Alþýðuhelgin - 02.04.1949, Blaðsíða 2

98
ALÞÝÐUHELGIN
Arnljótur Ólafsson
þm. Borgf. 1859—
67; N.Mýl. 1877—79*;
1881—85; Kgk. 1886
—91; N.-Þing. 1901.
Gísli . Brynjúlfsson.
haskólakennari, þm.
Skagfirðinga 1859
—1863.
Ásgeir Einarsson
bóndi, þm. Strand.
1845—53; 1857—
65 og 1881—95; Þm.
Húnv. 1875—79.
Stefán Jónsson
bóndi, Steinsstöðum,
þm. Eyf. 1845—49
og 1853—73.
Páll Sigurð'sson
bóndi, Árkvörn, þm.
Rang. 1851—63.
skipulega, og það svo, að fáir eða
engir þingmenn gera það beflir, og
verða því ræður hans oft mjög sann-
færandi. Hann er kaldlyndur maður
í aðra röndina, og hefur þvi mjög
góða stjórn yfir geði sínu, og því
manna bezt laginn til að svara þeim,
sem beitir eru og ákaflýndir, því
hann beitir þá kaldri fyndni og
glettum, sem þeir eiga bágast við að
liorfa. Þó getur hann orðið heitur,
og verða þá ræður hans beztar og
fjörugastar, svo sem var í framsögu
hans í kláðamálinu. Arnljótur er nýr
þingmaður, og þegar maður gætir að
því, hve mikinn og góðan þátt hann
tók í þingstörfum, finnst mér óhætt
að fullyrða, að hann verði með tím-
anum afbragð í allri þingmennsku.
Nokkuð mikið, og ef til vill um of,
þótti mér hann tala um formshlið
mála, en það er eðlilegt um þann
mann, sem hugsar svo skipulega, og
fyrir þá menn mjög vandgætt, að
hugsun verði ekki of bundin um þess
konar.
Hinn þriðji af þessum þingmönn-
um, Gísli Brynjúlfsson, þingmaður
Skagfirðinga, er nú hinum siðast-
talda næsta ólikur; og þó að hann að
mörgu leyti hafi mikla kosti sem
þingmaður, eru þeir mjög á annan
hátt en hjá Arnljóti. Gísli er eins og
alkunnugt er af Norðurfara og öðr-
um ritum hans, skáld og fornfræð-
ingur; enda kernur þetía hvort-
tveggja fram hjá honum á þingi.
Gísli er málliprastur allra þeirra
manna, sem nú eru á þingi. Málróm-
urinn er hinn snotrasti og snjallasti,
og þykir Reykjavíkurkonum, sem
þing sækja, mikið yndi að heyra
hann, svo er hann fagurmæltur. Gísli
er fjörugur og ákafur, og aldrei neitt
hik eða vafi á tölu hans, svo mikla
orðgnótt hefur hann. Oft koma hjá
honum í ræðum hans hendingar úr
fornkvæðum og stundum hrýtur staka
hjá honum sjálfum. Allt þetta gerir
ræður lians hinar skemmtilegustu að
heyra, en alloft breyta þær lítið
skoðunum manna um málin, því þær
eru meir studdar málslcrauti og
skáldlegu fjöri en ástæðum, og þó að
hann sé að öllu mesta góðmenni og
frjálslyndasti maður, og sé jafnan
fús að styrkja gott mál, ber þó
stundum við, að hann verður bænd-
um of háfleygur, og að þeim finnst
sumt byggt í lausu lofti hjá honum.
Þegar Gísli fer að kynna sér vel þau
málefni landsins, sem mest eru árið-
andi, og hann gerist leikinn í þing-
mennslcu, efast ég eklci um, að hin
mikla mælska hans og frjálslega
skoðun komi að miklu og góðu gagni
á þingi, en á þessu þingi virtist
stundum sem hann gæti ekki tak-
markað mælsku sína og fjölfræði, er
stundum fór land úr landi víða um
heim.
Um hinn fjórða og síðasta af þess.
um mönnum, sjálfan mig, geturðu
nærri að ég vilji ekkert illt skrifa,
og ég hef svo fátt af góðu fram að
bera, svo að hver maður ætli það
ekki sjálfshól, að ég ætla að hlaupa
yfir mig og segja íbyggilega með Ní-
elsi sáluga skálda, „allt meðvitundin
ein skal mér,“ en snúa mér heldur að
fjölmennasta flokkinum, bændum á
alþingi.
Bændaflokkurinn, eða réttara að
segja hreppstjóraflokkurinn, er nú
fjölmennastur á þingi, eins og við er
að búast; þeir eru tíu að tölu, eða
einum meir en helmingur allra þjóð-
kjörinna þingmanna, er á þingi sátu
og atkvæði gáfu, því einn hinna þjóð-
kjörnu þingmanna var kosinn forseti.
Ég kalla þetta hreppstjóraflokkinn,
því sjö af þsim eru hreppstjórar, og
af hinum þremur hafa tveir verið
hreppstjórar, og ef hinn þriðji hefur
ekki verið það, þá hefur hann verið
duglegt hreppstjóra ígildi í sveit
sinni; af þessum tíu voru sex gamlir
þingmenn og fjórir nýir.
Ásgeir Einarsson er, eins og við er
að búast, vanur þingháttum, og sér
maður hann oft á gangi til forseta
og konungsfulltrúa og mæla við þá
í hljóði, líklega til að bera sig saman
við þá um málefnin. Hann talar oft
langt, en honum er nokkuð stirt una
mál og röddin ekki áheyrileg-
Kappsmaður er hann og honum
stundum mikið niðri fyrir. Stundum
hættir honum við að geyma sér að
tala við ályktunarumræðu, þangað til
allir eða flestir hafa talað, og smá-
kímir þá að því, sem honum hefur
þótt öðrum takast ófimlega. Oft viU
liann miðla málum og draga saman
sættir, og ferst honum það góðmann-
lega.
Stefán umboðsmaður Jónsson er
nú honum nokkuð svipaður, en þó
stilltari og gætnari og mátulega
framgjarn. Hann talar hóflega oft;
eru ræður hans mjög skýrar og
skipulegar, og því vel fyrir komið.
sem hann ætlar um að tala. Málfærið
er blítt og laðandi, en þó getur hann
verið smáglettinn og er heppinn í
orðum.
Guðmundur hreppstjóri Brandsson
talar mikið og oft. Hann álít ég
skarpastan og glöggsæastan af bænd-