Akureyri - 30.04.2014, Síða 13

30. apríl 2014 16. tölublað 4. árgangur 13
AÐSEND GREIN RAKEL RÓBERTSDÓTTIR
Byggjum upp sterka einstaklinga
Sjálfsmynd er hugmyndirnar sem við
höfum um okkur sjálf. Sjálfsmynd
okkar byggist á þeirri vitneskju sem
við höfum til að skilgreina okkur
sjálf og aðgreina okkur frá öðrum.
Sjálfsmynd er veigamikill þáttur í
andlegri líðan þar sem hún hefur
áhrif á það hvernig við hugsum, töl-
um og hegðum okkur. Talið er að
sjálfsmynd mótist af reynslu og sam-
skiptum við aðra og er því ekki með-
fædd og getur breyst á lífsleiðinni.
Sjálfsmynd felur í sér bæði sýnileg
atriði eins og hæð, þyngd, hárlit og
atriði sem ekki eru sýnileg eins og
reynslu. Sjálfsmynd tengist einnig
því hvernig við tölum um okkur
sjálf. Neikvætt tal um sjálfan sig
ýtir undir vanlíðan og minnkar líkur
á því að við treystum okkur til að
framkvæma hitt og þetta og prófa
eitthvað nýtt.
Unglingsárin er tíminn þar sem
við erum mest að breyta og bæta
sjálfsmynd okkar eða finna út hver
við erum. Það getur reynt á fólk sem
við umgöngumst í daglegu lífi. Þessu
má líkja við það að við séum að máta
mismunandi samsetningar af föt-
um en í staðinn breytumst við t.d.
hvernig við högum okkur og tölum
um fólkið í kringum okkur.
Léleg sjálfsmynd ungs fólks er
vandamál. Margt sem við sjáum og
heyrum í daglegu lífi hefur áhrif á
sjálfsmynd okkar, þar á meðal hvern-
ig samfélagið hagar sér. Við sjáum
fólk sem er búið að breyta til hins
betra í auglýsingum, kvikmyndum og
allskonar myndum sem eru á netinu.
Allt er byggt á staðalmyndum og er
því fólkinu breytt í auglýsingunum
með staðalímyndirnar í huga. Sam-
félagið sem við búum í ýtir undir
staðalmyndirnar og birtast þær í
sjónvarpi og á netinu þ.e. hvernig
allir eiga að vera. Það er hins vegar
undir okkur sjálfum komið hvort við
tökum mark á þeim eða ekki.
Fjölskyldu- og vinatengdir þættir
skipta einnig máli en ekki bara það
sem við sjáum og heyrum í sjónvarpi
eða á netinu. Sá sem hefur verið
lagður í einelti er til dæmis líklegri
til að vera með verri sjálfsmynd en
sá sem hefur ekki orðið fyrir ein-
elti og einnig sá sem er alltaf undir
hópþrýstingi frekar en hinir sem
ekki hafa verið undir slíkri pressu.
Þá sýnir rannsókn að ungt fólk sem
hættir í skóla á það til að vera með
verri sjálfsmynd en unglingar sem
haldast í skóla.
Fjórðungs brottfall
Í rannsókn sem gerð var í Háskól-
anum í Reykjavík kom fram að árið
2005 voru 94% 16 ára unglinga skráð
í nám að hausti. Ári seinna, haustið
2006, voru 85% sama árgangs skráð í
framhaldsskólanám. Loks má sjá að
um 69% árgangsins voru enn skráð í
nám árið 2008. Á þremur árum höfðu
því 25% úr einum árgangi helst úr
námi.
Hvernig getum við leyst vandann?
