Vér mótmælum allir - 01.03.1946, Qupperneq 2

GUÐM. THORODDSEN, prófessor
„VERNDIN"
íslendinga hefur lengi langað til þess að vera
húsbændur á sínu eigin heimili, og öll okkar
sjálfstæðisbarátta hefur stefnt að því marki.
Loks rann upp sá dagur, að ísland varð sjálf-
stætt, fullvalda ríki, og vakti það almennan fögn-
uð um land allt. Þó var sá hængur á, að heims-
styrjöldin stóð þá sem hæst, og erlendir herir
voru í landinu eins og rí'ki í ríkinu og réðu
raunverulega öllu. Annar herinn hafði hernum-
ið landið, en lofað um leið að hverfa burt strax
að ófriðinum loknum. Hinn herinn höfðum við
sjálfir „beðið um vernd“, þó með því skilyrði
og loforði forráðamanna, að hann færi líka
burtu strax eftir stríðslok. Þetta ástand var ill
nauðsyn, sem allir eða flestallir íslendingar
hlökkuðu til að losna við sem fyrst.
Heimsstyrjöldinni lauk í fyrrasumar við al-
mennan fögnuð allra íslendinga, og strax var
þá farið að tala um það manna á meðal, hvenær
erlendu herirnir mundu fara héðan fyrir fullt
og allt. Þá datt fáum í hug, að gefin loforð
yrðu ekki efnd. Það datt því yfir menn, þegar
þeir fréttu síðastliðið haust, að Bandaríkja-
menn hefðu farið fram á það við ríkisstjórn
íslands að fá á leigu til langs tima flugvöllinn
eða vellina á Reykjanesi, Hvalfjörð og Fossvog
eða Fossvog og Skerjafjörð. Nánar hefur ekki
heyrzt urn leigumálann, enda farið með málið
eins og mannsmorð, varla mátt á það minnast,
rétt eins og þetta væri mál, sem þjóðinni kæmi
ekkert við. Samt sem áður síaðist það smátt og
smátt út, aðallega eftir útlendum heimildum,
að fregnin væri rétt, og menn fóru að ræða málið,
en á meðan hafa Bandaríkjamenn setið hér sem
fastast og varðveitt flugvöllinn við Keflavík
líkt og hernaðarleyndarmál, svo að jafnvel nefnd
frá Alþingi hefur ekki fengið að koma þar,
þótt hún æskti þess.
Formælendur Bandaríkjamanna í þessu máli
hafa, að vonum, verið fáir og haft sig lítið í
frammi opinberlega þangað til nú, að Jónas
Jónsson frá Hriflu gengur fram fyrir skjöldu
og krefst þess, að við leyfum Bandaríkjunum
hernaðaraðstöðu hér á landi. Og í áróðri sínum
leyfir hann sér að nota samtök íþróttamanna,
sennilega þó ekki með vilja þeirra né vitund
fyrirfram, og nafn sjálfra Þingvalla.
Samkvæmt málflutningi Jónasar gæti það litið
.svo út sem þágan væri miklu síður Bandaríkj-
anna en okkar, svo væri „vernd“ þeirra okkur
mikilsverð.
Við vitum ekki, hvenær næsta heimsstyrjöld
verður háð, né heldur með hvaða tækjum. Ef
til vill gæti hún farið alveg fram hjá okkar
landi. En hefðum við hér herstöðvar, gætum
við verið þess vissir, að fram hjá okkur væri
ekki gengið, og allir geta gert sér í hugarlund,
hvað af mundi híjótast. Við vitum ekki heídur,
hvorum megin okkar hagsmunir mundu liggja
í þeim hildarleik. En eitt vitum við: Við lítil-
lækkum sjálfa okkur og niðja okkar um aldur
og ævi, ef við bjóðum eða leyfum Bandaríkja-
mönnum eða nokkru öðru ríki að hafa her-
stöðvar hér á landi. Það verður sár og átumein,
sem aldrei grær.
Jónas frá Hriflu hampar því í áróðri sínum,
að Rússar muni koma hér sem þjófar á nóttu
og setja hér upp herstöðvar. Það er ósennilegt,
að þeir eða aðrir komi hingað óboðnir, og satt
að segja er það jafnvel ósennilegt, að Banda-
ríkjamenn haldi kröfu sinni um herstöðvar hér
til streitu, eftir því sem nú horfir í alþjóðamál-
urn, enda er merkileg biðlund þeirra við svari
íslendinga nú í rúmt hálft ár. Ef til vill þurfa
þá ekki fleiri íslendingar að verða sér til
minnkunar í þessu máli.
2 VÉR MÓTMÆLUM ALLIR!