Læknablaðið - 01.04.1943, Blaðsíða 23

LÆK NABLAÐ1Ð
127
læknanna og- hins opinhera, þegar
athugaöar eru ástæöurnar fyrir
rénun sullaveikinnar.
í fyrsta lagi hefir risið upp
borg í landinu, þar sem þriðjungur
allra landsmanna býr nú, og þai
sem borgin er hundalaus og fjár-
laus verður þar enginn möguleiki
til aö smitast af sullum.
í öðru lagi hafa búskaparhættir
Irreytzt mjög í vil fyrir iDaráttuna
gegn sullaveikinni. Áður fyrr ólu
menn upp sauði og slátruðu þeim
er þeir voru orðnir 3ja—5 vetra.
Á þeim aldri var lifrarsullur
kindarinnar orðinn frjór og vel
til þess fallinn að geta sýkt
hunda. Nú er þessi sauðabúskapui
horfinn úr sögunni, og lömbunum
slátrað aö haustinu, 41'a—5 máa-
aða gömlurn. Þessi lömb eru svo
ung, að sullir, sem eru að byrja að
vaxa í þeim, eru ekki orönir frjó-
'r> og geta því ekki sýkt hund
ana. Þetta hlýtur að eiga mikinn
þátt í rénun veikinnar. Nú orðið
finnst mjög lítið af sullum i fénu,
ekki aðeins lifrarsullum, heldur
einnig lítið af netjusullum og heila-
sullum. Svo má segja að vanki
sjáist ekki lengur á kind og eru
það mjög rniklar framfarir frá
þvi sem áður var. Þetta bendir
eindregið til þess, aö hundahreins-
anirnar komi aö gagni, en annars
er ekki vansalaust af okkur, aö
hafa ekki gert sjálfir rannsóknir á
bandormuni í hundum og gengið
úr skugga um hve útbreidd tænia
echinococcus er nú i þeim og jafn-
fram athugað hve mikið gagn
hundahreir.sunarlyfin gera og
hvort mætti bæta þar eitthvað urn,
Sennilega væri einmitt tækifæri
til að gera slíkar rannsóknir nú,
þegar hundapest gengur i land-
inu og því hægara en ella að ná
í dauða hunda.
Þegar allt kemur til alls, held eg
að við getum verið sæmilega á-
nægðir með árangurinn af bar-
áttunni við sullaveikina. Svo al-
geng sem hún hefir verið, þá er
•sýnilegt að hún er á góðri leið með
að hverfa úr landinu. En við meg-
um sanit engan veginn gleyma því,
að hún er til ennþá, og það tölu-
vert, og viö verðum að gera okkur
ljóst, að sullaveikin er nú að kom-
ast á það stig, sem er hættulegast
í útrýmingarbaráttunni viö hvern
sjúkdóm: Þegar veikin er oröin
svo sjaldgæf, að menn hætta al-
mennt að reikna með henni. Þá fer
niönnum að sjást yfir hana og veik-
in nær meiri útbreiðslu aftur. Þav
sem veikin sýkir ekki mann frá
manni, ætti ekki aö vera mikil
hætta á aukinni útbreiðslu, svo
framarlega senv hægt er að halda
hundunum bandormalausum. En
það er höfuðatriðið í baráttunni
við veikina, og á það ber aö leggja
fulla áherzlu, að allt sé gert sem
unnt er til að hindra það, annars-
vegar með því að koma i veg fyrir
að hundarnir nái til að éta sulli,
hinsvegar með því að hreinsa alh
bandorma úr þeim. Ef þessara
tveggja atriða er gætt nógu vand-
lega, ætti næsta kynslóð að geta
upplifað aö sjá því marki náð, sem
læknastéttin verður að keppa að i
þessu máli, en það er að útrýma
veikinni að fullu og öllu úr land-
inu.
English Summary.
As few autopsies have been jver-
forrned in Iceland until in the last
decade, all estimations of the frequ-
ency of hydatid cysts among the
Icelandic jvojvulation have been
made on the basis of more or less
founded conjectures.
In his thesis on echinococcosis
(1874) Finsen estimated about 2%
of the jvojvulation to be infested,.