Við verðum að vinna saman, foreldrar
og skóli, að því að byggja upp sterka
einstaklinga. Sterk tengsl milli fjöl-
skyldunnar og unglingsins skipta
miklu máli. Unglingurinn verður
að geta komið til foreldra sinna og
spjallað við þá um öll þau málefni
sem honum eru ofarlega í huga, allt
frá stærðfræði til unglingadrykkju,
án þess að foreldrar fari í vörn. Við
verðum að gera okkur grein fyrir því
að það sem við sjáum í sjónvarpi og
á tölvuskjánum er ekki raunveru-
legt. Meiri forvarnir í skólum myndi
kannski hjálpa gagnvart því sem
er að gerast í umhverfinu. Ýmislegt
þar er eðlilegt en annað er líka mjög
óeðlilegt. Útlitsdýrkun, kynhegðun
og fleira gefur unga fólkinu svo
rangar hugmyndir um hvernig allt
eigi að vera. Myndirnar sem við sjá-
um eru orðnar svo brenglaðar að við
vitum ekki hvað er rétt og hvað er
rangt. Það þarf að hjálpa krökkum
að átta sig að að það sem við sjáum
í sjónvarpi, tölvuleikjum og á netinu
er ekki allt alveg rétt.
Sjálfsmynd er hugmynd ekki
staðreynd
Margir krakkar í dag eru að greinast
með sjúkdóma af ýmsu tagi vegna
fyrrnefndra ástæðna og fleiri sem
fremja sjálfsmorð núna en áður.
Þetta vandamál er því orðið stórt.
Þess vegna er mikilvægt er að hafa
í huga að sjálfsmynd er hugmynd
en ekki staðreynd og þarf því engan
vegin að endurspegla það sem öðr-
um finnst um okkur. Það væri heldur
ekkert skemmtilegt að lifa í heimi
þar sem allir væru eins.
Greinin er unnin upp úr málstofu-
verkefni sem nemendurr 10. bekkjar
fluttu munnlega á heimatilbúnu mál-
þingi í Giljaskóla í febrúar.
Rakel
Róberts-
dóttir
Sjálfsmynd er veigamikill
þáttur í andlegri líðan þar
sem hún hefur áhrif á það
hvernig við hugsum, töl-
um og hegðum okkur.
AÐSEND GREIN HJÖRLEIFUR HALLGRÍMS HERBERTSSON
Endalok Leikfélags
Akureyrar?
Það var árið 1917 að Leikfélag Akureyrar (hér
eftir í textanum nefnt LA) var stofnað en leik-
listarstarfsemi hafði verið á Akureyri allt frá
árinu 1860 undir ýmsum nöfnum.
Þá var öldin önnur í orðs þess
fyllstu merkingu og fólk margt mjög
áhugasamt um að vera með og leika á
sviði og var raunar allt fram undir að
LA var gert að atvinnuleikhúsi 1973
og voru þá ekki alltaf uppi launalröfur
en fólk fékk gjarnan einhverja
umbun, eða þóknun fyrir leik sinn
og allir undu glaðir við sitt, því áhugi
var mikill á
leiklistinni.
Þess má geta að til er hér á Akureyri margt
af mjög frambærilegum leikurum, t.d.í MA,
VMA og leikarar búsettir á Akureyri en leika
með bæði Leikfélagi Hörgdæla og Frey-
vangsleikhúsinu svo ekki sé talað um fólkið,
sem lærir í leiklistar-
skóla LA og væri allt þetta fólk ábyggilega
ekki dýrt á fóðrunum, peningalega.
En það er kannski ekki nógu fínt fyrir
snobbliðið, sem allt þykist vita en veit afar
lítið að virðist, nema að heimta peninga af
Akureyrarbæ svo tugum milljóna nemur.
Þetta náttúrulega gengur ekki lengur og
enginn ætti að láta sér detta í hug neina sam-
einingu við Hof og Sinfóníuhljómsveitina, og
allra síst þegar framkvæmdastjóri Hofs á að
vera ráðgjafi og starfsmaður vinnuhóps um
sameininguna og óneitanlega finnst manni
fingraför ákveðins aðila hjá Akureyrarstofu
vera allt að því brennimerkt fyrirbærinu.
Eina ráðið til að bjarga LA er að fara auð-
veldustu leiðina og gera LA aftur að áhuga-
mannaleikhúsi eða hálf-atvinnumanna
leikhúsi eins og tíðkast víða á Norð-
urlöndunum þar sem fólk er meðvitað
um fjárhaginn. Þetta yrði gert a.m.k.
á meðan komist er vel fyrir vind fjár-
hagslega.
Segja verður upp öllu starfsfólki
og þar með töldum leikurum og öllum
þeim,sem ekki eru efni á að hafa vegna
launakostnaðar.
