Alþýðuhelgin - 02.04.1949, Blaðsíða 5

ALÞÝÐUHELGIN
101
eigi lítils virði eftir það skilningsleysi,
sem ég hafði orðið að sæta. Strax
og ég sá mér fært, lagði ég af stað
til Daverill Hall, án þess að gruna
hið minnsta, hvílíkur staður þetta var.
Um morguninn, þegar ég kom of-
an, sá ég James yfirþjón fyrstan
manna. Hann stóð frammi í forsaln-
um og hélt hörðum hatti yfir arn.
inum. Iíann hræðist ekki hið minnsta
og var svo hótíðlegur á svipinn, að því
var líkast, sem hann framkvæmdi
l'eyndardómsfulla helgiathöfn. Ég gat
ekki stillt mig um að spyrja, hvað
hann væri að gera við hattinn.
Án þess að virða mig viðlits svar-
aði hann, hátíðlegur og alvöruþrung.
inn:
„Ég ylja hatt hans göfgi, lóvarðar-
ins.“
Stundvíslega klukkan tíu á hverj-
um morgni lagði Daverill lávarður af
stað í gönguferð um skemmtigarðinn.
Og nókvæmlega fimm mínútum fyrir
tíu stóð James við arininn, stífur og
virðulegur, og yljaði hattinn, svo að
hann væri hæfilega volgur á hinn
göfuga koll lávarðsins.
James vakti yfir öllu í höllinni og
horfði alsjáandi augum yfir borðið.
Með örlitlum, næstum ósýnilegum höf
uðbeygingum stjórnaði hann þjónun-
Um, sem gengu um beina. Af svip
hans gat ég ráðið, að hann óleit mig
skrælingja, sem ef til vill gæti hand.
leikið spjót og skutul í heimalandi
mínu, en hefði aldrei lært að beita
hníf og gaffli að hætti siðaðra manna.
Oftast voru margir gestir, ættingj-
ar og vinir lávarðsins, allir af aðals-
ættum. Samræðurnar undir borðum
voru fjörugar.
Lávarðurinn var svo elskulegur, að
minnast á Svlþjóð, sem hann hélt að
væri höfuðborgin í Kaupmannahöfn
Ofursti nokkur, með hvítt yfirskegg,
spurði mig spjörunum úr um vikinga
og neitaði að trúa því, að landar mín.
ir væru hættir sjóránum.
í hvert sinn, sem ég sagði eitthvað,
fannst mér James líta á mig fullur
vanþókhunar yfir því, að maður af
uiínu standi skyldi leyfa sér að láta
dónalega rödd sína heyrast í slíku um-
hverfi.
Frú ein, áhugasöm um listir og bólc-
menntir — ég held að hún hafi verið
hertogafrú —, var mj'ög vingjarnleg
við mig.
„Já, hvað er éiginlega list“? spurði
hún.
„Hvað er list? “ Og allir kinkuðu
kolli, hugsandi, hrifnir af spekinni. —
Það var einnig mér til heiðurs, að hún
fór að tala um danska skáldið Henry
Ibsen. — „Þér kannist við Ibsen, er
það ekki“? sagði hún við Daverill
lávarð.
Hans göfgi hugsaði sig um með
alvörusvip.
„Jú, mig minnir að einhVer hafi
samið tónverk við eitthvað, sem hann
hefur ort.“
Fyrst umræðurnar beindust inn
á þessar brautir, fannst mér skylda
mín að segja eitthvað um bókmennt-
ir, og minntist á Bernhard Shaw. í
heimsku minni veitti ég því ekki at.
hygli, að það sló dauðaþögn á alla,
þegar ég nefndi þetta nafn. Ég hélt
ófram blaðri mínu og uggði ekki að
mér.
Þá laut lávarðurinn til mín yfir
borðið, .horfði alvarlega á mig gegn.
um einglyrnið og sagði með hægð:
„Afsakið, herra minn, yður er vafa-
laust ekki kunnugt, að Mr. Shaw er
sósíalisti.
