Læknablaðið - 01.05.1930, Side 34

So
LÆKNABLAÐIÐ
hann sýkla þessa frá, og reyndi að rækta gegnrennuna. MynduÖust þá stafir
í henni, sem ekki voru sýrufastir. Sýrufastir stafir gátu og myndast. Ef
gegnumrennuni var dælt í naggrísi, fengu þeir citlaþrota aÖeins, en ekki
venjulega berklaveiki. Aftur urðu dýrin lítt móttækileg fyrir berklasmit-
un. Öðrum reyndist þó, að dýrin gætu stundum fengiÖ berklaveiki meÖ
venjulegum hætti. Fjöldi lækna hefir endurtekið þessar tilraunir og fund-
ið að gegnrennan sýkti dýr, svo og þrútnu eitlarnir frá tilraunadýrunum,
þó ekki væri unt að finna berklasýkla í þeim.
Nú var tekið að rannsaka fleira. 1924 síaði Valtis bcrklahráka, og virtist
gegnumrennan sýklalaus (ómögulegt að rækta neitt úr henni), en þó sýkti
hún dýr: Eitlar bólgnuðu á 10—15 dögum, en hjöðnuðu síðan. Dýrin dráp-
ust þó eftir 3—4 mánuði. Fundust þá víða eitlar með nokkrum þrota, og
með mjög strjálum, sýruföstum stöfum. Svipuð varð niÖurstaðan með berkla-
gröft, vökva úr brjósthimnubólgu, þvag og ýms líffæri úr berklasjúkum
dýrum, einnig blóð úr berklasjúklingum. Úr öllu þessu kom sýkjandi gegn-
umrenna.
Öllum kom saman um það, að sjúkd. hagaði sér mjög frábrugðið venju-
legri berklaveiki á dýrum, sem sýkt voru með gegnumrennu. A stungu-
staðnum kom a'ðeins litið hersli, sem hjaðnaði á 15 dögum, en engin ígerð
eða sár. Nokkur af dýrunum höfðu eftir 4—5 mánuði berklahnúta, sem
hætti til ost- eða graftrarmyndunar, Hkt og við venjul. berklaveiki; en þeir
voru sjaldgæfir og lítilfjörlegir. Önnur fengu áður langt um leið óþrif
og cachexia, megruðust og drápust, en við obductio fanst fátt annað en
lítið eitt stækkaðir eitlar, og tb.sýklar fundust i sumum. Þriðju sýndust
alheil, en urðu -j- Pirquet um tíma. í slíkum dýrum fundust engir tb.sýkl-
ar, og yfirleitt ekkert sjúklegt.
Hitaða gegnumrennu má nota sem einskonar Pirquetspróf (intracutan).
Er -þ bæði við almenna berkla og ultravirussýkingu. Nýfædd börn berklav.
mæðra eru oft + með gegnumrennu, þó ekki séu þau -j- P.
Bcrklasýklar úr dýrum, sem smituð hafa verið með gegnumrennu, eru
lítt sýkjandi (virulent). Ef þeir eru látnir ganga 5 sinnum gegnum dýr,
verða þeir þó full„virulent“.
Erfðir. Mörg ultra-virus smjúga fylgjuna og sýkja fóstrið (mislingar,
bóla). Þegar það kom upp, að tb. ultravirus er til, lá það nærri, að athuga
hvort það sýkti ekki fóstrið oftar en nú er talið. Calmette, o. fl. frakkneskir
læknar, hafa fundið þess mörg dæmi, og er sjúkd. barnanna oftast meö
sama hætti og áður var fundið um ultravirus. Þannig voru af 45 nýfædd-
um börnum 7 + með gegnumrennu (þar af 4 -j- P!) og 21 óljóst -j-. Einn
fann að blóð úr naflastreng 100 barna gaf tb. á kanínum 23 sinnum.
Þess eru dæmi, að sjúklingur getur legið lengi með öll einkenni alvar-
legra lungnaberkla, einnig eftir Röntgen að dæma, og uppgang svo sem
venjulegt er, — og þó er ómögulegt með neinum þektum aðferðum að
finna berklasýkla í uppganginum. Sé hann aftur síaður, og dælt inn í
dýr, sýkjast þau óðara.
Nýlega hefir Paisseau og Umansky ræktað berklasýkla úr berklaveik-
um mönnum, sem sýktu aðeins úræðakerfið (syst. lymphat.), en ekki önn-
ur líffæri, og voru tiltölulega góðkynjaðir.