Fréttablaðið - 08.12.2012, Blaðsíða 82

8. desember 2012 LAUGARDAGUR| HELGIN | 58
Á þessum tíma var ég mikið að væflast og þvælast um borgina, bæði á nóttu sem degi, ýmist gangandi eða með strætó. Það var
með þeim hætti sem ég kynnt-
ist Útideildinni sem var verkefni
á vegum Reykjavíkurborgar og
var með aðstöðu í Tryggvagötu.
Útideildin samanstóð af fullorðnu
fólki sem keyrði um bæinn og
þjónustaði lánlausa unglinga eins
og mig. Þau höfðu alloft í gegn-
um tíðina tekið mig upp á arma
sína, keyrt með mig í athvarfið á
Tryggvagötu, kjaftað við mig og
jafnvel tekist að draga mig inn í
mismunandi virkniúrræði. Þau
lögðu sig sérstaklega fram við
að komast að því hvaða áhuga-
mál unglingarnir höfðu og reyndu
svo að finna hinar og þessar leið-
ir til þess að virkja krakkana í
áhugamálum sínum. Þarna átti ég
margar góðar stundir. Mitt helsta
áhugamál var anarkismi svo í
mínu tilfelli fólst úrræði þeirra að
mestu í að spjalla við mig um hitt
og þetta tengt anarkisma. En þau
skynjuðu meira en ég gerði mér
grein fyrir og sáu glöggt að mér
leið illa í sálinni. Ég var orðinn
illa laskaður af öllu eineltinu sem
ég varð fyrir án þess þó að gera
mér grein fyrir því. Mér fannst ég
bara eiga það skilið og fannst það
þar að auki fullkomlega skiljanlegt
þar sem ég væri bæði heimskur og
leiðinlegur, ljótur og asnalegur.
Ég var asnaleg manneskja og auð-
vitað stríðir fólk asnalegum mann-
eskjum. Fólkið í útideildinni hafði
meiri áhuga á að ræða við mig um
þetta en anarkisma.
– Hvernig líður þér, Jón?
Ég vissi ekki hvernig ég ætti að
svara því. Það hafði aldrei neinn
spurt mig hvernig mér liði. Ég
hafði í raun og veru enga hug-
mynd um hvernig mér leið. Ég
var stressaður, alltaf stressaður.
Ég var áhyggjufullur, óskaði þess
að vera einhver annar en ég var.
Svo vildi ég að ég væri rólegur
og ekki rauðhærður. Fólkið í úti-
deildinni reyndi mikið að hvetja
mig og gerði hvað það gat til þess
að auka sjálfstraust mitt. Þau töl-
uðu til dæmis oft um framtíðina
en allt tal um framtíðina stressaði
mig enn frekar. Ég vildi helst ekki
leiða hugann að framtíðinni.
– Getum við ekki bara talað um
anarkisma? Vitið þið hver munur-
inn er á Proudhonisma og Bakun-
inisma?
Þau vissu það ekki.
– Hvað langar þig að verða, Jón?
Óþægileg og stressandi spurn-
ing. Hvað langaði mig að verða?
Mig langaði að verða dökkhærður.
Mig langaði að verða rólegur. Mig
langaði líka til að verða söngvari.
En ég vissi einnig að það sem mig
langaði að verða yrði að öllum lík-
indum aldrei að veruleika. Ég var
bara misheppnaður, taugaveikl-
aður, rauðhærður og asnalegur.
Hálfviti með gleraugu. Þegar ég
yrði stór myndi ég örugglega enda
á Kleppi eins og Kiddi frændi.
