Bændablaðið - 12.05.2011, Qupperneq 1

36
9. tölublað 2011 l Fimmtudagur 12. maí l Blað nr. 348 l Upplag 23.000
8
Bærinn okkar
Ytri-Bægisá 2
12
Móasopi úr mjaðjurt
og steiktar vorsúrur
Nýsköpun í atvinnulífinu á Hvanneyri hefur m.a. falist í að gera upp gömul landbúnaðartæki og dráttarvélar og hefur
munað um minna í kreppunni. Haukur Júlíusson þúsundþjalasmiður, fyrir miðri mynd hefur ásamt félögum sínum,
þeim Reyni Ásberg Jómundssyni til vinstri og Erlendi Sigurðsson hægra megin á myndinni, gert upp yfir 30 vélar.
Á myndina vantar reyndar fjórða snillinginn en það er Arnór Orri Hermannsson sprautumeistari. Haukur segir að
tilviljun hafi ráðið því að þeir hafi byrjað á þessu árið 1993 fyrir Landbúnaðarsafnið á Hvanneyri. Sum tækin hafa
verið vinnuvélar til áframhaldandi nota en einnig vélar sem gerðar voru upp sem safngripir. Mest hefur verið gert
upp af Ferguson. Hér eru þeir við Zetor 1971 úr Kalmanstungu sem þeir félagar eru að leggja lokahönd á. Haukur
segir mikla vakningu í uppgerð á gömlum vélum um þessar mundir. Mynd | HKr.
„Viljum ekki
verða öfgasamtök"
Eftir nær algjört hrun í sölu nýrra
dráttarvéla á landinu 2008 hefur
salan ekki náð sér aftur á strik. Nú
í byrjun maí var einungis búið að
selja 9 vélar en samt eru vélasalar
að gera sér vonir um að salan sé að
þokast uppávið að nýju.
Samkvæmt opinberum tölum
voru seldar 2.034 dráttarvélar á
Íslandi á árunum 2000 til og með
2010. Að meðaltali gerir það um 185
vélar á ári. Salan fór mest upp í 365
dráttarvélar árið 2007. Salan hrapaði
svo niður í 129 vélar árið 2008, 20
vélar árið 2009 og þokaðist upp í 25
vélar árið 2010. Sum umboðin búast
við einhverri söluaukningu í ár og að
salan geti hugsanlega farið upp í 30
til 50 vélar í heildina.
Sjá úttekt í blaðauka á bls. 20
Búist við aukinni sölu á
dráttarvélum á árinu
Bann við forverðmerkingum á kjötvöru ekki sagt neytendum í hag:
KS hyggst afnema skilarétt
– Hvorki Norðlenska né SS hyggjast fylgja í fótspor KS að sinni
Kjötafurðastöð Kaupfélags
Skagfirðinga (KS) hyggst leggja af
svokallaðan skilarétt sem verslanir
hafa haft á vörum frá fyrirtækinu.
Ástæðan er breytingar á reglum
um forverðmerkingar á kjötvörum
en 1. mars síðastliðinn tóku gildi
nýjar reglur sem banna slíkar
merkingar á kjötvörum í staðlaðri
þyngd. Þann 1. júlí næstkomandi
munu svo taka gildi sambærilegar
reglur um kjötvörur sem ekki eru
seldar í staðlaðri þyngd, líkt og
lambalæri eða hryggir.
Ágúst Andrésson forstöðumaður
kjötafurðastöðvar KS segir að öll
álagning verði nú í valdi smásölu-
aðila. „Verslunin hefur í raun öll tök
á að stýra verðlagningu og neyslu
frá sinni hlið. Ég sé enga hagsmuni
neytenda fólgna í þessari breytingu,
nema síður sé. Sú röksemd að þess-
um reglum sé breytt með hagsmuni
neytenda í fyrirrúmi heldur engan
veginn vatni.“
Verðum að breyta viðskiptaháttum
Ágúst segir ljóst að vegna þessara
breytinga verði að afnema skilarétt
verslunarinnar. „Verslunin hefur
getað keypt inn eins og henni þókn-
ast og svo bara skilað því sem ekki
selst eða misferst í versluninni. Ef
verslun tekur inn í sölu lambalæri
frá tveimur aðilum og selur lærið frá
samkeppnisaðilanum með 20 prósent
álagningu en lærið frá mér með 40
prósent álagningu þá er vitað hvað
neytandinn velur. Þá getum við setið
eftir með sárt ennið og orðið að taka
við öllu til baka. Þessum viðskipta-
háttum verðum við augljóslega að
breyta.“
Ágúst bendir á að skilarétturinn
sé að sumu leyti bara viðskiptahefðir
en KS muni á næstunni tilkynna við-
skiptaaðilum sínum um breytingar
á þeim hefðum. „Ég held að allir
hljóti að átta sig á að svona gengur
þetta ekki. Það sem mun hins vegar
gerast í kjölfarið er að vöruverð
mun hækka. Verslunin verður að
gera ráð fyrir því í sinni álagningu.
