Fréttir - Eyjafréttir - 16.04.1998, Blaðsíða 6

6
Fréttir
Fimmtudagur 16. aprfl 1998
Það græðir enginn á endalausu
jábræðrafélagi
-Vegna þess aö stundum verður aö segja nei. Slíkt kerfi fellur aö lokum um sjálft sig, segir Porgeröur
Jóhannsdóttir sem skipar fyrsta sæti Vestmannaeyjalisfans í komandi bæjarstjórnarkosningum
Þorgerður Jóhannsdóttir formaður Starfsmannafélags
Vestmannaeyjabæjar hefur nú verið valin til að leiða
Vestmannaeyjalistann íkomandi sveitarstjómarkosningum
23. maí. Þorgerður er fædd og uppalin í Eyjum, en foreldrar
hennar em Jóhann Ólafsson, starfsmaður
Fiskimjölsverksmiðjunnar og Guðrún Steinsdóttir,
starfsstúlka á Heilbrigðisstofnun Vestamannaeyja. Hún á
tvo yngri bræður, Guðmund Jóhannsson forstjóra Eyjaíss og
Ómar Jóhannsson fulltrúa hjá íslandsbanka í Reykjavík, og
knattspyrnumann. Eiginmaður Þorgerðar er Magnús
Kristinn Sigurðsson stýrimaður, sem á ættir að rekja til
Eyja. Þau eiga tvö börn Gunnar Stein 16 ára nema í
Framhaldskólanum og Helenu Sif 9 ára. Fréttir ákváðu að
líta á konuna og manneskjuna að baki pólitíkusinum og
verkalýðsleiðtoganum.
Bjartsýnágottgengií
kosningunum
Það er vorblíða í lofti þegar ég kem til
hennar í Bessahraunið. Sól skín á
Eyjar og haf.
„Það er búið að vera svona einmuna
gott veður síðan Vestmannaeyjalistinn
var kynntur og ég hef það á
tilfinningunni að það viti á gott fyrir
listann. Að minnsta kosti er ég mjög
bjartsýn á gott gengi í kosningunum,“
segir Þorgerður um leið og hún býður
mér að ganga inn. Heimilið er fallegt
og hlýlegt og góður andi í húsinu. Við
setjumst niður inni í eldhúsinu, þar
sem ég byrja á því að afþakka kaffi, te
og hefðbundnar veitingar sem fylgja
iðulega viðtölum. Þigg þó vatn og
spyr hana hvemig umhverfi hún sé
sprottin úr hér í Vestmannaeyjum.
„Ég er frá Múla. Amrna mín var
Gerða á Múla og afi minn Steinn
Ingvarsson á Múla, sem lengi vel var
betur þekktur sem Steinn í Samkontu-
húsinu, en hann starfaði þar í um
fjömtíu ár við dyravörslu. Amma mín
var hins vegar með Múlamagasín, þar
sem hún seldi gamla muni í kjall-
aranum hjá sér. Hún seldi þama
gömul föt og all kyns dót. Amma mín
var mjög ákveðin og stjómsöm kona,
en hún hét Þorgerður og heiti ég í
höfuðið á henni, þannig að þaðan er
kannski komin stjómsemin sem ég er
stundum sögð hafa í nægum mæli.
Að minnsta kosti eru bræður mínir á
því að ég hafi stjómað þeim, þegar
þeir voru yngri. Ég hef kannski sagt
að þeir hafi aldrei nennt að gera neitt,
en auðvitað gerðu þeir ýmislegt. Þeir
hins vegar komust frekar undan
verkunum. Þeir fengu meira að leika
sér og höfðu sína hentisemi. Kannski
byrja þama einhverjar hugmyndir um
jafnrétti, en að ég hafi hugsað sem
krakki á einhverjum jafnréttisnótum,
eða verið mjög meðvituð um slíkt, það
kannast ég ekki við.“
Sjónuarpiðmótar
Þorgerður segir að fjölskyldan hafi
búið í kjallaranum hjá afa og ömmu
þar til hún varð sjö ára á meðan að
foreldrar hennar hafi verið að byggja
uppi í Strembu. en að flytja þangað
var eins og að flytja upp í sveit. „Ég
var einmitt að ganga þama upp frá um
daginn með dóttur mína og bræðra-
dætur og hafði orð á því að nú væri
búið að setja tré alls staðar þar sem ég
var að leika mér þegar ég var lítil.
