Fréttir - Eyjafréttir - 08.04.1998, Qupperneq 9

Miðvikudagur 8. aprfl 1998
Fréttir
9
Laufey Garðarsdóttir hefur verið módel hjá Skúla.
að sulla með liti, eins og kannski öllum krökkum
finnst og foreldrum finnst kannski líka gaman að
því að bömin þeirra séu að gera fallegar myndir.
Það kom hins vegar mjög snögglega að ég fór í
skólann. Ég ætlaði sem krakki alltaf að verða
myndlistarmaður, þannig að kúrsinn var tekinn
mjög snemma og það breytti því enginn."
Skúli segir að það sé ágætt að vera mynd-
listarmaður í Eyjurn og mála ekki Heimaklett,
eyjamar og báta. „Það em svo margir að mála
þessi mótíf, þannig að mér finnst ég ekki þurfa
þess. Þessar myndir hanga á öðm hverju heimili
hér í Eyjum. Hins vegar hefur þetta umhverfi
nrótað mann og það er sarna hvar maður hefði
verið, maður er alltaf mótaður af sínu umhverfí
og náttúran er ekkert síður í Reykjavík en hér í
Eyjum."
Skúli vill ekki kenna sig sérstaklega við Eyjar
sem listamann og segir að í honum sé hvorki
þjóðernisremba né átthagaremba. „Ég gæti
alveg eins verið Dani. Landamæri skipta mig
engu máli. Þetta er spuming um manneskjulegt
gildi en ekki þjóðemislegt. Ég hef samt ekkert
meðvitað verið að brjóta niður einhverja múra
eða landamæri í minni myndlist. Mér finnst
þetta eitthvað svo sjálfsagt. Mér finnst þjóð-
emisstefna vera ákveðin niðurrifsstarfsemi á
margan hátt. Hún er eiginlega upphafning á
röngunt forsendum. Það sem ég er að gera og
hvemig ég skynja umhverfið er svo eðlilegt fyrir
mér."
Hvar rnyndir þú staðsetja sjálfan þig í því
umhverfi sem myndlistinni er búin í dag?
„Ég reyni að leiða þetta hjá mér. Ég bý bara til
mínar niyndir og auglýsi mig ekki mikið sjálfur.
Ég geng ekki inn í bankastofnanir til þess að
bjóða bankastjórum myndir. Það er mjög rnikið
atriði fyrir myndlistarmann í dag að kunna að
auglýsa sig og selja út á markaðssetningu og
auglýsingar. Út á góða auglýsingu er hægt að
selja allt. Ég nenni bara ekki að standa í því. Ég
er myndlistarmaður, en ekki auglýsinga-
hönnuður."
Þarf myndlistarmaður að svelta til þess að
vera góður?
„Þetta er þjóðsaga," segir Skúli og hlær. „Ef
þér líður illa af hungri, þá gerir þú ekkert betri
hluti, hvort sem það er myndlist eða annað. í
raun og veru er best að manni líði sem best,
sarna hvað maður er að gera. Ef ntanni líður vel
nær maður bestum árangri. Það er ekkert
flóknara en það.
Góður skóli
Skúli var í Myndlista og handíðaskólanum árin
1972 til 1977 og segir þau ár hafa verið ákaflega
góð. Nemendur og kennarar voru ágætir vinir
og það var gott og öflugt félagslíf í skólanum,
auk þess var fólkið á öllum aldri og blandaðist
mjög vel. „Á þessum árum held ég að skólinn
hafi staðið framar en bestu skólar erlendis. Það
kornu kennarar og nemendur frá öðrum löndum
og féllu í stafi þegar þeir sáu þetta fyrirbæri á
Islandi og nemendur sem fóm út vom yfirleitt
betri nemendur og lengra komnir, en þeir sem
með þeim vom. Þegar ég segi lengra komnir á
ég við að þeir höfðu meðtekið námið betur. Þeir
einfaldlega kunnu meira."
Angar nýja málverksins, sem svo hefur verið
kallað vom famir að teygja arma sína hingað til
lands á þessum ámm og farið að ryðja
hugmyndalistinni til hliðar sem hafði verið ríkj-
andi í myndlistinni. Allt í einu fóru allir
myndlistarmenn að mála á þann striga sem þeir
höfðu lýst dauðan nokkrum árum fyrr. Hvemig
lendir þú í þessari deiglu? „í raun og veru er
þetta komið á fullt skrið þegar ég er að Ijúka
mfnu náini. Ég var búinn með forskólann sem
þá var og búinn að velja mér grafíkina. Ég lendi
því ekki í því að þurfa að taka afstöðu í sjálfu sér
til þess hvað ég ætlaði að gera. Ég var búinn að
ákveða að fara í grafíkina, þegar nýja málverkið
kemur inn. Fyrir mér var þetta spuming unr að
gera eitthvað nýtt eða halda mínu striki, sem ég
gerði, þó að vatnsliturinn og blýanturinn hafi
orðið mín verkfæri nú seinni árin. En það voru
miklar sviptingar í skólanum og mikil umræða
um myndlist á þessum árum og deilumar um
nýlistadeildina höfðu verið háværar. Þetta var
samt ekki pólitískt litað. Fólk var bara á fullu í
að búa til myndlist og allt var leyfilegt."
