Bændablaðið - 01.01.1990, Síða 3

BÆNDABLAÐIÐ 1 .TBL.4.ÁRG.25 JANÚAR 1990
I TILEFNI AF
HÉRAÐSSKÓGUM
"Einliver náungi segir að i upp-
sveitum Ámessýslu séu þúsundir
hektara lands sem sé upplagt fyrir
skógrœkt. EJtir það fáum við gjaman
framan í okkur að við eigum bara að
rœkta skóg og lifa af þvL. Hvað nú ef
skógrœktarbœndur þættust illa laun-
aðir við að horfa á trén vaxa ogfœm
í verkfalL Ég er hrœddur um að það
myndi dragast á langinn að semja við
þá. Þeim vœri sagt að fjárhagsvandi
ríkissjóðs vœri alveg œgilegur einmitt
núna og fjármálaráðherra vœri
ákveðinn í að gœta aðhalds. Ég held
að þá sjái allir sœng skógrœktar-
bœnda uppreidda."
Kafli úr viðtali í fyrsta tölublaöi
BÆNDABLAÐSINS viö Arnór
Karlsson bónda í Arnarholti f
Biskupstungum þar sem hann
ræöir um hugmyndir sem þá og nú
eru uppi um bændaskóga f Árnes-
sýslu. Ummæli þessi rifjuöust upp
fýrir ritstjóra blaðsins þegar fréttist
aö treglega gengi aö koma pening-
um úr rfkissjóöi f nytjaskóga-
verkefnið sem búið er aö ákveöa
aö veröi á Fljótsdalshéraöi.
Vonandi er samt aö ekki rætist
hrakspár eins og þær sem hér er
ýjað að. En til þess aö setja hlutina
f samhengi birtum við svolítið
meira af viðtalinu viö Arnór:
"Ég vil að það sé byrjað á að
skipuleggja allt svæðið, annarsvegar
til skógræktar og hinsvegar skjól-
belti til að breyta veðurfarinu.
Síðan yrði greiddur jarðabóta-
styrkur út á allt sem væri plantað
alveg eins og gert hefur verið vegna
allra jarðabóta til þessa. Það má
líkja þessu við það þegar 75% af
kostnaði við skurðgröft var
greiddur afríkinu... Ég efast um að
það þyrfti nokkursstaðar að taka
heilar jarðir undir skógrækt heldur
værí nóg að taka skika úr hverri.
Og með góðu skipulagi er hægt að
styrkja um leið þann btískap sem
fyrir er....Ef skepnuhald er lagt
niður á jörð í dreifbýli er yfirleitt
ekki langt í að hún fari í eyði."
BROTALÖM í
RIÐUMÁLUM
Nýlega sendi hreppsnefnd
Eiðahrepps frá sér harðorða
ályktun vegna sauðfjárveiki-
varna á Héraði en þar hefur
sem kunnugt er verið ákveðið
að skera niður allt fé vegna
riðu en ein forsenda þess
gagnvart fjáreigendum var að
með því yrði tryggt svo sem
kostur er að riða kæmi ekki
upp að nýju. Hreppsnefndin
gagnrýndi einkum fjallskil og
það að víða var komið nýtt fé á
þá bæi þar sem fyrst var skorið
án þess að búið væri að skera
alisstaðar eða tryggja að ekki
yrði samgangur.
í samtali viö Magna Þórarinn
Ragnarsson á Brennistööum, odd-
vita Eiöahrepps kom fram aö
nokkur bót hefur nú oröið á, frá
því í desembcr þegar ályktunin var
samþykkt. Þannig vissu bændur þá
af fé inni á afréttinum sem ekki
haföi komið fram en nú hefur þaö
veriö heimt f byggö. Magni Þórar-
inn sagöi aö mikið kæruleysi heföi
komiö fram viö framkvæmd þessa
og gagnrýni sinni beindu-
ekki hvaö síst aö heimaaöilum f
nágrannasveitum vegna fjallskil-
anna. Sauöfjárveikivarnir fyrir
sunnan hefðu staöið meö hrepps-
nefndinni en margskonar að-
Tefnd
stæöur oröiö til aö spilla fyrir
framkvæmd málsins. Til dæmis
heföi sýslumanni veriö skrifaö
vegna fjallskilamálsins en fjallskil
voru f höndum sýslumanna sem
oddvita sýslunefndanna. Nú brá
svo viö aö sýslumaöur vfsaði á
héraösnefnd.
