Fréttir - Eyjafréttir - 16.01.2003, Side 7

Fimmtudagur ló.janúar 2003
Fréttir
7
Ómar Garðarsson skrifar:
Ríkisstjórn Davíðs Oddssonar ó ekki
mikið inni hjá Vestmannaeyingum
HEFÐI ríkisstjórnin látið vera að færa veiðiheimildir af aflamarksskipum yílr á aðra útgerðarflokka væru örugglega fleiri skip gerð út frá
Eyjum í dag og færri sjómenn atvinnulausir.
Fréttir munu í næstu blöðum
fara yfir stöðu mála í
Vestmannaeyjum og reyna
að fletta upp sem flestum
hliðum á málefnum sem
snúa að hagsmunum þeirra
sem hér búa. Er þetta ekki síst
gert í Ijósi þess að kosningar
eru í vor og þá getur verið
hollt að minnast verka stjórn-
málamannanna í fortíð um
leið og spáð er í hvers sé af
þeim að vænta.
Arið 2002 hefur á margan
hátt verið svolítið sérstakt í
Vestmannaeyjum, bæði er
hægt að benda á jákvæða
hluti og neikvæða en enn og
aftur stöndum við frammi fyrir
fyrir þeirri óhrekjanlegu stað-
reynd að öll eigum við allt
undir því sem sjórinn gefur
hverju sinni. A þeim vettvangi
byrjaði árið vel með einni
bestu loðnuvertíð sögunnar
og bolfiskveiðar gengu vel.
Síðari hluta ársins snerist
dæmið við þar sem síldveiðar
brugðust að miklu leyti og
lengst af í haust var tregt í
bolfiski og ekki var gæftaleysi
til að bæta úr.
Virkjanir og álver skipta
Eyjamenn engu
Þegar aðrir landsmenn horfa til fram-
kvæmda við virkjanir og byggingu og
stækkanir álvera verða Vestmanna-
eyingar að sætta sig við að horfa á úr
fjarlægð. Er þetta enn ein staðfestingin
á sérstöðu Vestmannaeyja sem verður
að taka tillit til þegar staða okkar er
skoðuð. Og möguleikamir eru margir
eins og alltaf kemur fram þegar menn
vilja á góðum stundum hræra hjörtu
Eyjamanna en þá þarf að nýta. Ekki er
þó allt svart og ýmislegt að gerast sem
vonandi á eftir að koma byggðar-
laginu tíl góða þegar fram í sækir.
Eins og stundum áður ætla ég að
staldra við framgöngu stjómmála-
manna í málum Vestmannaeyja. Þó að
horft sé á hlutina frá Vestmannaeyjum
er þetta því miður saga alltof margra
sjávarplássa sem hafa mátt þola miklu
meiri niðurlægingu undanfarin ár en
við þekkjum en nóg er hún samt.
I blaðinu hefur stundum lítið verið
gefið fyrir vinnu stjómmálamanna í
málum Vestmannaeyja og þau em
ekki mörg tilefnin sem gefa til kynna
að einhver breyting sé í vændum. Það
er frekar á hina leiðina, að þeir séu að
leggja stein í götu sjávarútvegs eins og
hann er rekinn frá Vestmannaeyjum.
Er það eitthvað sem snertír okkur öll.
Liggur beinast við að beina spjótunum
að ríkisstjóminni en erfitt er að meta
þann skaða sem aðgerðir hennar hafa
valdið sjávarútvegsfyrirtækjum hér.
Hefði hún látið vera að færa veiði-
heimildir af aflamarksskipum yfir á
aðra útgerðarflokka væm örugglega
fleiri skip gerð út frá Eyjum í dag og
færri sjómenn atvinnulausir.
