Alþýðuhelgin - 19.03.1949, Blaðsíða 2

82
ALÞÝÐUHELGIN
Þegar skipið kora á land, var lítið
eitt farið að flseða. Varð því allt
erfiðara við að eiga um björgun á
vörunum úr þvx.
Ottó Wathne fékk þann, sem þetta
ritar, til að vaka á strandstaðnum
ásamt einum skipsmanni íslenzkum,
er Guðmundúr hét Jónsson, mig
minnir ættuðum frá Eyjafirði. Hann
sagði mér mjög greinilega, hvernig
allt gekk til á skipinu í ísnurn, og
fer hér á eftir frásögn hans eftir
því, sem ég bezt man:
„Um miðjan dag á miðvikudag
lögðumst við út af Fáskrúðsfirði. Var
hægur NA-vindur, en bjart. Þegar
við komum ■ móts við Gerpi, mættum
við ísspöng, sem sýndist bæði þétt
og stór ummáls. Var þá siglt til hafs
og komumst við þá í auðan sjó eða
vök, sem sýndist ná langt norðaust-
ur eftir. Við héldum eftir vökinni
og komumst móts við Norðfjarðar-
flóa. Þá varð ísbreiðan svo þétt og
stór, að ekki varð lengra komizt.
Þá vildi skipstjórinn, Tönnes Wathne,
snúa við og freista að komast á suð-
urfiröina. En Ottó Wathne sagði:
„Nei, við skulum til Seyðisfjarðar á
næsta norðurfalli“. ,— Nú var kom-
inn fimmtudagur. Okkur rak nú með
ísnum suður og inn á Sandvík sunn-
arlega. Grisjaði ísinn á fallaskiptun-
um, svo að auð vök sást alla leið að
Barðsnesshorni. Var nú eftir skipun
Ottós skipinu haldið í vökina og farið
norður víkina. Þegar kom að Horni,
var ísinn svo þéltur, að livergi sást
í auðan sjó norður undan. Vildi
Tönnes nú halda suður, meðan ísinn
þétti ekki meir, svo að skipið festist
ekki alveg í ísnum, cn Ottó Wathhe
var ósveigjanlegur fró sínu fyrra
áformi. Vcr skipið í ísnum sunnan
við I-Iornið undir ófærum hömrum
yfir föstudagsnóttina. Undir morgun-
inn tók það lítils háttar niðri og kom
að því noklcur leki.
Á skipinu voru sex kvenmenn, þar
á meðal Guðrún, kona Ottó Wathne.
Líka voru nokkrir farþegar, bæði ís-
lenzkir og norskir. Var nú mörgum
farið að líða hálfilla og eklci mikið
sofið þá nótt.
Um kl. 7 á föstudagsmorgun á flóð-
inu losnaoi skipið, og ísnum kippti
í sundur suður Sandvikina. Var þá
sett full ferð á skipið og því stefnt
suður. Átti að hleypa því á land í
Sandvílc, en ísinn sýndist alls staðar
svo þéttur, að ckki virtist viðlit að
brjótast gegnum hann. Var því hald-
ið áfram fullri ferð. Þegar kom. að
Gerpi, var þar samföst ísspöng, en
auð völc suður nreð landi að sjá. Nú
var því ekki annað hægt en að hleypa
skipinu á spöngina með fullri íerð
og brjótast gegn. Þetta tókst. Skipið
komst gegnum ísspöngina, en það
brontaði á það svo stórt gat, að útlit
var fyrir að dælurnar hefðu ekki
við að aæla sjónum út. Var þá opnuð
lest og tveir 200 punda rúgmjölssekk-
ir settir í gatið. Við það minnkaði
^lekinn svo, að dælurnar höfðu við
að mestu.
Líka var unnið að því að láta vél-
ina kasta út hverju, sem hendi var
næst, til að létta skipið.
Nú var margháttað líf á skipinu:
kvenfólkið kveinaði og margir karl-
menn sýndust slegnir. Ottó Wathne
með sinni þrumuraust skipandi fyr-
ir um allt og öllum. Hann sagði við
Guðrúnu konu sína, þegar hún og
hinar konurnar komu kveinandi af
hræðslu, þar sem hann stóð sem
bjargfastur klettur og skipaði xyrir:
,,Nú er ekki tími til að gráta. Farið
þið undir þiljur, ef þið eruð hrædd-
ar, og verið ekki fyrir hér“.
