Fréttir - Eyjafréttir - 08.04.1998, Síða 11

Miðvikudagur 8. apríl 1998
Fréttir
11
Siðfræði sjávarútvegs:
Að hafa migið í
saltan sjó eða ekki
-VilhjálmiÁrnasyniheimspekingi finnst eðlilegt að utanaðkomandiséu litnir hornauga
afþeim sem hafa hagsmuna að gæta, en hitt að menn séu tregir að koma í
umræðuna vegna þess að þeir hafi eitthvað að fela, er að hans mati alvarlegt
Síðasti fundurinn um siðfræði
sjávarútvegs var haldinn á fóstu-
dagskvöldið tuttugasta mars. s.l. í
sal Listaskólans við Hamarsveg.
Heldur þótti fundurinn fámennur,
en mikil og skemmtileg umræða átti
sér stað.
Vilhjálmur Ámason heimspek-
ingur kom á fundinn og gagnrýndi þau
þrjú erindi sem flutt höfðu verið
undanfamar vikur og þann texta sem
lagður var fram á ráðstefnunni í
Noregi. Vilhjálmur lýsti sig ánægðan
með fundinn og þetta framtak Vest-
mannaeyinga. Hann sagði að gildi
slíkrar umræðu væri ótvírætt. „Það að
skapa vettvang fyrir samtal á milli
þeirra sem mestra hagsmuna eiga að
gæta í þessum málum er lofsvert.
Einn meginvandinn sem við höfum
staðið frammi fyrir sé einmitt það að
geta ekki talað saman. Menn ná ekki
samkomulagi, né að ræða mál-
efnalega um þetta.Þess vegna er svona
umræða nákvæmlega það sem við
þurfum.“
Vilhjálmur segir að kirkjan hafi átt
þetta frumkvæði og skilningur Bjama
á kristninni mjög skemmtilegur og
frjór. „Hann sér það sem kristið
hlutverk að leiða þessa samræðu í
samfélaginu og ekki endilega á
einhverjum fyrir fram gefnum
kristnum forsendum um innihald sam-
ræðunnar. heldur bara það að skapa
þennan vettvang. Mér finnst þetta
mjög frjálslegt viðhorf og kannski
ekki meginatriðið hver stendur fyrir
því. Ur því hann leggur engar fyrir
fram línur um niðurstöður um-
ræðunnar. þá er þetta mjög gott. Þetta
myndi jafnvel hvetja til þess að aðrir
aðilar tækju upp sams konar umræðu
ef vilji væri fyrir því. hvort sem það
væru fýrirtæki eða stofnanir."
flllír hafa skoðun á kvótanum
Það vakti nokkra athygli á þessum
fundum ótti manna við að ræða sið-
fræðileg málefni og menn eins og
vissu ekki almennilega hvað þeir áttu
að tala um. Allir hafa hins vegar skoð-
anir t.d á kvótanum hvort hann er
réttlátur eða ranglátur. en fara í vöm ef
ræða á opinberlega um efnið sérstak-
lega út frá siðferðilegum nótum. Er
þetta einhver feluleikur, eða óttast fólk
umræðu sem það skilur ekki'?
Það er kannski ákveðin hætta á því
og mér fannst aðeins votta fyrir því að
menn séu í einhverri vöm fyrir eitt-
hvað sem mönnum þykir ekkert
þægilegt að ræða. Siðfræðiumræða er
frekar ný á þessum nótum. Sumum
finnst þetta kannski svolítið hallæris-
legt. Sjávarútvegur er bara hörð
viðskipti. sem menn hafa stundað í
mörg ár. Og eiga einhverjir menn úr
háskólanum að fara að spyrja ein-
hverra siðffæðilegra spuminga? Þetta
eru dæmigerð viðbrögð og oft finnst
mönnum að einhveijir utanað-
komandi, sem aldrei hafa migið í
saltan sjó, eigi ekkert að vilja upp á
dekk. Mér finnst þetta mjög eðlileg
viðbrögð, en hitt að menn séu tregir að
koma í umræðuna vegna þess að þeir
hafi eitthvað að fela er auðvitað alvar-
legra. Mér sýnist þó að menn hafi
mætt og tekið þátt.“
Vilhjálmur segir að öll kerfi séu
þess eðlis að vera mannanna verk og
segist hafa komið inn á það í sínu máli
að ef kerfi eru óréttlát, þá sé það
skylda okkar að bylta þeim eða breyta.
„Ef við tökum kvótakerfið sem dæmi
þá sé ég reyndar persónulega ástæðu
til að hafna því, en það sem mér finnst
svo furðulegt er þegar verið er að
gagnrýna það og benda á mjög mikið
ranglæti á afleiðingum þess í ein-
stökum atriðum, þá hrökkva menn
alltaf yfir í það að biðja um eitthvert
betra kerfi. Það er eins og það séu
bara tvær spumingar. Það að hafa
Sjávarútvegur er bara hörð
viðskipti, sem menn hafa
stundað í mörg ár. Og eiga
einhverjir menn úr
háskólanum að fara að
spyrja einhverra
siðfræðilegra spuminga?
