Fréttir - Eyjafréttir - 14.01.1999, Blaðsíða 11

Fimmtudagur 14.janúar 1999
Fréttir
11
Axel staddur í uöruskemmu í borginni Trier í Þýskalandi. að koma vörum áfram
Úr sportvöruversluninni að Vestmannabraut 30 sem Axel og Dadda ráku í prjú ár
Englands á ári og keyptum af enskum
heildsölum beint af lager," segir Axel.
„Það gekk mjög vel. Nú fara dætur
okkar til Englands tvisvar til þrisvar á
ári og kaupa enska félagabúninga.“
Skófjölskylda
Synir Döddu og Axels hafa líka látið
að sér kveða í skóverslun og eru þeir
fimmti ættliðurinn sem eru í skó-
verslun innan íjölskyldunnar. ,,Nú eru
margir komnir með umboð með
öðrum mönnum tengdum Eyjum og
annar sonur okkar er með umboð fyrir
skó og fatnað. Hann rekur heild-
verslun í Reykjavík sem heitir
íslenska skófélagið. Hann er einnig
með skóverksmiðju í Portúgal ásamt
hinum syni okkar. Þetta er eins og hjá
bændunum, sonurinn tekur við búinu,
en langafi minn Lárus G. Lúðvígsson
er sá fyrsti sem flytur inn skó á
landinu. Hann er brautryðjandinn í
þessu og stundum segi ég að skó-
verslunin sé frá 1877 þegar Lárus G.
Lúðvígsson var stofnað." segir Axel.
Hvað er eftirminnilegast í þessum
fjörutíu ára verslunarrekstri að því er
ykkur finnst?
„Þegar opnaðist fyrir innflutning
var alveg virkilega skemmtilegt að
versla," segir Axel. „Það var allt nýtt
fyrir manni og fólkinu líka. Fólk var í
biðröðum að kaupa skó. Eg man
einhverju sinni þegar ég sat við
skrifborðið mitt og var að taka saman
hvað mikið hefði verið keypt inn fyrir
sumarið. Það voru fimm þúsund pör
af skóm af öllu tagi. Þetta jafngilti
einu pari á hvem íbúa og var bara fyrir
hálft árið.“
„Þegar við byijuðum,“ bætir Dadda
við „var stúlka sem vann hjá okkur.
Hún hljóp alltaf út á götu, þegar ný
sending kom og lét vita af því. Þetta
lærði hún niðri í Bjarma hjá Helga
Ben, en þá var þetta greiðasemi við
fólk að láta það vita. Núna erum við
kannski með hundrað tegundir á lager,
en þegar við byrjuðum að skipta við
Adidas umboðið vomm við með þrjár
tegundir. Það þótti nóg og fólk mjög
ánægt með úrvalið. En ég er sammála
Axel í því að þegar innkaup vom gefm
frjáls vom gósentímar í verslun."
Axel og Dadda segja að þau hafi
aldrei komist á það stig að vilja hætta
verslunarrekstri og flytja af eyjunni.
„Nei við höfum aldrei velt því fyrir
okkur, fyrr en þá núna. Ástæðan er
kannski fyrst og fremst vegna þeirrar
neikvæðu umræðu um landsbyggðar-
verslunina; að hún sé að deyja út og
eigi enga eða litla framtíð fyrir sér.