Þrátt fyrir allar aðgerðir jókst allt-
af sjórinn í skipinu. Vökin lá opin
með Gerpi inn með Vaðlalandi. Nú
kom annar vélamaðurinn upp og
sagði, að svo mikill sjór væri kominn
í vélarúmið, að búast mætti við að
ketillinn spryngi á hverri stundu.
Væri því orðin fullkomin lífshætta að
vera niðri í vélarúminu.
En nú var ekki miskunn hjá
Manga. Ottó stappaði fótum niður í
þilíarið og skipaði honum niður og
kynda undir kötlunum sem unnt
væri. Þannig var böðlazt áfram, unz
skpið rann upp á klöpp utan við
Vaðlahöfn. Var það allt jafnsnemma,
að skipið rann upp á klöppina og
flestir eða allir duttu á skipinu og
ketillinn spakk, enda sögðust véla-
mennirnir hafa oröið að standa í kné
í sjó.
Fólkið fluttist á land í skipsbátun-
um. Vegalengdin var um 4 faðmar,
og kömust allir svo, að engan sakaði
neitt cða vætti fót. Þegar Ottó
Wathne kom upp á klöppina síðastur
allra, vatt hann sér við, leit á skipið
og sagði í viðk'væmum róm: ,,Far
vel, Miaca“.“
Vaðlvíkingar komu nú fljótt ó
vettvang til að bjarga. Náðist mest
af vörum þeim, er eftir voru í efri
framlest, óskemmdar, fyrsta daginn,
og nokkuð efst úr efri afturlest. Á
laugardaginn var haldið áfram að
bjarga. Komust þá töluvert miklar
vörur í land af ýmsu tagi, þar á með-
al margir kassar af bayersku öli. Var
verlcafólkinu leyft að nota sér þá
vöru eftir vild. Þótti mörgum það á-
gætur fengur, en mikil töf þótti vera
að ná töppunum úr, því að ekki geklc
það nema með tappatogara, en beir
voru heldur fáir þar. Tóku þeir, sem
umfsvifamestir voru, því það snjall-
ræði að brjóta stútana og þamba
þannig úr þeirri hálsmjóu ,,brúnku“,
en margur þeirra, er það gerði, sást
með blóði roðnar varir. Voru þeir
og látnir heyra það, að ekki sp;llti
það, „bjórnum", þótt þeir drykkju
sitt eigið blóð með.
Á þeim árum voru heldur lítil
húsakynni í Vaðlavík til að taka á
móti svo mörgum gestum, en það
gekk allvel. Farþegunum var skipt á
bæina. Yfirmenn skipsins fengu
skemmu, tjölduðu hana með segluin
og bjuggu þar. Fjárhús allgott var
útbúið fyrir skipsmenn. Töldu allir,
að sér liði vel eftir aðstöðu.
Af íslenzkum farþegum man ég
eftir Jóni Bergssyni, . Egilsstöðum,
Lars Kristjáni, SaTidi í Mjófirði, og
Þorsteini Jónssyni, Kirkjubóli í
Norðfirði. Farþegar fóru allir dag-
inn eftir til Eskifjarðar í hálfvondri
færð.
Á sunnudaginn komu menn til
vinnu eins og vant var, en þá sagði
Ottó Wathne „stopp“. Það yrði ekki
unnið meira að björgun fyrr en bú-
ið væri að selja á uppboði skip og
vörur. Tók margur það fyrir að gera
harða hríð að ölflöskunum, svo.að úr
varð allmikil ölvun.
Sýslumaður var þá á Eskifirði Jón
Ásmundsson, prófasts að Odda á
Rangárvöllum Jónssonar. Hann
skrifaði sig ávallt Jón Johnsen. Hann
hafði sent á strandstaðinn tvo norska
slcipstjóra til að líta á, hvort skipið
væri lögiega strandað. Þessa menn
vildi Ottó Wathne ekki taka full-
gilda. Fékk á sunnudaginn mann til
að fara á Eskifjörð með bréf til
sýslumanns í hálfgerðum norðaustan
byl og vondri færð. Bauð hann 10
kr. í gulli fyrir ferðina. Vegalengd-
in er um 19 km. Þetta þótti í þann