Kannski er til hellingur af fólki
eins og ég sem verður til og fæð-
ist fyrir mistök, eins og sumir
hlutir sem eru framleiddir eru
gallaðir og virka aldrei. Ónýtir frá
upphafi. Það eina sem hægt er að
gera við svoleiðis hluti er að henda
þeim. Kannski var ég bara þannig
eintak af manneskju. Ég talaði þó
ekki um þetta við neinn, ekki einu
sinni við fólkið í útideildinni. Á
ákveðinn hátt gerði ég mér kannski
ekki grein fyrir þessu. Mér fannst
þetta liggja í augum uppi og ég
var hræddur um að ef ég myndi
segja þetta upphátt myndu þau
taka undir. Aðalástæðan var þó
skömmin. Ég skammaðist mín.
Skammaðist mín fyrir að vera ég,
að vera eins og ég var svo ég talaði
bara ekki um það. Ég skildi í raun-
inni ekki hvers vegna þau voru yfir
höfuð að skipta sér af mér. Stund-
um þegar þau sátu og spjölluðu við
mig velti ég því fyrir mér hvers
vegna þau væru að eyða orðum á
mig. Vorkenndu þau mér? Já, lík-
lega vorkenndu þau mér en svo
var þetta líka vinnan þeirra. Ein-
hvern tímann þegar við sátum og
vorum að spjalla saman, ég að tala
um anarkisma og pönk og þau að
reyna að fá mig til að tala um eitt-
hvað annað barst talið einu sinni
sem oftar að framtíðinni.
– Hvað langar þig að verða þegar
þú verður stór, Jón?
Spurningin ein vakti hjá mér
köfnunartilfinningu, ég fékk
þyngsli fyrir brjóstið og verk í
ennið.
– Ég veit það ekki, bara eitthvað.
– Áttu ekki kærustu, Jón?
Ég? Ég ljótasti og asnalegasti
strákurinn í Reykjavík. Hvaða
stelpa myndi vilja verða kærastan
mín? – Neei, mér finnst stelpur eig-
inlega ekkert rosalega skemmtileg-
ar, sagði ég til útskýringar.
– Skrítið að þú skulir ekki eiga
kærustu, svona sætur strákur eins
og þú!
Orðin bergmáluðu í höfðinu á
mér. Sætur strákur eins og ég?
Ég horfði rannsakandi á konuna
og velti orðum hennar fyrir mér.
Hún brosti og virtist meina þetta.
Það leit út fyrir að henni fyndist
þetta virkilega og að orðin væru
ekki sögð af meðaumkun. Ótrú-
legt! Hún var töff þó hún væri
auðvitað ekki pönkari, en hún var
heldur ekki hippi heldur meira
bara venjuleg, sæt og átti kær-
asta. Hún var alveg tuttugu og eitt-
hvað ára gella, með allt á hreinu
og henni fannst ég sætur! „Svona
sætur strákur eins og þú, Jón.“
Að manneskja eins og hún segði
eitthvað svona um mig var hreint
út sagt ótrúlegt og olli byltingu í
sálartetri mínu. Mér fannst hún
miklu merkilegri manneskja en
allir sem höfðu svo oft í gegnum
tíðina sagt mér hvað ég væri vit-
laus og ljótur. Því vógu orð henn-
ar miklu þyngra en þeirra. Mig
rak ekki minni til þess að ein-
hver hefði nokkurn tímann sagt
að ég væri sætur. Ég fylltist áður
óþekktu sjálfstrausti. Starfsfólkið
hjá Útideildinni hafði haft veður af
því að ég væri í hljómsveit. Stund-
um voru haldnir tónleikar í port-
inu fyrir utan útideildina og þau
spurðu mig stundum hvort Nef-
rennsli vildi ekki spila. Ég kom
mér snyrtilega frá spurningunum
og bar fyrir mig endalausar afsak-
anir. Ýmist vorum við ekki búnir
að æfa nægilega vel eða þá að ég
var með einhverja kvefpest og
gæti því ekki sungið, og svo var
hitt að það væri ekki nógu mikið
pönk að spila í porti Útideildarinn-
ar og ekki samboðið pönkhljóm-
sveit eins og Nefrennsli.
– Við erum nefnilega alvöru
pönkhljómsveit sko.