Sömuleiöis sagði Magni aö
hreinsunarmálin hefðu ekki verið í
nógu góöu lagi en þó heföi nú
verið gert átak f þeim efnum. Um
20 bændur eru f Eiðaþinghá, mest
yngri menn og flestir voru meö fé.
Aöspuröur kvaöst Magni reikna
meö aö flestir tækju fé aftur enda
ekki góö skilyröi til skógræktar svo
utarlega á héraði.
iin
fnjög
I 200
xti á
Ftrandi
Wiyndir
um
fjnnar,
Vfundur
líerðu-
L?mber
. kt-
Evktun um
o.fl.
Á fundi hreppsnefndar Eiða-
hrcpps 11. des. ’89 kom til um-
ræðu framkvæmd fjallskila og
niðurskurður á sauðfé vegna riðu-
veikivarna. Hreppsncfnd ályktaði
eftirfarandi:
Líst cr óánægju með fram-
kvæmd fjallskila á svæði því sem
fjárlaust á að vera frá og með sl.
hausti, þ.e. austan Lagarfljóts í
Rcyðarfjarðarbotn, og nægir þar
að nefna að víða hefur aðeins farið
fram ein lögganga að nafninu til,
og vitað er um svæði innan niður-
skurðarsvæðisins, sem tæpast
hefur verið skyggnst í enn þann
dag í dag.
Fjárheimtur í Eiðahreppi eru
mcð versta móti og kann þar að
koma til áhugaleysi aðila sem sjá
ciga um fjallskil. Ekki er hcldur
vel staðið að hreinsun útihúsa í
tengslum við fjárskiptin almcnnt.
Á nýliðnu hausti kom nýtt fé inn
á fjárskiptahólfið, sem verður að
teljast vafasöm aðgcrð, þar sem
riðuhreinsun cr sums staðar skammt
á veg komin og á cinstaka stað
ekki hafin. Pá er túngirðingum
'íða illa við haldið, sem er alvarleg
■■■■ q
BÆNDA-
BLAÐIÐ
BÆNDABLAÐIÐ
Utgefandi: Félagift Bændasynir hf.
Ritstjóri og ábyrgöarmaður: Bjarni Harðarson
Blaðamenn: Þórður Ingimarsson/Árni
Gunnarsson ofl.
Póstfang: Einarshöfn/820 Eyrarbakka
Sími: 98-31376
Auglýsingar: Örn Bjarnason
Sími auglýsinga: 91-17593
Setning og umbrot: Bændasynir hf.
Prentun: Blaðaprent
Pökkun: Plastpökkun
Ársáskrift kostar 1300 krónur.
BÆNDUR
FÓRNARLÖMB
LÝÐSKRUMARA
í vel siöuðum og góöum samfélögum geta menn lifað
sæmilega óáreittir af samborgurum óháö því hvaöa
atvinnustétt, héraöi, þjóöarbroti eöa menningarhóp þeir
tilheyra. En hitt er þó næstum aigengara aö minnihluti í
samfélögum megi líöa fyrir einhverskonar yfirgang, frekju
og ásælni meirihlutans. Oftar en ekki hljótast þessi
óþægindi af tilbúnum árekstri sem misheppnaöir leiötogar
meirihlutans skapa til þess eins aö þjaþþa sínu fólki
saman. Vitanlega er þessi meinsemd mannanna þeim
öllum til bölvunar, hvort sem þeir tilheyra hópi gerenda eöa
þolenda, enda oft erfitt aö greina þar í milli. Heiftin gagnvart
minnihlutanum verður oft slík múgsefjun aö vel gefiö fólk
lætur gleþjast fyrir lyginni, gefur eftir undan sam-
borgurunum og líöur þó illa yfir skömminni.
