Bændablaðið - 28.05.2002, Page 19

Þriðjudagur 28. maí 2002
BÆNDABLAÐIÐ
19
Endurræktun túna, hagkvæmni og
hvernig skal ákvarða tekjurnar
Margir hafa skoðun á því hvort
hagkvæmt sé að endurrækta gömul
tún og sýnist sitt hverjum. Þegar
undirritaður gerði lokaritgerð sína
um endurræktun túna við
Bændadeild Landbúnaðarhá-
skólans á Hvanneyri, þá var
skoðuð hagkvæmni þess að eiga
tún sem gefa meiri og betri upp-
skeru en „venjuleg gömul tún“.
Kostnaður við að endurrækta tún
er gefmn upp í Handbók bænda og
er þar áætlaður meðalræktunar-
kostnaður fyrir árið 2001. Tafla 1
sýnir hvemig sá kostnaður skiptist
niður. Tafla 2 sýnir kostnaðinn
eins og hann er áætlaður í þessum
útreikningum því væntanlega er
borinn áburður á tún, óháð því
hvort þau eru í endurræktun eður
ei. (Sjá töflur 1 og 2)
Þegar kemur að því að ákvarða
tekjumar vandast málið. Hér er
farin sú leið að skoða hvaða
uppskeruauki fæst með endur-
ræktun og kostnaður við heyöflun
notaður til að verðleggja hann.
Athuganir hafa sýnt að við sjáum
heygæði í 5 ár eftir sáningu og
uppskeruauka í 4 ár. Samkvæmt
reiknilíkingu og miðað við að tún-
ið sé slegið 10. júlí ár hvert verður
uppskeran samkvæmt töflu 3.
Samkvæmt því sem kemur
fram í Handbók bænda 2002 um
framleiðslukostnað á rúlluheyi þá
kostar 24,26 kr að framleiða hvert
kfló þurrefnis í rúllubagga. Ef við
deilum í þá upphæð með þeim
heygæðum sem við fáum af túni
sem gefur ekki lengur uppskeru-
auka þá fáum við út að fram-
leiðslukostnaður á hverja mjólk-
urfóðureiningu sé (24,26 / 0,74) =
32,78 kr/FEm. Þegar við reiknum
okkur síðan tekjur af uppskeru-
aukanum þá margföldum við
saman framleiðslukostnaðinn og
uppskeruaukann og fáum út (32,78
* 3393) = 111.223 kr.
Niðurstaða
Tekjur 111.223 - kostnaður
57.700 = 53.523 kr/ha, sem er sá
hagnaður sem við höfum eftir
þessa framkvæmd. Miðað við
þessa útreikninga þá er ljóst að
endurræktun borgar sig. Meiri
hagnaði er hægt að ná út út endur-
ræktinni ef komi er sáð með gras-
fræinu því þá reiknast sú uppskera
' k- Jx; -

Tafla 1
Dráttarvélavinna 14 klst 29.500 kr/ha
Áburöur 500 kg 13.700 kr/ha
Fræ 30 kg 16.800 kr/ha
Kalk 6 tonn 11.400 kr/ha
Samtals 71.400 kr/ha
Tafla 2
Dráttarvélavinna 14 klst
Fræ 30 kg
Kalk 6 tonn
Samtals
29.500 kr/ha
16.800 kr/ha
11.400 kr/ha
57.700 kr/ha
sem komið gefur af sér sáningar-
árið sem auknar tekjur. Hugsan-
lega er uppskera sáningarárið of-
reiknuð en þó henni væri sleppt yrði
niðurstaðan samt sem áður
hagnaður.
Að lokum
Þó að hagkvæmnisútreikning-
amir sýni svo ótvírætt sé að endur-
ræktun túna borgi sig fer það þó
eftir aðstæðum á hverju búi
hvemig ber að standa að henni.
Sauðfjárbúskapur gerir t.d. ekki
sömu kröfur til fóðuröflunar og
kúabúskapur. Hugsanlega er betra
fyrir sauðfjárbóndann að hafa
frekar fá tún í endurræktarferli, en
nýta hvert þeirra þeim mun betur.
Hann gæti notað þau í græn-
fóðurrækt sem yrði nýtt til bötunar
á sláturlömbum, eða til vorbeitar.
Síðan þegar grasi hefur verið sáð í
þau á ný má fá af þeim gæðahey
sem nauðsynlegt er að eiga, t.d. á
sauðburði. Kúabóndinn þarf
almennt mikil gæði á öllum sínum
túnum. Því þarf hann að
skipuleggja sína túnrækt þannig að
öll tún séu inn á endurræktarskipu-
lagi og hann fái úrvals hey af
hverju þeirra.
Einn stór kostur við að sinna
endurræktun túna vel er að þannig
halda menn best við þeirri
verkkunnáttu sem endurræktun
krefst og líklegt er að menn nái
meiri hagkvæmni við þau störf
sem þeir kunna góð skil á.
Sigurður Þór Guðmundsson
nemandi í búvísindadeild 1
við Landbúnaðarháskólann á
Hvanneyri
Tafla 3 Ár frá sáningu FEm í kg/þe Uppskera kg Samtals FEm FEm umfr. gamalt tún
sáningarár 0,83 2392 1985 -464
1 0,83 4785 3972 1522
2 0,81 4410 3572 1123
3 0,79 4060 3207 758
4 0,77 3685 2837 388
5 0,76 3310 2516 66
6 0,74 3310 2449 0
7 0,74 3310 2449 0
Samtals uppskemauki i FEm 3393
Til sölu notaðar
dráttarvélar
New Holland 66040SLE, 85 hestöfl, 4x4, árgerð 1996
m/Alö 640 ámoksturstækjum
Verð kr. 2.100.000- + vsk
New Holland 7740SLE, 95 hestöfl, 4x4, árgerð 1996
m/Alö 640 ámoksturstækjum
Verð kr. 2.250.000- + vsk
New Holland TS110, 108 hestöfl, 4x4, árgerð 2000
m/Alö 960 ámoksturstækjum
Verð kr. 3.700.000- + vsk
Fiat 82-94, 80 hestöfl, 4x4, árgerð 1992
m/Alö 640 ámoksturstækjum
Verðkr. 1.100.000- + vsk
Zetor 7341, 80 hestöfl, 4x4, árgerð 1998
Verð kr. 1.350,000- + vsk
Zetor 7341, 80 hestöfl, 4x4, árgerð 1998
m/Alö 920 ámoksturstækjum
Verðkr.1.650.000- + vsk
Case 895XL, 82 hestöfl, 4x4, árgerð 1992
m/Veto FX ámoksturstækjum
Verð kr. 1.100.000- + vsk
Vélaver h.f. Reykjavík
simi 588-2600
Vélaver h.f. Akureyri
sími 461-4007
VÉIAVERr
www. bondi.is
Sértilboð á örfáum alsjálfvirkum rúUupökkunarvéium
Conor er þaulreynd pökkunarvél við íslenskar aðstæður
og prófuð af Raftæknideild RALA.
Þrjú styrikerfi í boði.
Pinnastýring
y Rafejndastýring ^
VELAVERf Lágmúli 7 • Reykjavík Sími:588 2600 • Akureyri Sími:461 4007
www.velaver.is