Umhverfið var allt annað. Krakkar
voru bara úti að leika sér um allt og
fátt annað til að glepja hugann."
Þorgerður segir að til dæmis hafi
hún verið orðin tólf ára þegar sjón-
varpið kom til sögunnar, en þá hafi
margt breyst. „Fyrsta sjónvarpið sem
kom í Strembuna kom til foreldra
minna. A hvetju einasta kvöldi var öll
strollan komin heim að horfa á
sjónvarpið og í dag held ég að áhrif
þess hafi mótað þessar kynslóðir sem
á eftir komu mjög mikið. I dag mætti
sjónvarpið að ósekju taka sér frí í júlí
og á fimmtudögum eins og á fyrstu
árum þess. Það er allt of algengt að
fólk hangi yfir þessu og maður er
engin undantekning þar á. Fólk hættir
að fara út og situr bara inni.“
Er fólk orðið einhver viljalaus
verkfæri, sem kann ekki á slökkvarann
á fjarstýringunni?
Fólk vill frekar láta mata síy
„Nei alls ekki. Afþreyingin hefur bara
tilhneigingu til þess að verða
einkaafþreying innan veggja heimilis-
ins. Fólk vinnur til dæmis ekkert
minna, en áður, þótt konur vinni
reyndar meira úti. Hugmyndir fólks
um þægindi eru allt öðru vísi í dag
hins vegar. Það er eins og fólk vilji
frekar láta mata sig. Það leiðist með
einhverjum ríkjandi straumi sem
myndast í samfélaginu. Þetta eru
þægindi dagsins í dag og fólk vill vera
eins og allir hinir. Það eru svo fáir
sem þora að standa gegn öllu sem að
flæðir yfir. Þá er viðkomandi orðinn
eitthvað öðruvísi. I litlum sam-
félögum er það trúlega erfiðara en í
stórum. Ég tala ekki um ef fólk er
í FflÐMI FJÖLSKYLDUNNAR. Helena Sif, Gunnar Steinn, Magnús og Þorgerður.
r mj ffUUg' y 1! 1 1
rr ™
með krakka, þar sem áhrifagimin
getur verið ntjög sterk. Allir klæða sig
eins, eiga tölvur og græjur og svo
framvegis. Afþreyingin er orðin ein-
hvers konar tæknihyggja, þar sem
metnaðurinn snýst um að eignast það
sama og nágranninn."
Við vomm að tala um stjómsemina.
Er pólitfskur áhugi eitthvað tengdur
þessari meintu stjómsemi?
Dreífði Fylkí með afa
„Afi Steinn var að vinna fyrir
Sjálfstæðisflokkinn og fylgdi honum
að málum. Ég sá til dæmis alltaf um
útbreiðslu á Fylki með honum.
Amma var líka mjög pólitísk. En þau
voru bæði sjálfstæðisfólk. Pabbi var
hins vegar krati og það skemmti-
legasta sem amma gerði var að bjóða
pabba í mat og Bimi Guðmundssyni
bæjarfulltrúa sjálfstæðismanna á
sínum tíma. Það mátti helst enginn
annar koma í þessi matarboð, því þau
gátu þrasað svo mikið. Heima var
hins vegar ekkert mikil pólitísk
umræða. En fólkið mitt hefur verið að
vasast í pólitfk og þá fyrir ýmsa
flokka. Ahugi minn á pólitík síast
kannski inn í mig vegna þátttöku
minnar í verkalýðsbaráttunni. Maður
fer að meta stöðu launafólks og er að
berjast fyrir þeirra kjömm. Ég
æxlaðist einhvern veginn inn í þetta
starf á sínum tíma og eftir því sem ég
kynnti mér þetta betur sá ég alltaf
betur og betur hversu mikið afl er
fólgið í peningavaldinu. Þannig
kvikna með manni hugrenningar um
réttlæti. Það að fólk hafi jafnan rétt til
lífsgæðanna. Af hverju á annar meiri
rétten hinn?“
Skipting gæða verður alltaf
fyrirhendi
Þorgerður segir að það verði alltaf til
staðar einhver skipting gæða milli
fólks og einnig milli kynja. „Mér
finnst hins vegar út frá jafnréttis-
sjónarmiðum kynjanna að í öll störf
eigi að^ veljast hæfasti einstakling-
urinn. Ég get til að ntynda ekki farið í
öll störf, þó einhver önnur kona gæti
það og karlmaður getur heldur ekki
sinnt öllum störfum sem konur sinna.