Svona umræða dregur fólk að
sjálfsögðu mikið niður. Á maður þá
að vera að standa í þessu? Auðvitað
er það neikvætt ef fólk er að flykkjast
í verslunarferðir á haustin til
Reykjavíkur og erlendis. Þetta á ekki
bara við gagnvart skóverslun, heldur
einnig matvömverslun. Við viður-
kennum þó alveg að í sumum tilvikum
kunni að vera ódýrara í stórmörk-
uðum. Við í okkar geira emm alveg
samkeppnishæf í verði miðað við
Reykjavík. Fólk verður oft undrandi
þegar varan kostar jafn mikið og oft
minna en til dæmis í Hagkaup. Þar
vega þungt strákamir okkar. Það
kostar hins vegar heilmikið að fara í
verslunarferðir. En auðvitað er fólk að
gera þetta að skemmtiferðum líka og
það er ekkert að því og við emm
ekkert á móti því að fólk versli þar
sem það sjálft kýs, en samt fmnst
okkur allt í lagi að fólk hugsi fyrir því
hvað það kostar að halda verslun í
heimabyggð. Það þýðir að við
verðum að leggja rækt við að kaupa
heima. Og það em nokkur byggðar-
lög, þar sem þetta hefur skeð og
heimamenn leggja rækt við verslun
heima hjá sér og skilst mér að bæði
Kópavogsbúar og Hafnfirðingar hafi
snúið sér í auknum mæli að verslun í
sinni heimabyggð og fari helst ekki til
Reykjavíkur til að versla. Auðvitað
skiptir þetta allt máli. Ég man líka
eftir því þegar Kaupfélagið lagði upp
laupana héma á sínum tíma. Þá brá
fólki vemlega, af því að ímynd þess í
hugum fólks var alltaf - Kaupfélagið
mitt, en á hinn veginn helv. kaup-
maðurinn -. En maður verður alltaf
leiður þegar verslun í bænum hættir,
sem maður telur að eigi rétt á sér.“
Hafamargbyggtvið
En ekki er endalaus vöxtur jyrir
hendi?
„Nei, auðvitað ekki. Það er hægt að
fara út í fleiri vömflokka, en þá
þyrftum við að stækka húsnæðið eina
ferðina enn og eins og er, emm við
ekki að spá í það. Við erum marg
búin að byggja við á Vestmanna-
brautinni og látum líklega þar við sitja
að sinni.“
Axel og Dadda segjast hafa átt
mjög góða viðskiptavini í Eyjum í
þessi fjömtíu ár. „Við eigum mjög
góðan og tryggan hóp, sem hefur
haldið tryggð við okkur, en auðvitað
höfum við líka velt því fyrir okkur
hvar aðrir kaupa sína skó sem aldrei
koma inn í verslunina hjá okkur, nema
til að kaupa skóreimar eða skóáburð."
Hvemig er með gœði á skófatnaði, eru
þetta ekki orðnar einnota vörur nú
orðið þar sem tíska hreytist miklu örar
heldur en áður var?
„Nei nei alls ekki,“ segir Axel.
„Það er að sjálfsögðu hægt að fá skó í
öllum gæðaflokkum, en fólk borgar þá
fyrir það. Það er hægt að fá hand-
saumaða skó eins og vom framleiddir
fyrir fimmtíu ámm. En það er kannski
ekki lagt eins mikið í skó sem fólk
notar til daglegra nota. Hér áður vom
íþróttaskór alltaf búnir til úr leðri og
rúskinni, en það er á undanhaldi nú.
Nú er miklu meira lagt í saumaskap,
púða og loft í slíkum skóm en minna
af leðri. Skómir em ömgglega miklu
betri nú þó svo að efnin séu ekki eins
dýr. En við höfum aldrei farið niður á
lágt plan.“
„Mér finnst fólk líka kaupa skó til
þess að þeir endist," segir Dadda.
„Hvort sem það eru unglingar eða
fullorðnir. Þó svo að h'ftími tískunnar
sé stuttur þá vill fólk eiga vandaða skó
sem það þarf ekki að henda eftir
stuttan tíma. En fólk er almennt miklu
betur skóað heldur en var í eina tíð.
Fyrir nokkmm ámm, þegar fólk hafði
ekki eins mikið fé handa í millum
eins og nú og allt dalaði, þá var krafan
um að kaupa nóg og ódýrt. Maður
svaraði þessu og leitaði að nógu
ódým. Við fómm samt aldrei niður á
botn eins og margar aðrar búðir, vegna
þess að við höfum alltaf svarað fyrir
þá vöm sem við höfum verið með. Ef
hún er eitthvað gölluð þá tökurn við
hana til baka. Það gengur hins vegar
ekki ef maður selur einnota vöm.“
Hvemig líst ykkur á framtíð ykkar
skóverslunar. Verður hún fimmtíu ára
gömul?
