem er mismunur á
upphæð í dálk nr. 5 og 11. Allar eignir
á fymingarskýrslunni em meðhöndl-
aðar á sama hátt nema að því leyti að
árleg fyming er mismunandi há
prósenta eftir vah hvers og eins þó
innan þeirra marka sem áður er getið.
Aðrar fymingar. Fyma má á móti
söluhagnaði, en það er aðeins leyfilegt,
þegar búið er rekið með hagnaði og
ekkert yfirfæranlegt tap er fyrir hendi.
Nokkur atriði til minnis.:
1. Allar eignir á fymingarskýrslu
(þó ekki tfamleiðsluréttur) skal fram-
reikna með verðbólgustuðli ársins.
Hann er 1,0127 fyrirárið 1998.
2. Nýbygging færist á kostnaðar-
verði samkvæmt húsbyggingarskýrslu
og byijað er að fyma bygginguna niður
það ár, sem húsið er tekið í notkun og
þá heilsársfymingu.
3. Ekki má fyma eignir á söluári,
en hins vegar em eignir fymdar á
kaupári og þá heilsársfymingu.
4. Vél, sem verður ónýt, fymist
alveg niður í 0.
5. Vél eða önnur eign í atvinnu-
rekstri, sem kostar minna en 122.496
kr., má færa til gjalda á kaupári. Þetta
er ekki ráðlegt nú.
6. Eignir í búrekstri fymast hratt,
þess vegna er oft skynsamlegt að fyma
nýjar eignir lágmarksfymingu.
Landbúnaðarframtalið.
Eyðublöðin em á sex síðum auk
samanburðarskýrslu um VSK og nú
bætist framtal vegna búnaðargjalds við
sjámynd 6og7.
Bls. 1. Bústofn. (mynd 2)
Bústofn er færður inn í ársbyijun
og árslok á skattmati ríkisskattstjóra.
Fjöldi gripa í árslok 1997, þ.e.a.s. á
síðasta ffamtali, er nú færður inn í árs-
byijun en ekki garrda maúð í krónum.
í stað þess er fært inn nýja skattmatið.
Keyptur bústofn er eklti færður til
gjalda á landbúnaðarframtalið, eins og
önnur gjöld, heldur er hann talinn með
bústofni í árslok. Þar með myndaðist
bústofnsaukning, sem kæmi ffam sem
tekjur. Þetta er leiðrétt með því að færa
keyptan bústoifi inn í ársbyijun, sjá
mynd. Ein kýr er keypt á 70.000 kr.
(með VSK 87.150 kr.). Hún er talin
með bústofni í árslok. Skattmat á kú er
69.874 kr. Það færist á síðuna neðst til
hægri, keypt búfé á árinu, matsverð, sjá
mynd 2. Bústofn bama yngri en 16 ára
skal telja með búfé bónda. Tekjur af
búfénu má færa á landbúnaðarframtal
með tekjum bónda eða á skattaffamtal
bamsins. Sé valinn síðari kosturinn er
færslan orðin flóknari. Fóður-
kostnaðurinn færist þá bónda til tekna
en bami til ffádráttar. Vinni bamið
fyrir fóðurkostnaðinum, má bamið
telja það sem laun í reit 2.1 en bóndinn
úl ffádráttar sem launagreiðslu í 5.3 á
landbúnaðarffamtal.
Bls. 2. Tekjur
Allar tekjur skal færa inn án
virðisaukaskatts.
Tekjur skai færa inn á land-
búnaðarframtahð eftir afurðamiðum,
þannig að bæði fjöldi gripa og magn
seldra afurða komi lfam ásamt greiðsl-
um á árinu. Afurðamiðar em yfirleitt
þannig að taka má tölumar beint af
þeim. Undir liðinn „Ymsar tekjur“ má
færa t.d. leigu eftir búfé, tekjur af
tamningu hrossa, tekjur af ferða-
þjónustu og leyfi til sand- og matar-
náms. Virðisaukaskatti (14%) ber að
skfla af heimanotuðum afurðum. Eigin
vinna bónda og maka hans og bama
vegna ffamkvæmda, t.d. byggingu
útihúsa, skal færa tii tekna en til gjalda
á húsbyggingarskýrslu. Söluhagnaður
af sölu eigna er úlheyra búrekstrinum
færast hér einnig. Hér færast einnig
rekstrarsfyrkir, en þeir em nú að mestu
horfnir. Framkvæmdasfyrkir færast
ekki til tekna heldur til lækkunar á
stofnverði. Flokka þarf tekjur eftir
búgreinum, sjá síðar (mynd 6).