Þama getur verið svo margt sem sker
úr, líkamlegir burðir eða áhugamál.
Þetta á líka við um karlmenn. Fólk
verður að velja eftir því hvað hentar
því. En fólk verður hins vegar að hafa
val og möguleikann á því að velja og
svo er það auðvitað líka spurning um
hvaða fólk er hæfast til að taka hlutina
að sér á hverjum tíma. Verkaskipting
verður hins vegar alltaf til staðar að
mínu mati. Það verður hins vegar að
vera sátt um þessa verkaskiptingu.
Hún á ekki að vera vegna þess að
viðkomandi er kona, eða karl, heldur
að hinn hæfasti fái að njóta sín. Þetta
er þó allt í áttina, því að í dag finnst
mér að konur þurfi ekki eins mikið til
þess að sanna sig til að komast til
áhrifa."
Unga fólkið og fólksflóttinn
Það hefur mikið verið talað um
framtíðarmöguleika ungs fólks í
Eyjum. fólksflótta og svo framvegis.
Er þetta mikið til háð smæð sam-
félagsins og einhæfni, þrátt fyrir
efnalega velsæld á hinn bóginn.
Óttast ungt fólk að skera sig úr á
einhvem hátt og að það standi frammi
fyrir ókleifu bjargi?
,Mér finnst eins og unga fólkið hafi
mikið farið frá Éyjum með þá
hugmynd í farteskinu í Reykjavík sé
nafli alheimsins. Þar verði lífsgæðin til
og þar notið sín sem einstaklingar og
fallið inn í fjöldann. Þar getur það
verið það sjálft í stærra umhverfi.
Hins vegar hefur fólkið sjálft skapað
þetta umhverfi hér í Eyjum. Það eru
auðvitað ekki allir í sama horfinu og
það er tekið meira eftir því ef langanir
og viðhorf fólks eru utan við normið.
Þetta á við um öll lítil samfélög hvort
sem er hér á landi eða úti í heimi.
Spumingin er bara á hvaða hátt sker
fólk sig úr. Það vantar kannski í
umræðuna að slíkt sé í lagi. Svo er
það bara hver á að ákveða hvað er í
lagi og hvað ekki. Hver er
mælikvarðinn. Er það almennings-
talið, eða spuming um það að hver og
einn standi og falli með því sem hann
tekur sér fyrir hendur. Að fólk al-
mennt hafi þann þroska að þora að
vera það sjálft en það eru ekki allir
sem þora því. Fólkið, sem er mikið
að velta sér upp úr öðmm, er kannski
akkúrat fólkið sem er ósjálfstætt, eða
þeir sem þora ekki og langar ekki
heldur að þora að standa og falla með
skoðunum sínum eða verkum."
Námogstarf
Þorgerður segir að sér hafi gengið
ágætlega í skóla en hún hafi ekki verið
neinn sérstakur námshestur heldur.
„Ég fór þessa hefðbundnu leið í
Bamaskólann og Gagnfræðaskólann.
Nema hvað ég fór svo í Hús-
mæðraskólann að Varmalandi í
Borgarfirði og er þar 1973, þegar gýs
á Heimaey. Það var mikið mál á þeim
tíma að fara svona í burtu á stað sem
var alveg ókunnur. Vinkonur mínar
fóm margar í Versló, eða á vinnu-
markaðinn. Það var ekki mikið unr að
unglingar héðan fæm burtu til náms,
nema þá í menntaskóla. Á þessum
tíma hafði ég ekki áhuga á því. Um
vorið 1973 fer ég að vinna á Gjald-
heimtunni í Reykjavík og svo hjá
Bæjarfógeta 1974 hér í Vestamanna-
eyjum. Síðan fór ég í Framhalds-
skólann 1976, þá búin að fá mig
fullsadda af skrifstofuvinnu. Þaðan lá