Oft er talað um grafíkina sem einhvers konar
tæknivinnu en ekki sem myndlist og að
grafíkerar leggi miklu meira upp úr tæknilegri
útfærslu verka sinna á kostnað einhvers sem
hægt er að kalla myndlist. Að myndlistin komist
ekki til skila vegna þess hve upptekinn
grafíkerinn er af tæknilegum vinnubrögðum á
kostnað listarinnar.
„Ég hef nú ekki stundað grafíkina í fjöldi ára,
hins vegar er grafíkin mikið tæknilegt nánt og er
í raun fyrst og fremst tækni. Maður varð að setja
sig inn í tæknina og um leið og hún var farin að
vera nranni eðlileg, þá fór maður að gera hvað
sem var og tæknin varð manni ekkert atriði í
sjálfu sér. Ég og Ólafur H. Gunnarsson vorunt
þeir fyrstu sem fórum að búa til grafík sem hægt
var að tengja nýja málverkinu. Hins vegar er
þetta alltaf fyrir hendi að tæknin beri myndlistina
ofurliði og á ekkert sérstaklega við um grafíkina.
Menn eru að mála verk nteð olíu sem er stundum
ekkeil nenia tæknin og þess vegna dauð
myndlist. Svo eru menn misjafnlega frjóir og
hægt að benda á ýmsar pólitískar áróðursmyndir
í því sambandi, þar sem boðskapurinn ber
myndlistina oft á tíðum ofurliði."
Skúli segist ekki hafa haldið áfram í grafíkinni.
vegna þess hversu mikið og dýrt fyrirtæki það sé
að konta sér upp tækjum. Þess vegna hafi hann
snúið sér að miðli sent hægara var að nálgast án
ntikilla útgjalda. Hann hafí reyndar alltaf teiknað
mikið frá því hann var krakki, en
vatnslitamyndirnar sem hann sýnir núna í
Akóges séu sprottnar frá þeim grafíkverkum sem
hann og Ólafur H. Gunnarsson voru að gera á
sínum tíma. Þetta sé þróun frá því tímabili, nema
miðillinn sé annar. En hefur olían aldrei freistað
þín?
Alltaf hægt að
mála yfir mistökin
„Nei og ég réttlæti það fyrir ntér með því að segja
að olían sé svo auvirðilegt efni, sem hún er hins
vegar alls ekki. En ég á við að það er sania
hversu rnikil mistök maður gerir. það er alltaf
hægt að mála yfir mistökin. I öðrum miðlum er
þetta ekki eins auðvelt, en þetta er bara mín
persónulega réttlæting. Hins vegar skiptir það
engu máli hvað efni ntaður notar. Þetta er
einungis spuming urn það hvað höfðar til þín
sem listamanns."
Á sýningunni sem þú opnar á morgun ertu
með hlutlægar ljósmyndir og teikningar og svo
aftur óhlutlægar litmiklar og expressífar
vatnslitamyndir. Þetta eru líka litlar myndir.
Hvemig er að vinna á svona tveimur plönum?
„Það hentar mér mjög vel að geta gengið
svona á milli. Það er hvíld í því að geta snúið sér
að öðru og þetta hvoru tveggja er í mér og hefur
alltaf verið. Stærðimar helgast kannski fyrst og
frernst af því plássi sem ég hef. Þó hef ég gert
stórar teikningar. Ljósmyndimar eru hins vegar
nýr flötur á minni list eins og þær eru sýndar nú.
Þær em teknar til þess að vinna svo síðar í
teikningu. Þær em bara tæki rétt eins og blýant-
urinn. Ég sýni eignlega módelin mín ef svo má
segja á Ijósmyndunum og þetta er það fyrsta sem
ég sýni af þessu verki sem ég kalla „Stelpumar í
bænum". Þannig er þetta ákveðið ferli sem mig
langar að kynna fyrir fólki og vona að ég fái fleiri
módel til þess að taka þátt í því verkefni.
