blaðið - 07.03.2007, Side 18

26 MIÐVIKUDAGUR 7. MARS 2007
blaðið
kolbrun@bladid.net
Perlur á bókamarkaði
. Björn Thors „Þaðsemgreip
p leikhópinn strax við fyrsta iestur
er hvað persónusköpun er sterk
H og skemmtiieg og hvað persónu-
1 flóran er fjölbreytt." bmHMH
TÆRNAR
SPtGILÍ
PPRSON U L l'IKANS
menningarmolinn
Snillingur deyr
Á þessum degi árið 1999 lést
bandaríski leikstjórinn Stanley
Kubrick að heimili sínu í Hertfords-
hire á Englandi, sjötugur að aldri.
Kubrick er einn dáðasti leikstjóri
20. aldar, fullkomnunarsinni sem
skilaði af sér þrettán kvikmyndum
og nokkrar þeirra eru meistara-
verk.
Kubrick hóf feril sinn í Holly wood
en eftir að hafa leikstýrt stórmynd-
inni Spartacus árið 1960 flutti hann
til Englands þar sem hann leik-
stýrði Lolitu og tveimur árum síðar
kom meistaraverkið Dr. Strangelo-
ve. Kubrick eyddi fjórum árum í að
vinna að næstu mynd, hinni stór-
kostlegu 2001; Space Odyssey, sem
er almennt talin besta vísindakvik-
mynd allra tíma. Svo kom Clockw-
ork Orange sem var bönnuð í Bret-
landi vegna þess hversu ofbeldisfull
hún þótti. Kubrick sendi síðan frá
sér hina undurfögru og myndrænu
Barry Lyndon og svo kom hroll-
vekjan eftirminnilega The Shining
og stríðsmyndin Full Metal Jacket.
Árið 1997, eftir tíu ára hlé frá kvik-
myndagerð, leikstýrði hann Eyes
Wide Shut með Tom Cruise og Nic-
ole Kidman. Kubrick lést skömmu
eftir gerð myndarinnar.
y-'r- ' , V7'
:' u •
Veruleiki utangarðsfolks
Litla sviði Borgarleik-
hússins er verið að sýna
leikritið Killer Joe eftir
Tracy Letts. Dómar um
sýninguna hafa verið
lofsamlegir. Stefán Baldursson
leikstýrir verkinu og leikendur eru
Þröstur Leó Gunnarsson, Björn
Thors, Unnur Ösp Stefánsdóttir,
Maríanna Clara Lúthersdóttir og
Þorvaldur Davíð Kristjánsson.
Sterk persónusköpun
„Þetta er þrettán ára gamalt verk
eftir Tracy Letts, sem er sjálfur
leikari og það sést á verkinu," segir
Björn Thors. „Þetta er karakterdrif-
ið verk, eins og vill stundum verða
raunin þegar leikarar fara að skrifa
leikverk. Þetta er fyrsta leikrit
Tracy, hann hefur skrifað nokkur
leikrit síðan og verið margverðlaun-
aður fyrir störf sín og hefur hin
seinni ár skrifað fyrir sjónvarp og
er til dæmis einn af höfundum sjón-
varpsþáttanna Prison Break."
Verkið hefur verið sýnt í yfir tutt-
ugu löndum og vakið mikla athygli.
Sögusviðið er hjólhýsahverfi í Dall-
as í Texas. „Þetta er dálítið bíólegt
verk eins og oft vill verða með am-
erísk leikrit. Evrópskir höfundar
eru miklu leikhúslegri í nálgun
sinni við efnið meðan Bandaríkja-
menn fara beint inn í bíóformið
sem þeir þekkja best,“ segir Björn.
„Fimm persónur koma við sögu og
hlutverk þeirra eru afskaplega vel
skrifuð. Það sem greip leikhópinn
strax við fyrsta lestur er hvað per-
sónusköpun er sterk og skemmtileg
og hvað persónuflóran er fjölbreytt.