Að skerða lífsbjörgina
Nú ætla ég ekki að gera lítið úr þeirri
viðleitni fiskvinnslufyrirtækja í Vest-
mannaeyjum að sækja um byggða-
kvóta en því miður er hann bara eitt
dæmi um þann fáránleika sem
sjávarútvegurinn býr við í dag. Af
aflahlutdeild Vestmannaeyja em tekin
um 180 tonn sem fara í pott sem deilt
er út til fyrirtækja vítt og breitt um
landið. Skilyrðið er að aflinn sé unn-
inn í viðkomandi byggðarlögum.
Þegar kom að úthlutun þessa árs komu
40 tonn í hlut Eyjamanna.
Fyrir utan þetta er búið er að reyta
þorsk og ýsu af Eyjaflotanum svo
nemur samtals þúsundum tonna á
undanfomum ámm og flytja annað. Þá
var kvótasetning á löngu, keilu,
skötusel og kolmunna enginn gleði-
gjafi fyrir sjómenn og útgerðarmenn
hér. Hápunkturinn var svo veiðileyfa-
gjaldið sem getur numið allt að 200
milljónum á ári fyrir sjávarútvegs-
fyrirtæki í Eyjum. Stjómmálamenn
tala um að þessir peningar, allt að tveir
milljarðar króna, eigi að fara til
uppbyggingar á landsbyggðinni. Hver
trúir því? Ekki ég og ég held að aðrir
Eyjamenn hljóti að komast að sömu
niðurstöðu.
Fleiri afrek
Allt em þetta verk ríkisstjómar Davíðs
Oddssonar sem hefur gert margt ágætt
en hún á ekkert inni hjá Eyjamönnum.
Fleiri má nefna, eins og til dæmis
niðurskurð hjá Landhelgisgæslunni en
ákveðið var á síðasta ári að fækka
skipum Gæslunnar úr þremur í tvö.
Ekki hef ég heyrt eina einustu sveitar-
stjóm á landsbyggðinni mótmæla
þessu en skipin verða að teljast
mikilvægur liður í almannavömum
landsbyggðarinnar. í því sambandi má
minnast eldgossins í Eyjum og
snjóflóðanna á Vestfjörðum þar sem
skip Landhelgisgæslunnar komu
mikið við sögu.
Það geðleysi sveitarstjómarmanna á
landsbyggðinni sem kemur fram í
þessu máli er e.t.v. ástæða þess hvað
hún hefur farið halloka fyrir Reykja-
víkursvæðinu. Þeir láta alltof lítið til
sín taka þegar verið er að taka
ákvarðanir á Alþingi þar sem hags-
munir landsbyggðarinnar em í húfi.
Þá kemur upp í hugann löggæslu-
kostnaður á þjóðhátíð en það var
ákvörðun dómsmálaráðherra að skatt-
leggja mótshaldara á landsbyggðinni á
meðan menningamótt í Reykjavík
með sín 60.000 til 70.000 manns
þurfti ekki að leggja fram krónu í
löggæslu eða eftirlitsstörf.
Eitthvað fleira má örugglega tína tíl
en nóg að sinni en á meðan þingmenn
og ráðherrar í öðrum kjördæmum hafa
notað stöðu sfna til að hygla sínum
heimaslóðum með flutningi stofnana
og eða stofnun nýrra undir þeim
formerkjum; að styrkja landsbyggð-
ina. En man einhver eftir einu einasta
atvinnutækifæri sem þingmenn eða
ráðherrar hafa haft forgöngu um að
koma til Eyja? Ekki ég, en meira um
það síðar.
Af hveiju ekki að nýta
Heijólf betur?
í þessum kafla ætla ég líka að fara
aðeins yfir mál málanna, samgöng-
umar sem vom svo ofarlega á baugi í
Eyjum á síðasta ári. Það er kannski of
snemmt að fara nákvæmlega ofan í
saumana á samgöngumálunum, bæði
er mikið búið að skrifa um mála-
flokkinn og skýrsla samgönguhóps
samgönguráðherra er rétt handan
homsins. En tvær spumingar em
undirrituðum ofarlega í huga. Fyrri
spumingin er; af hveiju er ekki búið
að bjóða út flug til Vestmannaeyja?
