blaðið - 30.05.2006, Qupperneq 24

ÞRIÐJUDAGUR 30. MAÍ 2006 blaðið
32 i
Kvikmyndastjarna sýndi
kúrekatakta í Laxnesi
Bandariski kvikmyndaleikar-
inn John C. Reilly var hér á
ferð á dögunum til að kynna
kvikmyndina A Prairie Home
Companion og koma fram í sam-
nefndum útvarpsþætti. Hann
brá sér meðal annars á hestbak
í Laxnesi í Mosfellsdal þar sem
vel var tekið á móti honum. f
fylgd með Reilly var eiginkona
hans, Alison Dickey, og Róbert
Garcia, sem sýndi þeim hjónum
Reykjavík og nágrenni á meðan
á dvölinni stóð.
Atvik höguðu því þannig að Karl
Th. Birgisson var leiðsögumaður í
reiðtúrnum, en hann starfaði sum-
arlangt í Laxnesi fyrir mörgum
árum. „Þetta var mesta indælis-
fólk og hreint engir stjörnustælar
í þeim. Hann kom mér fyrir sjónir
sem venjulegur strákur frá Chi-
cago, en í samtölum var hann bæði
íhugull og skemmtilegur. Hann er
greinilega vel kvæntur líka,“ segir
Karl.
Reiðtúrinn var þó ekki tíðinda-
laus. „John reið vökrum klár,
Stjörnu, í eigu Sigurðar Björg-
vinssonar, tannlæknis, og varð
fyrir því óhappi á heimleiðinni
að missa annan fótinn úr ístaðinu.
fstaðið hefur líklega slegist í klár-
inn og hann litið á það sem ærlega
hvatningu því að hann gaf hressi-
lega í. Við sáum á eftir Hollywood-
stjörnunni þar sem hún reyndi
að gera þrennt í senn, koma fæt-
inum í ístaðið, stöðva klárinn og
halda sér á baki. John sýndi af sér
aðdáunarverða reiðhæfileika því
að honum tókst þetta allt, sem er
hreint ekki sjálfgefið og hefði ekki
öllum tekist. Ég bíð spenntur eftir
að sjá hann í næstu kúrekamynd.“
Að sögn Karls hyggja þau hjón á
aðra ferð til íslands. „Þau voru yfir
sig hrifin af landinu og voru greini-
lega í góðum höndum hjá Róberti,
því að þau ætla að koma aftur hið
fyrsta og vera lengur, og taka þá
drengina sína tvo með sér.“
Að loknum viðburðaríkum reiðtúr: Karl Th.
Birgisson, John. C. Reilly, Róbert Garcia
og Alison Dickey.
Fagurírœði Schillers
Friedrich Schiller. Eitt helsta heimspekirit hans er komið út í Lærdómsritaröð Hins
íslenska bókmenntafélags.
Út er komið ritið Um fagurfrœði-
legt uppeldi mannsins eftir
Friedrich Schiller í þýðingu Arthúrs
Björgvins Bollasonar og Þrastar
Ásmundssonar sem einnig ritar
inngang. Bókin er í flokki Lærdóms-
rita Hins íslenska bókmenntafélags.
Friedrich Schiller var eitt af
höfuðskáldum Þjóðverja og stóð
jafnframt í fremstu röð þeirra
heimspekinga er kenndir hafa verið
við þýska hughyggju. Þótt Schiller
hafi ætíð verið dáðastur fyrir ljóð
sin og leikrit höfðu skrif hans um
heimspeki, sér í lagi fagurfræði,
rík áhrif, meðal annars á hugsuði
á borð við Hegel, og hugmyndir
hans um sjálfræði listarinnar og
hlutverk listamannsins í mann-
legu samfélagi eiga tvímælalaust
erindi í umfjöllun um nútímalist.
