Baldur - 11.10.1946, Blaðsíða 1

UTGEFANDI: S ÖSIALIST AFÉL AG ÍSAFJARÐAR
XII. Arg.
ísafjörður, 11. okt. 1946
27. tölublað.
Meirihluti Alþingis gegn einróma
kröfum þjóðarinnar.
Bandaríkjasamningurinn, með „óverulegum orðalags-
breytingum" meirihluta útanríkismálanefndar, samþykkt-
ur af 32 þingmönnum gégn 19. .
Breytingartillögur, er gerðu samninginn aðgengilegri
frá sjónarmiði Islendinga og tillaga um þjóðaratkvæða-^.
greiðslu, voru felldar með 27 atkvæðum gegn 24.
Þingmenn Sósíalistaflokksins hafa lýst yfir því, að þeir
telji grundvöll stjórnarstarfsins rofinn og krafðist þing-
rofs og nýrra kosninga. Ráðherrar flokksins hafa beðist
lausnar úr ríkisstjórninni.
Síðan Baldur kom scinast út, hefur samningsuppkast Banda-
ríkjastjórnar og Ólafs Thors verið aðal dagskrármál þjóðar-
innar.
Fglgismenn „uppkastsins", sem ætluðu sér að kngja málið
í gegn á Alþingi á örskömmum tíma og hótuðu reiði Banda-
ríkjanna, ef það grði ekki samþgkkt óbregtt, þorðu ekki, vegna
einróma og ákveðinna mótmæla fólksins, að standa við þá á-
kvörðun, en láta undan síga í bili. Aukaþingið var framlengt
til 10. þ. m. og „uppkastinu" vísað til utanríkismála-nefndar.
Nefndin skilaði þremur álitum og Alþingi samþgkkti að lok-
um samninginn með 32:19 atkvæðum, með þeim bregtingum,
er meirihluti utanríkismálanefndar lagði til að gerðar grðu á
honum, en þessar bregtingar kallaði annað aðalblað Sjálfstæð-
isflokksins, dagblaðið Vísir, „óverulegar orðalagsbregtingar".
Álit utanríkismálanefndar.
Þann 3. og 4. þ. m. var í út-
varpinu skýrt frá áliti og breyt-
ingatillögum utanríkismála-
nefndar, en nefndin hafði þá
haft „uppkastið" til athugun-
a'r um hálfsmánaðar skeið. —
Nefndin var þríklofin í málinu.
Meirihluti hennar, þeir Bjarni
Benediktsson, Jóhann Jósefs-
son, Gunnar Thoroddsen og
Stefán Jóhann Stefánsson
lögðu til að gerðar yrðu á
„uppkastinu" breytingar þær,
sem Vísir kallar „óverulegar
orðalagsbreytingar" og má það
vissulega til sanns vegar færa:
Að vísu sniðu þessar breyting-
ar suma verstu agnúana . af
samningnum, enda er þar af
miklu að taka. Hinsvegar
standa óbreytt þau ákvæði
samningsins, er tryggja Banda-
ríkjunum allan umráðarétt yf-
ir Keflavíkurflugvellinum til
hcrnaðarþarfa, og samningur-
inn er, þrátt fyrir þessar breyt-
ingar, herverndarsamningur,
sem innlimar Island í hernað-
arkerfi Bandaríkjanna. Hér er
ekki kostur þess að-skýra nán-
ar þessar breytingatillögur
þeirra þremenninganna. En
þeir, sem á þær hlýddu i út-
varpinu, hljóta að hafa veitt
því athygli, að þær virtust
samþykktar af Bandaríkja-
stjórn en fluttar af hennar ís-
lenzku skósveinum.
Minnihluti nefndarinnar var
tvíklofinn.
Fulltrúar Framsóknarflokks-
ins, þeir Hermann Jónasson og
Bjarni Ásgeirsson, lögðu fram
sérálit með breytingatillögum,
er vissulega tryggðu betur rétt
íslendinga en breytingatillögur
meirihlutáns. Eftir þessum
breytingatillögum er það skýrt
tekið fram, að herverndar-
samningurinn frá 1941 er úr
gildi fallinn, svo að ekki þarf
um það sérstakan samning. Is-
lendingar taka sjálfir rekstur
flugvallarins í sínar hendur og
hafa alla stjórn hans með
höndum, ráða sjálfir starfslið
o. fl. Samningurinn skyldi
gilda til eins árs.