Sú seinni er; af hverju er Herjólfur
ekki nýttur betur?
Fyrri spumingin er borin upp vegna
þess hvað Homfirðingum gekk greið-
lega að fá útboð á sína flugleið en hér
Fyrir utan þetta er búið er að
reyta þorsk og ýsu af
Eyjaflotanum svo nemur
samtals þúsundum tonna á
undanfömum ámm og flytja
annað. Þá var kvótasetning á
löngu, keilu, skötusel og
kolmunna enginn gleði-gjafi
fyrir sjómenn og útgerðarmenn
hér. Hápunkturinn var svo
veiðileyfagjaldið sem getur
numið allt að 200 milljónum á
ári fyrir sjávarútvegsfyrirtæki í
Eyjum. Stjómmálamenn tala
um að þessir peningar, allt að
tveir milljarðar króna, eigi að
fara til uppbyggingar á
landsbyggðinni. Hver trúir
því? Ekki ég og ég held að
aðrir Eyjamenn hljóti að
komast að sömu niðurstöðu.
hefur ekkert gerst.
Sú seinni er tilkomin vegna alltof
fárra ferða með Hetjólfi. Það var
sjálfsagður áfangi í samgöngumálum
Eyjanna þegar ferðum Herjólfs var
fjölgað í 11 á viku þann 1. október sl.
En Adam var ekki lengi í Paradís, því
dýrðin stóð aðeins til 1. desember
þegar tóku við aðeins átta ferðir á viku
og verður svo til 1. mars. Þessi áætlun
er ekki Eyjamönnum bjóðandi og
hlýtur það að verða krafa þéirra að
aldrei verði færri en tíu ferðir á viku,
tvær á sunnudögum, mánudögum og
föstudögum.
Hressileg samkeppni við
Hressó
Að lokum í þessum kafla langar mig
aðeins að minnast á Hressómálið
svokallaða þar sem bærinn hefur
sannarlega brotið gegn fyrirtæki hér í
bæ með samkeppni sem á engan rétt á
sér.
Bæjarbúar hafa skipst í hópa, með
og á móti Hressó, sem er að sumu
leyti skiljanlegt en til að skýra málið
aðeins er rétt að nefna annað íyrirtæki,
Eyjablikk sem var stofnað um svipað
leyti og Hressó. Þessi fyrirtæki eiga
margt sameiginlegt, t.d. var í báðum
tilfellum um að ræða ungt fólk, Eyja-
menn, sem flutti hingað og stofnaði
sín fyrirtæki. Þau eiga það líka sam-
eiginlegt að vera rekin af miklum
myndarskap og væm Vestmannaeyjar
fátækari ef þau væm ekki til staðar.
Það er einnig sammerkt með þeim
báðum að Vestmannaeyjabær var með
að nokkm leyti skyldan rekstur og
bæði þessi fyrirtæki. í tilfelli Eyja-
blikks var það Áhaldahús bæjarins en
í tilfelli Hressó var það líkams-
ræktarsalur í íþróttamiðstöðinni.
Það sem gerist er að engin breyting
verður hjá Áhaldahúsinu en í fþrótta-
miðstöðinni er orðinn til einn besti
búni líkamsræktarsalur landsins.
Auðvitað má alltaf deila um það
hvenær tími er kominn til að
endumýja tæki en, sama hvað hver
segir, þama var verið að mæta sam-
keppni frá Hressó. Bærinn hefur
hunsað dóm Samkeppnisstofnunar í
máli Hressó og einhvem veginn læðist
að manni sá gmnur að ekki verði látið
staðar numið fyrr en tekst að koma
fyrirtækinu á kné sem er heldur
nöturleg framkoma gagnvart eigend-
um, starfsfólki og þeim sem nýta sér
þjónustuna.
Fyrst bæjarsjóður er í svona
miklum vandræðum með peningnana,
hefði ekki verið nær að laga útísvæðið
við sundlaugina? Þar er löngu kominn
tími á að gera endurbætur.
Omar Garðarsson ritstjóri.