Þetta eru dæmigerð
viðbrögð og oft finnst
mönnum að einhverjir
utanaðkomandi, sem aldrei
hafa migið í saltan sjó, eigi
ekkert að vilja upp á dekk.
kerfið með göllunum eða ég verð að
smíða nýtt kerfi. Það sem mér finnst
erfiðast og reyndi töluvert á á fund-
inum. Að til þess að gangast við al-
varlegum agnúum kerfisins og vera
reiðubúin að leita leiða til að sníða þá
af. En það er engu líkara en, og það
fær mig til þessa að efast um það eftir
umræðuna á fundinum. Mér sýnist að
því fylgi óhjákvæmilega þessir
alvarlegu agnúar. Og þannig verði
það að vera.“
Vilhjálmur telur þetta liggja í
markaðsvæðingunni. „Það er tvennt
sem er að gerast held ég. Annars
vegar er kvótakerfið ríkisafskiptakerfi.
en um leið er ákveðin markaðsvæðing
á þessum framseljanlegu gæðum, sem
kvóti er. Með því að gera þetta að
frjálsri markaðsvöru án þess að búið
sé að veiða fiskinn og liggur í veiði-
heimildunum og verður að ígildi
peninga. Þar liggur vandinn. A að
setja lög eða takmarkanir á það
hvemig menn ráðstafa þessum
heimildum og er þá ekki farið að
byggja inn í kerfið einhverjar hömlur
sem standa hagkvæmninni fyrir
þrifum. Mér finnst menn vera að
segja að kvótakerfið sé svo hagkvæmt
að við verðum að hafa það. Hins
vegar fylgir því ákveðinn fómar-
kostnaður og við verðum að lifa við
hann.“
Vilhjálmur segir að öll vistfræði og
hugsun um vistkerfið reyni að sjá
náttúruna í heildrænu samhengi og
leggur áherslu á það að ef hróflað er
við einum þætti, þá hefur það
keðjuverkun. „Náttúran verður hins
vegar kannski aldrei í sínu náttúrulega
samhengi á meðan maðurinn er til
staðar, því að maðurinn hefur
tæknivæðst svo gríðarlega að hvert
inngrip hans í náttúmna verður alltaf
ónáttúmlegt. Það mun alltaf stangast
á við nátttúrulega hrynjandi og gang.
Þetta er ákveðin togstreita og
mótsögn. Það er engu líkara en að
samfélag okkar gefi sér það sem
sjálfkrafa markmið að auka hagvöxt.
Nú getur maður kannski verið mjög
frjálslyndur eða róttækur og sagt: ég
vil ekki auka hagvöxt en um leið vil
ég bæta menntun, heilbrigðiskerfið og
svo framvegis. Sem þýðir að þá hljóti
ég að vilja auka hagvöxt. Því þetta
næst ekki fram nema auka hagvöxt.
Ef ég vil auka hagvöxt verð ég að
halda áfram þessum inngripum í
náttúmna. Þetta er bara sú staða sem
við emm í, nema við hverfum til
einhvers gerbreytts hugsunarháttar og
reynum að lifa betra lífi við minni
efni. Ég hef hins vegar enga trú á því
að svo verði. Við verðum hins vegar
að gangast við því ef við viljum vera
sjálfum okkur samkvæm og halda
uppi þeim lifistaðli sem við höfum
komið okkur upp, þá krefst það þess
að við séum mjög aðgangshörð við
náttúmna.“
Þessi klæðastrangi er álitinn hafa uerið borðdúkurinn í síðustu kueld-
máltíðinni og notaður áeftirtil að sueipa líkama Jesú Krists uið greftrun hans.
PáskarP
Orðið páskar er ekki íslenskt og
hátíðin svo sem ekki heldur. En til
hvers þá að halda eitthvað sem er ekki
íslenskt? Jú, hátíðin er gyðingleg,
egypsk. Svolítið einkennilega orðað
þar sem gyðingar eru trúflokkur en
Egyptar þjóðflokkur og mikið hefur
skort á samkomulag milli þessara
hópa undanfarin 50 ár.
Páskar þýða framhjáganga af því að
engill dauðans gekk framhjá dyrum
ísraelsmanna sem höfðu roðið
lambsblóði á dyrastafi og dyratré. Þær
dyr sem vom blóðlausar töldust
galopnar og sál frumburðarins í því
húsi var tekin af dauðanum og inn í
hans yfirráðasvæði.
Svo liðu aldir, allavega svona u.þ.b.
17. Þá varð önnur glíma milli lífsins
og dauðans. Höfundur lífsins Guð
með oss, Immanúel, gekk í dauðann
okkar vegna. Eða er ekki hægt að
treysta því? Það er einmitt málið hvort
frásaga Biblíunnar af lausnarverki
Jesú Krists og upprisu hans frá
dauðum fái staðist. Þess vegna rnun
verða efnt til vídeósýningar í
Hvítasunnukirkjunni á myndinni „The
Silent Witness”. Hún fjallar um
klæðastranga sem sögð eru líkklæði
krossfests manns. Á klæðunum sést
mjög greinileg mynd af manni með
svipusárum allan líkamann. Naglaför
gegnum úlnliði og fætur, stórt sár á
vinstri síðu, stokkbólgið kinnbein og
brákað nef, hnéskelin önnur illa leikin
og ennið allt sundur rifið. Sárin korna
mjög vel heim og saman við
lýsinguna á krossfestingu Jesú frá
Nasaret.
Þessi klæðastrangi er álitinn hafa
verið borðdúkurinn í síðustu kveld-
máltfðinni og notaður á eftir til að
sveipa líkama Jesú Krists við greftrun
hans.
Þessi mynd, sem sýnd verður, er 55
mín. löng og mun sýnd kl 16:00
föstudaginn langa. Ekki mun verða
selt inn á myndina en þar sem við
rekum frjálsan söfnuð efnum við
einnig til samskota að sýningu lokinni
fyrir þann sem verður þakklátur fyrir
myndina.
Hvítasunnukirkjan.
Augnlæknir
Gunnar Sveinbjörnsson, augnlæknir verður á
Heilbrigðisstofnun Vestmannaeyja 16., 17. og 18 apnl.
Tímapantanir þriðjudaginn 14. og miðvikudaginn 15.
apríl kl. 9.00 til 11.00 báða dagana.
Tímapantanir í síma 481-1955
Heiðbrigðisstofnunin í Vestmannaeyjum.