Dagfari - 01.08.1966, Blaðsíða 6
HUALFJORDUR í IRS HÖNDUM
Herskipalægið f Hvali'irði verður ógnun við tilveru
og öryggi þjóðarinnar.
Á s. 1. vori komu til framkvæmda áform sem her-
námsandstæðingar hafa árum saman varað við :
bygging herskipalægis í Hvalfirði. Framkvæmdir
þessar hvila á samningi, er ríkisstjórnin gerði
við Nató sumarið 1963 og var opinberaður í ágúst
sama ár. Forsaga Hvalfjarðarmálsins er í fullu
samræmi við aðra þætti hernámsins ; hún er
mörkuð visvitandi blekkingum, pukri og leyni-
samningum, sem ríkisstiórnin gerði að þjóðinni
fornspurðri, meiraað segja án þess að Alþingi
'tengi að íjalla um þa lyrr en eftir dúk og disk.
Hún er dæmigerð svikasaga, mótuð af valdamönn-
um, sem pranga með sjálfstæði og öryggi þjóðar
sinnar.
Þegar Hvalfjarðarsamningurinn var gerður opin-
ber, hugðist ríkisstjórnin telja mönnum trú um,
að hér væri aðeins um útvíkkun á þeirri aðstöðu
að ræða sem fyrir væri. Ætlunin væri að reisa
nokkra olíugeyma til viðbótar, smfða hafskipa-
bryggju og koma auk þess fyrir nokkrum múrning-
um á hafsbotni. Þetta væri allt og sunhit. En undir
þessu sakleysislega yfirborði samningsins leynd-
ist annað og meira, svo sem Guðmundur í. Guð-
mundsson, þáverandi utanríkisráðherra varð að
viðurkenna, þegar þingmenn stjórnarandstöðunn-
ar tóku að grennslast nánar i'yrir um efni samn-
ingsins. Þáupplýstist að olíugey marnir
nýju eiga að ná tölunni 25-28, að
bryggjan á að teygjast eina 250 metra
í sjó fram og sfðast en ekki sfzt, á
4-5 stöðum á botni Hvalfjarðar á að
ganga frá múrningum sem tengja m á
við hvaða skip sem er, jafnt stærstu
herskip sem kjarnorkuknúðn k a f b á t a ,
með legufærum. Það lá þannig ljóst fyrir,
að hér var ekki ætlunin að " útvfkka fyrri aðstöðu "
heldurað smíða nýtt he r sk i þa 1 æ g i , sem
tekið yrði tii notkunar hvenær sem stríðsnætta þætti
gefa tilefni til. í samningnum er ákvæði
á þá lund að legufærin skuii ekki
tengd múrningunum n e m a með sér-
stöku leyfi íslenzku rfkistjórnarinn-
a r . A ð s ö g n þ á v . ut a n r í k i s r á ð h e r r a
yrði slfkt levfi ekki veitt " nema á
sérstökum hættutímum. " . Bjarni Bene-
diktsson staðfesti grunsemdir manna um tilgang
múrninganna er hann skrifaði í Morgunblaðið f
ágúst 1963, að þar sem ekki væri hægt að koma
múrningunum fyrir í snatri yrðu þær að vera
fyrir hendi þegar á þyrfti að halda. Hvenær skyldi
6 DAGFARI
svo þeirra gerast þörf ? Hverju sinni sem stvrj-
aldarhættu ber að höndum - og hversu oft er það
ekki að dómi herforingjanna í Pentagon.
í umræðum sem fóru fram á Alþingi í desember
1963 um Hvalfjarðarsamningana skýrði Guðmund-
ur í. Guðmundsson frá eftirfarandi :
- að Bandarfkin hefðu fyrst borið fram kröfu
um flotastöð í Hvalfirði í ráðherratfð Krist-
ins Guðmundssonar.,
- að nær hefði verið búið að semja um
" stórfelldar hernaðarframkvæmdir í Hval-
firði " árið 1955.
- að samþykkt Alþingis 28.marz 1956 um
brottför hersins heföi á síðustu stundu
hindrað endanlega samningsgerð.
Það var m.ö.o.einung i s að þakka
mótmælaöldunni gegn hersetunni að
Hvalfjörður var ekki gerður að her-
skipalægi strax 1956.
En því marki sem Bandaríkin náðu
ekki í einum áfanga 1955-56 hafa þau
náð smám saman, skref fyrir skref,
fyrir tilstilli þeirrar r fk i s s t j ó r na r
sem nú situr að völdum.
í marz 1959 samdi hún um byggingu lóranstöðvar-
innar á Snæfellsnesi - hæsta vita Evrópu - sem
kafbátar um allt norðanvert Atlantshaf geta tekið
mið af.
Þvi næst veitti þessi ríkisstjórn Bandarfkjamönn-
um leyfi til að mæla og kortleggja botn Faxaflóa,
svo að kafbátar gætu ratað rétta leið inn í Hval-
fjörð.
Og síðast.f ágúst 1963, gekk hún frá samningum
um flotastöð í Hvalfirði. Þar með var markinu
náð og verkið fullkomnað.
Allan þennan tfma hefur viðvörunarorðum her-
námsandstaföinga um fyrirætlanir Bandaríkja-
manna f Hvalfirði verið svarað af " ábyrgum "
aðilum með upphrópunum : kommúnistaáróður,
Bandarfski fáninn blaktir við hlið bandarf&ku herstöðvarinnar f
llvaiiirói. Eins og marga grunaði, voru braggar hennar aðeins
upphaf að öðrum og stærri hervirkjum.