Alþýðublaðið - 25.11.1919, Síða 1

Alþýðublaðið
Gefið út af Alþýðnílokknum.
1919 Þriðjudaginn 25. nóvember 24. tölubl.
■=fc=—
Nliólamál.
Eftir
Ingólf Jónsson.
II.
Sambýli skólamanna.
Hver ver&ur þá leiðin til þess,
komast út úr þessum hús-
n®ðisvándræðum ? Því er fljót-
Svarað, Landið verður að reisa,
eða hjálpa skólafólki til þess, að
Í6lsa einn allsherjar bústað skóla-
íólks, eða einn bústað fyrir skóla-
íólk hvers einstaks skóla.
býst við að margir verði
fr'ótfallnir því, að reistur sé einn
aHsherjar bústaður. En hann
^ndi þó hafa ýmislegt til síns
ógætis, og ekki lítið. Fyrst og
fremst yrði hann til þesa, að
skólafólk víðsvegar að af laDdmu
kyutist meira og minna. En við-
^ynni margra manna með mis-
hiunandi skoðanir, á ýmsu reki
þroskastigi, og með ólíka
hndirstöðumeutun, mundi leiða til
^6tri skilnirigs á ýmsum áhuga-
ínalum æskumanna. Hún myndi
miklu eða öllu leyti uppræta
^'eppa^pólitíkina" gömlu, sem á
thaigan hatt hefir beinlínis staðið
audinu^ sem þó allir þessir hreppa
»Politíkusar“ hafa viljað vel, fyrir
pl'fum. Þá yrði skólalífið til þess,
safna saman hinum margvís-
egu og sundurleytu skoðunum og
kiöftum hínna fámennu úthafs-
y^gja, Þá ætti enginn að þurfa
kvarta um, hve lítið beri á
^túdentum og öðru skólafólki hér
bæ- Þá mundi hver mentastofn-
óbeinlínis lyfta undir hina, því
fer ekki hjá því, að þar sem
Ölai’íit ungt fólk er saman komið,
Ve’ naargar heilbrigðar og lífg-
ai)di skoðanir á takteinum.
Öunur meðmæli með allsherjar-
tistað eru þau, að tiltölulega
^<ara mundi að reisa það, en
^óig smærri. Auk þess væri hægt
hafa það miklu myndarlegra
og ódýrara yrði að skreyta það.
En skrautlaus bústaður ungra
manna er verri en enginn bústað-
ur. Listin og fegurðin eru eins
og allir vita undirrót hinna beztu
hvata og tilfinninga mannsins. En
framtíð þjóðarinnar er undir því
komin, að hinar réttu hvatir séu
vaktar og þroskaðar meðal æsku-
lýðsins. „Hvað ungur nemur, sér
gamall temur". Feiri kosti á alls-
herjarbústað mætti telja, en eg læt
þetta nægja nú.
Ýmsir munu vafalaust fremur
kjósa, að hver skóli hefði sína
vistarveru handa námsfólkinu. En
meðal annars það, sem hér að
ofan hefir verið minst á, mælir á
móti því. Það mundi að vísu falla
vel í geð þeirra, sem finst hver
skóli heild út af fyrir sig og líta
smáum augum hina óæðri skól-
ana, sem svo eru neíndir. Þessum
hugsunarhætti, sem er þjóðfélag-
inu skaðlegur, mundi sameiginleg-
ur bústaður einmitt útrýma.
Öfiugasta mótbáran, sem hreyft
mun verða, er líklega sú, að nægi-
lega stór bústaður mundi verða
svo dýr, að landið fengi ekki risið
undir. Þess vegna sé bezt, að
reisa að eins stúdentabústað fyrst
í stað. Það efast enginn um það,
að þetta mundi kosta allmikla
fúlgu fjár. En hér skal reynt að
sýna fram á, hvernig takast mætti
að reisa allsheijar bústað öllum
nemendum, sem ganga á opinbera
skóla hér í bæ, og þar með hrinda
ásökuninni um það, að helzt sé
ætlast til, að nemendnr gisti göt-
una milli kenslustunda.
8ímskeyti.
Khöfn 23. nóv.
Bandalag Frahka og Breta.
Frá París er símað Frakkar og
Bretar hafi skifst á bandalags-
samningum.
Aug-lýsing-ar.
Auglýsingum í blaðið er fyrst
um sinn veitt móttaka hjá Ouð-
geir Jónssyni bókbindara, Lauga-
vegi 17 (bakhús). Sími 286 og á
afgreiðslunni á Laugavegi 18 b.
Koltschak.
Frá London er símað, að Kolt-
sohak sé nú 100 mílur (enskar)
fyrir austan Osk.
Yerkamenn í rígamóð.
Kolaverkfallinu heldur áfram,
verkamenn neita harðlega að taka
aftur upp vinnu.
Bmhverfls hBöttiiin íflupél.
Eins og kunnugt er, hefir stjórn
Ástralíu heitið 10,000 punda verð-
laun fyrir flug frá Englandi til
Astralíu. Flugráðuneytið brezka
hefir gefið ýmsar vísbendingar,
sem flugmennirnir geti hagað ser
eftir. Meðal annars er þeim ráð-
lagt að nota flugvélar, sem flotið
geta á vatni (hydroplan). Leiðin
er samtals 21,000 km. og flug-
hraði verður ca 160 km. á tíma.
Ráðuneytið liefir ráðlagt flúgmönn-
unum að fara yfir Frakkland, ítal-
íu og Malta til Balur í Egyfta-
landi. Þaðan yfir Damaskus, Bag-
dad, Basra, strendur Persíu, Bel-
utschistan, yfir Indland til Kal-
kutta og loks yfir Bandoeny til
Port Darwin á Norðurströnd
Ástralíu.
Hvenær fljúga íslendingar frá
Reykjavík til Akureyrar?