Neytandinn mun ekki njóta góðs af
þessum breytingum, nema því aðeins
að við afnemum skilaréttinn. Þá mun
verslunin hugsanlega sjá sér hag í
að lækka verð á vöru sem er komin
langt á sínum líftíma, í stað þess að
sitja uppi með ónýta vöru.“
Norðlenska og SS sitja hjá
Í samtali við Sigmund Ófeigsson
framkvæmdastjóra Norðlenska kom
fram að þar á bæ væru menn ekki
að huga að breytingum á skilarétti
verslana. Hann teldi ekki að breyt-
ingarnar á reglum um forverðmerk-
ingar hefðu áhrif á skilaréttinn.
Breytingar á þeim reglum hefðu
hins vegar ekki verið hugsaðar til
enda. „Þetta er ein af þeim birtingar-
myndum Evrópusambandsreglna þar
sem verið er að troða vinnubrögðum
milljónaþjóðfélaga upp á þrjú hundr-
uð þúsund manna þjóð.“
Steinþór Skúlason forstjóri
Sláturfélags Suðurlands (SS) tekur
undir með Sigmundi og segir skila-
réttinn og bann við forverðmerk-
ingum óskyld mál. „Auðvitað væri
heppilegra að verslunin bæri vöruskil
og hefði álagningu til að mæta því,
þá yrði minna tjón á vörum. Það er
hins vegar ekki einfalt að koma á
slíkum breytingum. Ég hef ákveðnar
efasemdir um það.“ Steinþór segir að
ekki standi til að afnema skilarétt-
inn af hálfu SS, í það minnsta ekki
á næstu misserum. /fr
Hörður Harðarson formaður
Svínaræktarfélag Íslands segir
að auknar áherslur hafi komið
fram á meginlandi Evrópu um
bætta velferð dýra. Það hafi leitt
til reglugerðabreytinga um aukið
rými fyrir dýrin, lausagöngu og
annan aðbúnað þeirra á búunum.
„Þetta þýðir gríðarlegan kostn-
aðarauka fyrir greinina sem hún
hefur ekki nokkur tök á að standa
undir ein og óstudd. Þess vegna er
litið svo á í nágrannalöndunum að
nauðsynlegt sé að aðstoða bændur
við að koma til móts við þessar
auknu kröfur um eðlileg dýra-
verndunarsjónarmið og að tryggja
að dýrunum á búunum líði vel,“
segir Hörður.
Hann segir að munurinn sé þó
sá að Evrópusambandið veiti allt
að 75% styrk á móti þeim kostnaði
í sínum aðildarlöndum en íslensku
búin fái enga styrki til þess. Samt
séu þau að keppa á markaði við
ríkisstyrkt kjöt m.a. frá Danmörku.
Hér á landi hafa búin mest um
tíu ára aðlögunartíma til að innleiða
þessar breytingar. Bendir Hörður
á að það sé mun styttri tími en
eðlilegur afskriftatími á nýlegum
innréttingum í mörgum íslensku
búanna. - Sjá nánar bls. 16
/HKr.
Formannafundur Félags hrossa-
bænda (FHB) sem fram fór í
Bændahöllinni fyrir skemmstu
ályktaði um staðarval fyrir
Landsmót hestamanna í fram-
tiðinni. Í ályktuninni segir:
„Formannafundur Félags hrossa-
bænda haldinn í Bændahöllinni
14. apríl 2011 hvetur stjórn
Bændasamtaka Íslands og fulltrúa
hennar í stjórn LM ehf. að halda
fast við þá stefnu að Landsmót
hestamanna verði haldin á lands-
byggðinni, til skiptis norðan- og
sunnanlands.“ Í greinargerð með
þessari samþykkt segir síðan:
„Í nýlegri skýrslu, sem ber yfir-
skriftina „Landsmót, þróun, staða og
tillögur um framtíðarskipan“ er lagt
til að Landsmót hestamanna skuli
haldin tvisvar á Suðurlandi á móti
hverju einu móti norðanlands. Þetta
er hinsvegar í andstöðu við ályktun
stjórnar FHB sem lögð var fyrir
Búnaðarþing 2010.
Líkt og fram kemur í áðurnefndri
skýrslu er talið að enginn einn við-
burður hérlendis dragi að sér jafn
marga erlenda gesti sem Landsmót
og er mótið lyftistöng fyrir alla þætti
hestamennskunnar og hefur auk þess
miklu víðtækari áhrif á því svæði
sem það er haldið á.
Það er einnig mat FHB að það feli
í sér mikla félagslega ósanngirni og
ójöfnuð gagnvart hrossaræktendum
á Norðurlandi og víðar að leggja til
að lengja tímann milli Landsmóta frá
því sem verið hefur. Mikilvægt sé að
forysta bænda standi saman um að
hafna slíkum hugmyndum.“
/HGG
Formannafundur Félags hrossabænda:
Vill landsmót til skiptis
sunnanlands og norðan
Kröfur um bættan aðbúnað og velferð dýra:
Sagt þýða gríðarlegan kostnaðar-
auka fyrir svínaræktina