Fulltrúi Sósíalislaflokksins,
Einar Olgeirsson, lagði til, að
þingsályktunartillaga forsætis-
ráðherra yrði felld en til vara
að samningurinn yrði ckki
endanlega staðfestur fyrr en
að lokinni þjóðaratkvæða-
greiðslu. Rökstuddi Einar
þessa tillögu sína mjög ítai'-
lega, og mun lescndum Baldurs
síðar gefinn kostur á að kynna
sér nánar þann rökstuðning.
Hótun brezku stjórnar-
innar.
' Þrítugasta september barst
ríkisstjórn Islands svohljóð-
andi tilkynning frá stjórn
Bretlands:
„Ef íslenzka stjórnin og
Alþingi samþykkja ekki það
samningsfrumvarp, sem nú
liggur fyrir og þannig
að ástæðulausu hindra
nauðsynlegt samband við
setulið Bandaríkjanna í
Þýzkalandi, mun það mæl-
ast illa fyrir í Bretlandi".
Þessi orðsending brezku
stjórnarinnar er fui-ðulega ó-
svífin. Hún er bein hótun um
andúð þessa volduga stórveld-
is, ef Islendingar verða .ekki við
óskum annars stórveldis í máli,
sem þeir einir áttu að svara, án
íhlutunar annara. Slíkri hótun
.hlaut öll íslenzka þjóðin að
mótmæla og virða hana að
vettugi, og á þann veg hefði
svar þjóðarinnar orðið, ef hún
hefði fengið að svara sjálf. En
meirihluti fulltrúa hennar, sem
hún hafði kjörð til að fara með
mál sin, litu öðru vísi á. Þeir
höfðu tekið að sér að berjast
fyrir óskum Bandaríkjaiina og
hótun Bretlands var þeim
styrkur í þeirri baráttu.
Afgreiðsla málsins
á Alþingi.
Laugardaginn 6. ágúst s. 1.
var á Alþingi síðari umræða
og atkvæðagreiðsla um þetta
stór-mál. Þeirri umræðu var
útvarpað, eins og kunnugt er.
Að henni lokinni var gengið
til atkvæða og urðu úrslit
þeirrar atkvæðagreiðslu sem
hér segir:
Fyrst kom til atkvæða dag-
Framhald á 4. síðu.
Sorglegt slys.
Bátur f erst í fiskiróðri með
þremur mönnum.
Það hörmulega slys varð hér
við Isafjarðardjúp þann 3. þ.
m. að þrír menn héðan úr bæn-
um fórust á litlum vélbát út af
Arnarnesi.
Menn þessir voru:
Sigmundur Kristjánsson, f.
26. sept. 1910 og systursynir
hans Kristján Friðriksson f.
15. febr. 1923, og Guðmundur
Björn Friðriksson, f. 11.' des.-
1926.
Þeir voru allir ókvæntir og
til heimilis að Sundstræti >35 A
hér í bæ.
Um klukkan 8 að morgni
þess dags, er slysið varð, lögðu
þeir af stað héðan til að draga
lóðir, sem þeir kvöldið áður
höfðu lagt á opnum Alftafirði.
Nokkru síðar skall á aftaka
veður með miklum sj ógangi og
dimmviðri. Er talið, að bátur-
inn hafi farist undan Arnar-
nesi, því brak úr honum rak
þar upp þennan sama dag. Lik
'þeirra bræðranna. Kristjáns og
Guðmundar eru bæði fundin,
en lík Sigmundar er ófundið
enn.
Það er sorglegt að sjá á bak
þessum ungu og hraustu mönn-
um. En sorglegast er þó þetta
áfall'fyrir móður Sigmundar,
er sér þarna á bak syni sínum
og tveimur dóttursonum, og er
nú ein eftir á heimilinu há-
öldruð og farlama.
Þetta er heldur ekki í fyrsta
skipti sem sjórinn heggur
skarð i ástvinahóp þeirrar
konu, því fyrir fáum árum féll
sonur hennar, Hai-aldur, út af
báti og drukknaði.
Þá er og þungur harmur
kveðinn að móður ungu bræðr-
anna, sem nú b>T í Álftafirði,
og öðrum frændum og vinum
þessara manna.