í leikritum er það oft þannig að ein-
hver einn karakter sker sig úr og er
þungamiðja verksins og aðrir eru í
nokkurs konar stuðningshlutverki
við hann en þarna eru fimm persón-
ur sem eru allar jafn frábærar frá
höfundarins hendi.“
Samúðarfullur leigumorðingi
Björn fer með hlutverk Killer Joe
sem er leigumorðingi. 1 leikritinu
segir frá Smith-fjölskyldunni sem
býr í hjólhýsahverfi í Dallas og feðg-
arnir í fjölskyldunni ákveða að ráða
leigumorðingja til að drepa fjöl-
skyldumeðlim, sem er hátt líftryggð-
ur. „Persónurnar eru innilokaðar í
sínum hjólhýsaheimi og öll þeirra
upplýsing og öll þeirra heimssýn
kemur frá sjónvarpinu. Þess vegna
finnst þeim eðlilegast í stöðunni
að ráða leigumorðingja til að leysa
vandann,“ segir Björn. „Það sem er
svo skemmtilegt við hlutverk Kill-
er Joe er að hann er ekki eintóna
morðingi. Áhorfandinn hefur sam-
úð með honum, hann er góður og
feiminn við stúlkuna á heimilinu
og mannlegur þrátt fyrir allt.“
Það vekur athygli að verkið er
stranglega bannað börnum. „Þetta
er eitt þeirra verka sem komu af
stað bylgju í breska leikhúsinu
sem kallast: In your face. Þegar
það var frumsýnt í London vakti
það mikla athygli, ekki síst vegna
þess hversu óvægið og aðgangshart
það er. Þarna er verið að fjalla um
harðan og grófan veruleika undir-
málsfólks," segir Björn og bætir við:
„Svo er það svo merkilegt við góð
leikrit að þau ná að snerta streng
þannig að maður þekkir persónurn-
ar á sviðinu, hvort sem maður þekk-
ir hjólhýsahverfi Bandaríkjanna
eða ekki.“
Undraheimur
tánna
Imre Somogyi
Tærnar - Spegill persónuleikans
Verð: 595 krónur
Skjaldborg 2001
Táalestur er aðferð til að rann-
saka persónuleika og hegðun
fólks með því að túlka lögun og
stöðu tánna. Þessi aðferð var
þróuð af Hollendingnum Imre
Somogyi og konu hans Margr-
éti. [ heil 15 ár rannsökuðu þau
tær hvenær sem tækifæri gafst:
í sundlaugum, á baðströndum,
í gufuböðum, já, hvar sem þau
komust í tæri við tær. Smám
saman gátu þau sýnt fram á að
persónuleika og hegðun fólks
má lesa úrtám þess. Eins og
útgefandi segir, þá er þetta
„eina bókin sinnar tegundar í
heiminum“. Bókin fæst á Stóra
bókamarkaðnum í Perlunni
og er í það minnsta gríðarlega
forvitnileg. Hver vill ekki vera
vitri maðurinn f heitu pottunum
sem segir fólki hvert það er
og hvernig það á að vera eftir
að hafa skoðað tærnar á því?
„Með táalestri finnast skýringar
á vandamálum hvers og eins,“
stendur á bókarkápu. Er það
ekki bara satt?
Bókamarkaður Félags íslenskra bóka-
útgefenda er í Perlunni og stendur
til 11. mars. Blaðið hefur leitað uppi
forvitnilega titla og vísar á eina bók á
dag allt til loka markaðaríns.
Práinn til
Danmerkur
JPV útgáfa hefur gengið frá samn-
ingi við Hovedland-útgáfuna í
Danmörku um útgáfu á Dauðans
óvissa tíma eftir Þráin Bertelsson
en hún kemur út í haust.
Forlaginu þótti m.a. athyglisverð
umfjöllun Þráins um fslenskan
samtíma og viðskiptajöfra íslands
sem hafa látið mikið til sín taka f
Danmörku við misjafnar undir-
tektir heimamanna.
fw
Falleg - sterk - náttúruleg
'.STRÖND
Suöurlandsbraut 10
Slmi 533 5800
www.simnet.is/strond