Ég ætlaði sko ekki að fara að
spila á tónleikum með einhverj-
um asnalegum hljómsveitum. Úti-
deildin ákvað því að halda alvöru
pönkhátíð. Á þessum tíma voru
allar afsakanir uppurnar. Þetta
yrði pönkhátíð og ekki hægt að
komast hjá því að Nefrennsli stigi á
stokk. Tónleikarnir yrðu bara fyrir
pönkara. Þarna kæmu engir hálf-
vitar sem myndu hlæja að mér eða
stríða mér. Alli og Hannes hoppuðu
hæð sína af gleði þegar ég tilkynnti
þeim hvað væri fram undan. Tón-
leikarnir voru skipulagðir og nöfn
þeirra hljómsveita sem ætluðu að
spila voru skrifuð á miða sem voru
síðan hengdir á ljósastaura úti um
víðan völl. „Bestu pönkhljómsveit-
ir Reykjavíkur. Pönkhátíð í porti
útideildarinnar við Tryggvagötu
á milli 13 og 16 nk. sunnudag!“ Á
meðal hljómsveitanafnanna stóð
NEFRENNSLI. Stóra stundin var
að renna upp. Eftirvæntingin og
spennan voru að fara með mig. Ég
var að fara að stíga það skref sem
ég hafði alltaf þráð en aldrei þorað.
Þegar tónleikadagurinn rann svo
upp hafði ég ekki sofið dúr í tvo
sólarhringa. Mig langaði að hætta
við. Átti ég að þykjast vera veikur?
Nei, ég gat ekki gert það, þetta var
frágengið og nú þýddi ekki annað
en að bíta á jaxlinn og stökkva fram
af hengifluginu. Ég fór í mín fín-
ustu pönkföt sem samanstóðu af
mest rifnu gallabuxunum sem ég
átti, Sid Vicious-bolnum og svo setti
ég sikkrisnælu í eyrað. Ég ætlaði
sko ekki að vera með gleraugun og
ákvað að syngja án þeirra.
Rauðhærður og asnalegur
Í nýrri bók Jóns Gnarr, Sjóræningjanum, stendur rauðhærði drengurinn Jón á vegamótum að loknum grunnskóla og upp-
lifir sig algjörlega utangarðs í samfélaginu. Í bókinni fjallar hann hispurslaust um hrakfarir sínar og áföll í íslensku skólakerfi,
lýsir svæsnu einelti sem hann varð fyrir, tímabili sínu sem Hlemmari og misjafnri framgöngu sinni í íslensku atvinnulífi.
Sjóræninginn
Höfundur: Jón Gnarr
Útgáfa: Mál og menning
Fjöldi síðna: 266
➜ Hvað langaði mig
að verða? Mig langaði
að verða dökkhærður.
Mig langaði að verða
rólegur. Mig lang-
aði líka til að verða
söngvari.
Lágmúla - Laugavegi - Smáralind - Smáratorgi - Borgarnesi - Grundarfirði - Stykkishólmi - Búðardal - Patreksfirði - Ísafirði - Blönduósi - Hvammstanga - Skagaströnd - Sauðárkróki
Húsavík - Kópaskeri - Raufarhöfn - Þórshöfn - Egilsstöðum - Seyðisfirði - Neskaupstað - Eskifirði - Reyðarfirði - Höfn - Laugarási - Selfossi - Grindavík - Keflavík
– Lifið heil
www.lyfja.is
ÍS
L
E
N
S
K
A
/S
IA
.I
S
IA
.
S
/L
Y
F
6
19
54
1
1
4
/1
2
Jólin eru tími til að gefa.
Í Lyfju finnur þú úrval af gjafavöru í pakkana til þeirra
sem þér þykir vænt um. Við erum aldrei langt undan.
Mundu eftir jólahandbók Lyfju.
Kannski er jólagjöfin í Lyfju
GEYMDU BLAÐIÐ!