Sveitarstjórnarmál - 01.08.1949, Qupperneq 10

8
SVEITARSTJÓRNARMÁL
TÓMAS JÓNSSON, borgarritari:
Frá þingum kaupstaðasambanda
Noregs og Svíþjóðar 1948.
Stjórn Sanrbands íslenzkra sveitarfélaga
bað mig að mæta sem fulltrúa sambandsins
á 13. reglulega þingi Norska kaupstaðasam-
bandsins (Norges Byforbund), sem haldið
var í Þrándheimi 28.-29. maí 1948. (Reglu-
leg þing eru haldin 3ja hvert ár).
Með samþykki bæjarráðs tók ég boðinu
með þökkum.
Rétt um sama leyti barst Sveitarfélaga-
sambandinu boðsbréf, um að senda fulltrúa
á 13. reglulega þing Sænska kaupstaðasam-
bandsins (Svenska Stadsförbundet), sem
skyldi haldið í Norrköping 18.—19. júní
1948.
Varð að ráði, að ég skyldi einnig mæta
þar sem fulltrúi sambandsins, enda hafði ég
ráðgert að dvelja erlendis mánaðartíma a.
m. k., úr því að ég tæki upp á því á annað
borð að hreyfa mig.
Það má að vísu segja, að bæði þessi mót
bæru þess töluverðan keim, að það væru
kaupstaðamót og kauptúna — og einmitt
þess vegna mun sambandsstjóm ísl. sveitar-
félaga hafa talið rétt, að fulltrúi héðan skvldi
valinn úr hópi þeirra, sem afskipti hafa af
kaupstaðamálef num.
Þó var á hvorugu þinginu hreyft máli, er
segja mætti um, að snerti gagnstæða hags-
muni kaupstaða og sveita.
Þar voru rædd mál, sem skiptu bæði
kaupstaði og sveitir, allt þjóðfélagið, en hinu
var ekki hreyft opinberlega, sem á kann að
greina í svonefndri „hagsmunabaráttu"
dreifbýlis og þéttbýlis, enda munu Norð-
menn og Svíar ekki vera komnir á það hátt
þroskastig, að opinber stjómarvöld úthluti
þar atvinnutækjum (t. d. á borð við togara),
til sjávar og sveitar, eftir höfðatölureglum
og afbrigðum frá höfðatölureglum, án þess
jafnframt að liafa í huga, hver skilyrði muni
vera til reksturs og rekstursafkomu á hverj-
um stað. (Þetta er tekið fram að gefnu til-
efni frá þingi Samb. ísl. sveitafél. á Akur-
eyri í júlí 1948.)
Það var hinsvcgar mjög áberandi á þessum
kaupstaðaþingum, hversu fulltrúar sveitar-
stjómanna, sem þar voru gestir, rómuðu
samvinnuna á milli sinna sambanda og kaup-
staðanna. í Noregi er ofarlega á baugi að
sameina kaupstaðasambandið og sveitar-
stjómasambandið (Norges Herredsforbund),
og er starfandi nefnd, er vinna skal að þeirri
lausn. Bæði þessi norsku sambönd, sveita-
og kaupstaða, hafa saman skrifstofu, sama
framkvæmdarstjóra og gefa sameiginlega út
mánaðarrit, „Kommunalt Tidsskrift“, sem
er fullra 35 ára gamalt rit.
Til þess að gefa einhverja hugmynd um
málefni, sem flutt voru og rædd á þessum
tveimur sambandsþingum, gef ég eftirfar-
andi skýrslu um erindi og umræður:
ÞRÁNDHEIMUR.
Þár fannst mér mest til um fyrirlestur
norska dómsmákráðherrans, O. C. Gunder-
sens, er hann nefndi Rikspolitikk-Kommune-