Við þetta voðalega orð fór hrollur
um alla viðstadda. Augu James
hvíldu á mér og það var eins og þau
segðu: „Ég veit vel, karl minn, að þú
ert bráðhættulegur, geymir vltis-
vélar í ferðatöskunni þinni og ert
hingað kominn til að sprengja lá.
varðinn og lafði hans í loft upp, en
ég skal sjá til þess, að fyrirætlanir
þínar fari út um þúfur“.
Starfi mínu miðaði vel áfram. Fíl-
unum fjölgaði á veggjum barnaher-
bergisins. Einn þjónanna var látinn
halda fyrir mig á málarakassanum,
annar studdi stigann. Þeir voru bóð.
ir mjög hátiðlegir, en ekki nema-
daufir skuggar James. James leit
nokkrum sinnum inn til okkar og
horfði með lítilsvirðingarsvip á fílana
mína. Sjálfur var hann áþekkur hvít-
um, vel tömdum fíl, sem mjakast
hægt og tígullega áfram fyrir vagni
konungsins í Síam.
Daverill lávarður var svo elslcu.
legur að bjóðast til að sýna mér mál-
verkasafn hallarinnar.
„Éf þér hafið gaman af því, skal
ég með ánægju sýna yður málverkin.
Ég á mikið af myndum, sem eru ann
ars eðlis en þessi nútímalist. Ég álít,
að mynd eigi að líkjast því, sem hún
táknar. Tökum hestinn þama. Þetta
er hestur. Svona lítur hestur út.
Hann er ekki blár, eins og ég sá fyrir
skömmu á svokölluðu nýmóðins mál
verki,“ — Og Daverill lávarður út-
skýrði fyrir mér byggingarlag og eig-
inleika hestategundar þeirrar, sem
gat að líta á málverki hans.1
Það var fjöldi hestamynda í mál-
verkasafni lávarðarins. Þar voru
fallegir, flipamjúkir hestar, og þeim
var klappað aí fínum dömum er báru
hvíta hanzka. Svo voru fjörugir
stökkhestar með rauðklædda riddara;
enníremur dverghestar. Á þeim sátu
börn, þvegin og strokin, hárið fallega
liðað.
Við þokuðumst gegnum hið mikla
safn. Ég fór viðurkenningarorðum um
hvern hest.
Við vorum að skoða langar mynda-
raðír af forfeðrum lians göfgi, þegar
James kom til okkar. Hann gekk beint
að lávarðinum, starði i augu honum
og sagði: „Ha — ha — ha! Ha — ha
— ha!
Svo hætti hann allt í einu að hlæja.
„England væntir þess, að allir fílar
geri skyldu sína!“ sagði James alvar-
lega og beindi þeim orðum auðsjáan-
lega til mín. Ég sá, að hann var mjög
æstur og í engu líkur hinum óbifan-
iega og háttvísa yfirþjóni. Hann var
fölur og það var glampi í augunum.
Allt í einu greip hann í jakkakragann
minn og endurtók reiðilega: „England
væntir þess, að allir fílar geri skyldu
sína“. Svo sheri hann við og gekk
virðulega á brott.
„Það lítur út fyrir, að hann sé
drukkinn“, var allt og sumt, sem
Daverill lávarður sagði um þetta kyn.
lega hátterni. Við iiéldum áfram að
skoða myndirnar af forfeðrum hans,
eins og ekkert hefði í skorizí.
Það tók langan tíma að glápa á
þessa gömlu herra, og mér hundleidd-
ist. Ég braut heilann um James, með-
an ég hlustaði á langdregnar frásagn-
ir lávarðsins um ættfeður hans, mann
fram af manni.
Skyndilega kom þjónn upp til okk-
ar. Hann var mjög flaumósa og stam-
aði.
„Lávarður minn, yðar göfgi. James
hefur . . . James er viti sínu fjær.
„Jæja“, sagði Daverill lávarður.
„Hann fór inn í hornherbegið, þar
sem allt gamla postulínið er geymt.“
„Jæja“, sagði lávarðurinn.
„Hann er að brjóta postulínið“.
„Jæja“.
„Hann hafði sex whiskyflöskur með
sér inn í herbergið. Það er bezta
1