Dagfari - 01.10.1966, Blaðsíða 4

Alþgóðlegt viðhorf
hernómsmálanna
Framhald af bls. 3.
grimmdarlegt árásarstríð Bandaríkjanna gegn þjóðfrelsishreyfing-
unni í Vietnam og Ioftárásir þeirra á Norður-Vietnam geta hæg-
lega leitt til heimsstyrjaldar fyrr en varir.
# Stríðið í Vietnam sýnir, með öðru, að átökin milli hinna ríku
og snauðu þjóða heims (norðurs og suðurs) verða æ harðari. í
Bandaríkjunum búa 6% af íbúum jarðar, en þau ráða yfir 60%
af náttúrauðlindum heimsins og stefna að því með oddi og egg að
halda þessari arðránsaðstöðu sinni — og styrkja hana eftir megni.
# Þá er og hætt við, að styrjöldin í Víetnam efli til áhrifa í
Bandaríkjunum verstu afturhalds- og einræðisöfl — og geti jafnvel
leitt til ógnarstjórnar í bandarískum stjómmálum. Er sú hætta því
meiri, sem styrjöldin stendur lengur eða tekur til stærra svæðis.
# Þessi geigvænlega stríðsstefna Bandaríkjanna í Asíu hefur auk-
ið mjög þær sundrungartilhneigingar innan Atlantshafsbandalags-
ins, sem að framan getur, svo sem glöggt sést á afstöðu Frakklands;
og á Norðurlöndum hafa þær raddir gerzt æ háværari, sem kref jast
þess, að Danmörk og Noregur endurskoði afstöðu sína til Atlants-
hafsbandalagsins, segi sig t.d. úr því strax og færi gefst — og
myndi sérstakt norrænt varnar- eða hlutleysisbandalag meðSvíþjóð.
# Með hliðsjón af þessum breyttu viðhorfum í alþjóðamálum tel-
ur landsfundurinn, að íslendingum beri nú ríkari nauðsyn til en
nokkra sinni áður að endurskoða frá rótum utanríkisstefnu sína,
afstöðu til erelndra herstöðva, aðildarinnar að Atlantshafsbandalag-
inu og Bandaríkjanna sérstaklega.
# Með skírskotun til fyrri samþykkta vill landsfundurinn undir-
strika, að á tímum kjarnavopna og flugskeyta geta herstöðvar ekki
þjónað varnartilgangi, heldur laða þær hættuna heim. í Ijósi þeirrar
staðreyndar, svo og hins, að Bandaríkjamenn hafa á síðastliðnum
árum fækkað herstöðvum sínum bæði heima fyrir og erlendis,
verður það að teljast háskaleg öfugþróun, að stjórnarvöld landsins
skuli hafa veitt heimild til byggingar herskipalægis í Hvalfirði á
vegum Atlantshafsbandalagsins. Hér er um að ræða nýjan áfanga
í hersetu,landsins, sem knýtir það enn fastar við herstöðvanet
Bandaríkjanna og eykur enn á þá hættu, að það verði eitt af fyrstu
skotmörkunum ef til stríðs kæmi. Landsfundurinn heitir því á alla
þjóðholla íslendinga að herða sóknina gegn herstöðvastefnunni og
sérstaklega gegn hernaðarframkvæmdum í Hvalfirði.
# Landsfundurinn lítur svo á, að aðild íslands að Nató stríði gegn
hagsmunum íslendinga sem friðsamrar og vopnlausrar smáþjóðar,
sem og hagsmunum heimsfriðarins yfirleitt. Fundurinn bendir á,
að von mannkynsins um, að afstýra megi nýrri heimsstyrjöld og
þar af leiðandi allsherjartortímingu er við það bundiW, að þau ríki,
sem sannarlega mega kallast stríðsvaldar, verði einangruð á al-
þjóðavettvangi. Fundurinn telur því að hlutleysi íslands í hernað-
arátökum sé það mark, sem stefna skuli að, og segja beri Atlants-
hafsbandalagssamningnum upp strax og lög leyfa sumarið 1969.
Jafnframt leggur fundurinn á það áherzlu, að íslendingar fylgist
vel með þeim umræðum, sem fram fara á Norðurlöndum um nor-
rænt hlutleysisbandalag.
# Með hliðsjón af fyrri reynslu og af hinni heimsveldissinnuðu
stefnu Bandaríkjanna vill fundurinn vara alla landsmenn við hætt-
unni, sem á því er, að ísland ánetjist Bandaríkjunum varanlega,
bæði hernaðarlega ogmenningarlega,jafnvel eftir að Atlantshafs-
bandalagið leysist upp. Leggur fundurinn því áherzlu á, að ís-
lendingar geri sér far um að treysta og efla menningarteijgsl sín
við Evrópu, og þá ekki sízt Norðurlönd. Á vettvangi alþjóðamála
og Sameinuðu þjóðanna sæmir íslendingum það eitt að vera mál-
svarar friðar og undirokaðra þjóða, í stað þess að hlíta forsjá Banda-
ríkjanna í þeim efnum.
# Fundurinn hvetur að Iokum alla íslendinga til að vera á varð-
bergi gegn aðsteðjandi hættum og kosta kapps um að knýja fram
nýja og farsæla stefnu í utanríkismálum, í samræmi við það, sem
að ofan greinir.
Úr óvarpi Jónasar Árnasonar
við herstöðina í Hvalfirði
fJá, hann er fagur Hvalfjörðurinn og blómi
hans löngum meiri og sterkari en annarra ís-
lenzkra fjarða. En þessi blámi hans stafar af því
að hann er einna dýpstur allra íslenzkra fjarða,
— og þess vegna líka blakir þessi fáni hérna í
dag, ekki til dýrðar þeirri íslenzku fegurð sem
felst í bláma fjarðarins, heldur vegna þess að
dýpið sem hann hefur bláma sinn af, gerir hann
að ákjósanlegri bækistöð fyrir drápstæki, fyrir
kafbáta sem búnir eru ægilegustu vopnum sem
nú þekkjast, flugskeytum sem hvert um sig geta
tortímt hundruðum þúsunda eða milljónum sak-
lauss fólks, karla, kvenna og barna. En þegar
4 DAGFARI
við nú höfum stanzað hér í dag að loknum
landsfundi okkar — þá gerum við það til að lýsa
eldheitri fordæmingu okkar á þeim ódæðum setíi
lítilmagnar heimsins, fátækir, hungraðir og
klæðlausir verða í dag að þola af hálfu þess
auðs og valds sem hefur að tákni þetta stjörnum-
prýdda fánamerki. Og við gerum þetta einnig til
að strengja þess heit að ganga fram í því af
fullri einurð o gdjörfung að afmá^þennan smán-
arblett af landi okkar og koma í veg fyrir að
þessi fagri, djúpi fjörður okkar verði gerður að
birgðaskemmu skelfingarinnar, hækistöð dauða
og tortímingar tortímingar."