Búskapur hins opinbera 1997-1998 - 01.03.1999, Blaðsíða 38
foreldri bamsins eða ríkissjóði ef sérstakar aðstæður eru fyrir hendi. Standi foreldrið
hins vegar ekki í skilum kemur Jöfnunarsjóður sveitarfélaga til skjalanna. Á árinu 1997
námu útgjöld Jöfnunarsjóðs og ríkissjóðs vegna meðlaga um 600 milljónum króna eða
sem svarar til rúmlega 0,11% af landsframleiðslu. Þar af greiddi ríkissjóður 63
milljónir króna. Fjöldi aðila er fékk greitt meðlag á umræddu ári var 10.329 í desember
það ár. Að auki fengu 256 aðilar greitt svokallað menntunarframlag.
Tafla 8.7 Meólagsgreiðslur hins opinbera.
1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997
Meðlög í m.kr. 294 225 308 636 606 464 517 593
- fjöldi bótaþega, des 9.934 10.114 10.302 10.438 10.598 9.942 10.084 10.329
- % af landsframleiðslu 0,081 0,057 0,077 0,155 0,139 0,103 0,106 0,112
8.1.2.6 Ýmis félagsleg aðstoð
Undir þennan safnlið fellur ýmiss konar félagsleg aðstoð38 við einstaklinga og
heimili sem ekki er tíunduð annars staðar. Þyngst vegur þar fjárhagsaðstoð sveitar-
félaganna en hún nam 1,1 milljarði króna árið 1997. Þá eru hér húsaleigubætur sem
greiðast tekjulágum leigjendum sem teknar voru upp á árinu 1995. Greiðslur
sveitarfélaga vegna þeirra bóta voru í kringum 300 milljónir króna árið 1997. Á
árunum 1995 og 1996 komu til verulegar greiðslur til heimilanna vegna snjóflóða.
Tafla 8.8 Ýmis félagsleg aðstoð.
1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997
Ýmis félagsleg aðstoð i m.kr. 612 763 776 869 1.038 1.570 1.957 1.557
- þ.a. fjárhagsaðstoð sveitarfélaga 414 421 461 627 757 904 1.056 1.103
- ýmis félagsleg aðstoð % af VLF 0,168 0,192 0,195 0,211 0,238 0,348 0,403 0,294
Fleiri bótaliði mætti nefna hér eins og styrki almannatrygginga til öryrkja vegna
bifreiðakaupa, niðurgreiðslur sveitarfélaga á þjónustu strætisvagna við ákveðna þjóð-
félagshópa og bætur ríkissjóðs til brotaþola vegna ofbeldisverka.
8.1.3 Atvinnuleysi
Velferðarkerfíð grípur inn í ef til atvinnuleysis kemur og greiðir bætur til atvinnu-
lausra sem uppfylla ákveðin skilyrði.39 í byrjun þessa áratugar jókst atvinnuleysi
verulega og náði hámarki árið 1995 er það varð 5% af vinnuafli en allan síðasta áratug
var atvinnuleysið undir 1% af vinnuafli að jafnaði.
Tafla 8.9 Vinnumarkaðurinn.
1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997
Atvinnuleysisbætur, m.kr. 1.153 1.038 1.961 2.816 3.087 3.480 3.142 2.989
Atvinnuleysisbætur % af VLF 0,32 0,26 0,49 0,68 0,71 0,77 0,65 0,56
Atvinnuleysisbætur, magnvisitala 100,0 84,2 153,4 211,6 228,5 253,5 223,8 209,1
Vinnuafl, fjöldi ársverka 127.169 126.377 126.912 127.658 128.869 130.254 133.260 134.634
Skráð atvinnuleysi, fjöldi ársverka 2.255 1.901 3.868 5.603 6.209 6.538 5.790 5.230
Atvinnuleysi % af vinnuafli 1,8 1,5 3,0 4,4 4,8 5,0 4,3 3,9
Síðari árin hefur dregið úr atvinnuleysinu og er það á árinu 1997 komið niður í 3,9%
af vinnuafli og voru greiðslur velferðarkerfísins vegna þess um 3 milljarðar króna eða
sem svarar til 0,57% af landsframleiðslu. Hámarki náðu atvinnuleysisbætumar á
38 Hér er um peningagreiðslur að ræða ti! viðkomandi, m.ö.o. tekjutilfærslu.
39 Sjá eftirfarandi ramma um atvinnuleysisbætur.
36
j