En hvert erindi ætli þetta tal eigi inn í íslenskt samfélag
þar sem engir búa nema íslendingar, hér eru hvorki negrar
né gyöingar og þjóöin farsællega samstæö og samhuga.
Eöa svo kann aö virðast viö fyrstu sýn.
En heimskan og illgirnin láta ekki aö sér hæöa og ekki
ósnortiö þetta eyríki á hjara veraldar. Á undanförnum árum
hefur þjóöfélagsumræöa í landinu þróast mjög á hinn verri
veg í farveg slagoröa og æsifregna, sleggjudóma og vit-
firringar. Aukin samkepþni fjölmiöla á hér drjúgan þátt í
hvernig komiö er en skýringanna er aö leita víöar og í
djúþstæöari þáttum. Hér hefur frá stríöslokum ríkt almenn
óstjórn í landsmálum, einnig stööugar umbreytingar og
rótleysi á öllum sviöum. Hraöari uppbygging en nokkuri
þjóö getur veriö hollt og örari búferlaflutningar en æskilegt
getur talist. Hér er þó ekki veriö aö tala fyrir kyrrstööu en á
þaö bent aö hraöi þjóöfélagsbreytinga hefur veriö meiri hér
á landi en í velflestum ef ekki öllum öörum ríkjum sem næst
okkur standa.
Og viö þessar aöstæöur höfum viö eignast lýöskrumara
sem fremur kjósa aö sveifla röngu tré en öngu. Rótlausir
menntamenn sem ekki hafa neinn sannleika aö trúa á
mega til meö að finna þessari þjóö einhvern óvin til þess aö
vekja nógu djarfmannlega athygli á sjálfum sér. Og þaö er
vissulega djarfmannlegt af þessum mönnum að velja til
íslenskt sveitafólk sem fyrir hálfri öld var uppistaöan í
íslensku þjóöfélagi, meirihluti þegnanna. En er nú vegna
hinna mjög svo öru breytinga aöeins lítill og minnkandi
minnihlutahópur. Lengi þótti fjas þetta svo fáfengilegt aö
fáir uröu til aö svara. Enda í fæstum tilfellum um mjög
málefnalegan áróöur aö ræöa. Aöal áhersla er lögö á nógu
tilhæfulaus og meiðandi ummæli af þeim toga aö mönnum
þykir sér minnkun í aö svara þeim.
Lýöskrumurum þessum hefur fjölgaö mikiö á síöustu
árum og ítök þeirra í fjölmiölum og hugum fólks aukast ár
frá ári. Þaö er full ástæöa til aö vara viö þeirri stefnu að ætla
aö sættast viö þessi öfl meö því aö samþykkja sumt af lyg-
inni í þeirri von aö fá hinn helminginn felldan burt. Eins og
margoft hefur veriö bent á hér í BÆNDABLAÐINU þá er þaö
hrein og klár lygi aö íslenskar landbúnaöarvörur hafi
hækkaö meira en aörar vörur í veröi og þeir sem vega aö
tilvist innlendrar landbúnaöarframleiöslu vega um leið aö
tilvist okkar fámennu þjóöar hér á noröurhjara.
Þaö er ef til fátt til ráöa svo stööva megi þaö stórfljót
lyga sem flæöir um þegar landbúnaöarmálin eru annars-
vegar. En ef til vill eiga menn ekki aö láta þessa umræöu
bíta um of á sig. Ennþá er mikill meirihluti fullur efasemda
þegar þarfleysi bændastéttarinnar er boriö á borö. Nú
þegar atvinnuleysi fer vaxandi og kreppir aö á ýmsum
sviðum er líklegt aö augu manna opnist enn betur fyrir þv
hvílík nauösyn þaö er aö hlú aö þeim fáu atvinnuvegum
sem skila raunverulegum verömætum.