Hugmyndin að baki er hins vegar tjáning á
fegurðinni. Fallegar myndir eru mjög ofarlega í
mér eins og ég sagði áðan, en það er hins vegar
afstætt hvað er Ijótt og hvað er fagurt. Ég er hins
vegar yfirleitt alltaf með manneskjur í teikn-
ingunum mínum.
Einfari
Skúli segir að hann sé kannski dálítill einfari í
myndlistinni, hins vegar segir hann að allir séu
einfarar innst inni. „Efmanni liggur eitthvað á
hjarta, þá reynir maður að koma því frá sér á
þann hátt sem manni hentar best. I raun getur
móttakandinn aldrei skilið fullkontlega hvað
maður er að meina. Hann gerir sér hugmyndir
um það, svo er það spurning hversu nærri hann
kemst og það á ekkert frekar við um listina en
hvað annað. Fólk leggur mismunandi merkingu
í orð, þó að orðin séu sameiginleg öllum og allir
hafi aðgang að þeint. Þannig er fólk einfarar og
túlka og leggja merkingu í hlutina hver á sinn
hátt."
Nú hefur verið töluverð umræða urn
myndlistargagnrýni og hvort fjalla eigi um allt
eða hvort eigi að vinsa úr og þá hverjir eigi að
gera það. Hver er þín skoðun á þessu að allir sem
sýna eigi ekki rétt á gagnrýni?
„Þetta er kannski líka spuming um það hvað
menn komast yfir að skrifa rnikið. Þeir sem fá
umfjöllun oft á tíðum fá kannski ekkert
umfjöllun um það hvað þeir eru að sýna hverju
sinni. heldur eru þetta tilvísanir í eitt og annað og
koma sýningunni kannski ekkert við. Ég í sjálfu
sér les lítið af gagnrýni, vegna þess að þegar upp
er staðið veit maður ekkert urn hvað gagnrýnin
tjallar. Kannski á ég sjálfur einhverja uppskrift
að góðri gagnrýni, en hún gæti líka verið tóm
vitleysa. Ánnars finnst mér að gagnrýni eigi ekki
að skipta áhorfandann neinu máli. Það er fýrst og
fremst upplifunin hjá skoðandanum, staður og
stund sem skiptir máli. Ég held að listamaður
sem setur upp sýningu geri það til þess að lofa
fólki að njóta þess sem hann er að gera. Það sem
skiptir máli er hvemig fólkinu sem kemur á
sýninguna líður og hvernig það uppliftr
listaverkið. Ef myndlistarmaður getur skapað
hughrif hjá skoðandanum og lætur ekkert vont af
sér leiða, þá hefur mikið náðst."
Skúli segir að hann hugsi ekkert unt það hvað
myndin eigi að heita né af hverju hún er, þegar
hann er að skapa hana. „Nöfnin lýsa frekar
einhverjum hughrifum sem ég fæ þegar myndin
er sköpuð. Mynd fyrir mér er eins og tungu-
málið, nema hjá mér kemur myndin bara á
undan. Myndin er kannski hugsuð fyrir orð sem
koma eftir á.“
Skúli segir að hann fái einstöku sinnum
verkefni og þá sérstaklega portrait og því um líkt,
hins vegar sé hann nokkuð einangraður og hafi
ekki mikil samskipti við aðra listamenn. „Maður
gleymist hægt og rólega milli sýninga, en poppar
svo upp ailt í einu og þá er maður f umræðunni,
en að öðru leyti er þetta jafnt og þétt. Sköpunin
hættir aldrei þó að maður sé kannski ekki
sýnilegur úti í samfélaginu sem listamaður. Eins
og ég sagði þá er ég lítið fyrir það að láta Ijós mitt
skína í orðurn. Ég geri það í myndunum mínum
og þær eru ekki daglega á sýningum."
Benedikt Gestsson.
Þessi fóngulegi hópur var að ljúka námskeiðinu Örnefni og saga. Námskeiðið var haldið á
vegum Listaskólans en Ólafur Týr Guðjónsson kennari við Framhaldsskólann í Vest-
mannaeyjum hafði veg og vanda af skipulagningu námskeiðsins, auk kennslunnar. Um
tuttugu manns sóttu námskeiðið sem þótti takast mjög vel. Að loknu námskeiðinu fór
hópurinn í ferð uni Heimaey þar sem litið var á staði tengda örnefnum og sögu og rifjað upp
það sem farið var í á námskeiðinu. Meðal staða sem hópurinn skoðaði var Haugahellir.
Ákveðið hefur verið að halda fleiri námskeið í svipuðum dúr og einnig eru uppi hugmyndir
um framhaldsnámskeið næsta liaust.