Um fagurfræðilegt uppeldi
mannsins er eitt helsta heimspeki-
rit Schillers og skýrasta framsetn-
ing hans á fagurfræði sinni, enda
þótt stíllinn beri skáldskapargáfu
höfundarins vitni. Verkið birtist í
tímaritinu Die Horen árið 1795 og
var tilefni þess vonbrigði Schillers
með afdrif frönsku byltingarinnar
og þann farveg sem hún lagðist
í. Hann gagnrýnir harkalega
siðmenningu samtímans, greinir
ástand stjórnmála og samfélags á
þessum umbrotatímum og byggir á
þeirri greiningu kenningu sína um
hlutverk listarinnar jafnframt því
sem hann leitast við að setja fram
nýja skilgreiningu á fegurðinni.
Samkvæmt kenningu Schillers,
sem var í rökréttu framhaldi af fagur-
fræði Kants, hefur jafnvæginu milli
frumhvata mannsins, efnishvatar og
formhvatar, verið raskað í samfélagi
þar sem menn hafa fjarlægst nátt-
úruna og ofuráhersla er lögð á skyn-
semina. I slíku ástandi nær fólk ekki
að þroskast og verða heilsteyptar sið-
ferðisverur. Til þess þarf þriðja aflið
að koma til, það sem Schiller nefnir
leikhvöt, eða listræna reynslu, sem
tengi aftur skynsemi og skynjun,
opni augu mannsins fyrir hinu fagra
og geri hann heilan. Listin gegnir
þannig, í augum Schillers, lyldlhlut-
verki fyrir þróun einstaklinga og
mannlegs samfélags í átt til heil-
brigði og frelsis. Fegurðin er, eins
og sannleikurinn, sjálfstæð og óháð
geðþóttavaldi og hana er ekki hægt
að nýta í þágu tdfallandi markmiða.
Þröstur Ásmundsson, annar
þýðenda verksins, ritar að því
greinargóðan inngang um lífshlaup
Schillers, ritferil hans og viðtökur,
og skýrir ítarlega lykilatriðin í
kenningu hans um fagurfræði.
Ný SUDOKU bók
Eftir langa mæðu kemur nú loks Bókfjögurkemurútnúívorsvoað
fjórða 109 SUDOKU bókin út, hægt verði að njóta hennar í sumarbú-
mörgum hörðum Sudoku aðdá- staðnum, á ströndinni, í flugvélinni,
endum til mikillar gleði. Þessi í rútunni, út í garði eða í sófanum.
bók sver sig í ætt við fyrri 109 Sudoku leikurinn sló hressi-
SUDOKU bækurnar en þó hafa lega í gegn hér á landi þegar
verið gerðar nokkrar breytingar. .,„Q fyrsta 109 SUDOKU hókin
Þannig er auðveldum gátum <*+,:,■ kom út og Islendingar gátu
fækkað í fjórðu bókinni og þeim hreinlega ekki fengið nóg afjap-
erfiðu fjölgað. Þáeruaftastíbók- ; önsku talnaþrautinni. 1 allan
inni svo kallaðar Samurai gátur vetur sat ein af 109 SUDOKU
sem eru fimm hefðbundnar bókunum á metsölulistum bóka-
gátur tvinnaðar saman í eina. Það má búðanna, en allar hafa bækurnar, 1,2
kannski segja að Samurai gáturnar og 3, komist á topp 10 listann.
séu aðeins fyrir þá allra hörðustu.
SU DOKU talnaþrautir
Lausn síðustu gátu
2 5 7 1 4 8 3 6 9
4 6 1 5 9 3 7 8 2
3 8 9 6 2 7 1 4 5
8 1 4 7 5 6 9 2 3
5 9 3 8 1 2 4 7 6
6 7 2 4 3 9 5 1 8
7 2 5 9 6 1 8 3 4
9 3 8 2 7 4 6 5 1
1 4 6 3 8 5 2 9 7
Su Doku þrautin snýst um
að raða tölunum frá 1-9
lárétt og lóðrétt í reitina,
þannig að hver tala komi
ekki nema einu sinni fyrir
í hverri linu, hvort sem er
lárétt eða lóðrétt. Sömu tölu
má aukin heldur aðeins
nota einu sinni innan hvers
níu reita fylkis. Unnt er að
leysa þrautina út frá þeim
tölum, sem upp eru gefnar.
Gáta dagsins
9 1 7 8 6 4
2 3 1 8 7
6 4 2
5 1
5 1 8 2 7
4 3 6
6 3 7 8
1 5
9 8 6 3