„Það er ekki gott að segja hvort
maður lifir það," segja þau bæði og
hlæja. „En ef við fáum rörið milli
lands og Eyja þá er það ekki spurn-
ing,“ segir Dadda. „Þá verður mikil
verslun í Vestmannaeyjum. Það fínn-
um við á brottfluttum Vestmannaey-
ingum, því þeir eru mjög duglegir að
versla við okkur og fólk sem kemur
ofan af landi verslar yfírleitt mjög vel
í Vestmannaeyjum. Til að mynda var
túristaverslun hjá okkur mjög góð
síðastliðið sumar. Fólki finnst líka
þægilegt að geta gengið að sinni búð á
vísum stað eins og skóbúðinni okkar í
fjömtíu ár á sama stað. Þettaerálíka
fastur punktur í samfélaginu eins og
trúðurinn sem við setjum í gluggann
hjá okkur um jólin. Fólki fínnst að
þetta þurfi að vera og er partur af
bæjarlífinu.“
Axel og Dadda segjast hins vegar
vona að fólk vilji versla í sinni
heimabyggð, þó að ekki vilji þau
koma á neinum hömlum eða kvóta í
því sambandi. „Það eru margir sem
koma til okkar og furða sig á því
hversu gott úrval er hjá okkur og
einnig furðar það sig á að verðið sé
það sama hér og jafvel lægra. Við
vonum að fólk fari að meta fag-
mennsku, þekkingu og góða þjónustu
og taki það fram yfir ópersónulega
þjónustu. Við vonum líka að fólki fari
að fjölga héma og sem betur fer bendir
margt til þess að hér séu hlutir á
uppleið. Við getum hins vegar ekkert
sagt til um það hvort við verðum
áfram í þessu eða ekki. Þaðeraldrei
að vita nema við myndum selja ef
einhver sýndi áhuga á því að kaupa.
En við höfum ekkert verið að hugleiða
að hætta á þessu stigi málsins, en
enginn veit sína ævina fyrr en öll er.“
Benedikt Gestsson
Nokkrar sögur úr verslunar-
rekstri skóverslunar Axels O.
„Þegar við unnum hjá Lárusi G. Lúðvígssyni í
Bankastrætinu í Reykjavík var venjan að þéra kúnnann,"
segir Dadda. „Að þúa þótti mjög dónalegt. Þegar við
komum hingað til Éyja var ekki nokkur maður sem að
tamdi sér þéringar. Því fólk hefur alltaf verið svo
alþýðlegt og almennilegt í Vestmannaeyjum. Við vorum
því stundum í mestu vandræðum, alin upp við þéringar í
verslunarstörfum. Þess vegna fór maður að ávarpa
kúnnann í þriðju persónu. Til að mynda með því að segja:
Get ég aðstoðað. Einhverju sinni kom kona í búðina og
bað mig um að geyma fyrir sig skó. Sjálfsagt, segi ég og
hvaða nafn má ég skrifa. Þá segir hún: Skrifaðu bara
Bagga á Gjábakka. Ég hafði aldrei á ævinni kynnst neinu
svona, en eftir öll þessi ár man ég þetta enn þá.“
„Ég man eftir einni konu,“ segir Axel. „Hún keypti skó
á Þorláksmessu á manninn sinn og kom á Þorláksmessu
að ári og skilaði þeim. Ég veit ekki hvað henni gekk til,
en við tókum skóna aftur. En það er eitt sem við höfum
alltaf gert, en það er að endurgreiða vöru, ef fólk hefur
verið óánægt eða einhver galli komið fram. Eins ef fólk
hefur fengið inneignamótu hjá okkur þá hefur okkur
fundist að hún þyrfti ekki að vera háð neinum
tímatakmörkunum, því þetta eru peningar sem fólk á hjá
okkur og hlýtur að mega leysa þá út þegar því hentar."
„Einhverju sinni kom kona inn í búðina og spyr hvort
Axel sé ekki við, því hún ætlaði að kaupa inniskó. Axel
var ekki við, en konan sagði að hún vildi heldur tala við
Axel því að hann vissi allt um þarfir hennar.“
Gömul mynd úr Skóverslun Axels ð. að Kirkjuvegi 15