Ráða aftur lágmarksfjölda starfs-
fólks og eins og fyrr getur í grein
þessari er til fjöldinn allir af leikurum, sem
trúlega væri tilbúinn að taka þátt í upp-
byggingu Leikfélags Akureyrar þó ekki væri
um nein ofurlaun að ræða, heldur sanngjarnar
þóknanir. Enn eru líka til eldri leikarar, sem
væntanlega væru til í að hjálpa til við upp-
bygginguna með yngra misjafnlega vönu fólki
því ungur nemur þá gamall temur.
Hjálpumst að við að veita Leikfélagi Ak-
ureyrar þann sess, sem það á skilið fyrir EITT
HUNDRAÐ ÁRA AFMÆLIÐ eftir þrjú ár.
Enga sameiningu, því það væri fyrst dauða-
dómur yfir LA.
AKUREYRINGAR! Tökum höndum saman.
Leikfélag Akureyrar verður að vera til
áfram og rekið með sóma.
Höfundur er ákafur unnandi góðrar leik-
listar og vel rekins leikhúss
Stjórnmálamenn vakni
Hörður Sigurbjarnarson hjá Norðursiglingu á
Húsavík vill að stjórnmálamenn og fleiri hugi
meir að strandmenningu en verið hefur. Hörður
segir að hálf öld sé liðin frá því að eikarbátun-
um Knerrinum og Húna II var hleypt af stokk-
unum á Akureyri. Bátana megi kalla tvíbura
þrátt fyrir stærðarmuninn, því þeir séu teikn-
aðir af hinum annálaða skipasmið Tryggva
Gunnarssyni og glöggum augum muno ekki
leynast skyldleikinn í skrokkslaginu. „Segja
má að þeir séu einhver glæsilegustu dæmi
sem enn eru í fullu fjöri við strendur landsins,“
segir Hörður.
ORÐ SEM VANTAR
Hann segir það hljóma undarlega að orðið
strandmenning sé ekki til í íslenskri orðabók.
„Hugtakið fyrirfinnst ekki eða varla í málinu
fyrr en í lok aldarinnar og segir í raun allt sem
segja þarf um þekkingu þjóðarinnar á þessum
menningararfi Íslendinga.
Menningararfleifðin felst ekki eingöngu
í gömlum húsum. Hana er einnig að finna í
gömlum skipum. Allt venjulegt handverk er
vitni um menningu og listsköpun.
Arfleifð strandbúans og menningu ber að
halda til haga.“
Húni II og Knörrinn eru að sögn Harðar
smíðuð úr bestu og sterkustu eikum veraldar
sem kallast sumareik. Íslenskar smíðareglur
eru samdar með hliðsjón af vályndum veðrum
og sjólagi hér við land. Skipin þurfa að vera
sterkbyggðari og vandaðri en á öðrum stöðum
hnattarins og orðspor þeirra hefur farið víða.
„Íslendingum ber skylda til að varðveita
þennan fjársjóð og afhenda hann afkomendum
sínum í góðu ásigkomulagi.“
Rétt eins og húsafriðun hefur menningar-
legan tilgang segist Hörður fullyrða að með
varðveislu eikarskipa úr Íslenska fiskiskipa-
flotanum sé verið að gefa framhaldslíf ein-
hverju því besta sem fyrirfinnst í iðnsögu
landsins.
AÐALBJÖRGU BJARGAÐ
Því sé fagnaðarefni að tekin hafi verið
ákvörðun um að bjarga hinu sögufræga fiski-
skipi Aðalbjörgu RE 5 frá glötun. Það sem
meira er, að um leið voru kynnt áform um að
eftir endurbyggingu skuli finna því ný verkefni
á sjó og þá helst í farþegaflutningum en ekki
inni á safni.
„Hverju mannsbarni í landinu má nú vera
ljóst að með úreldingu eikarskipaflotans hafa
þjóðinni glatast ómetanleg menningarverð-
mæti . Við skulum nota hugtakið strandmenn-
ingarverðmæti en það var til skamms tíma ekki
finnanlegt í okkar ágæta tungumáli.“
„Til að styðja viðleitni þá sem til staðar er
í landinu, um að gefa fleiri tréskipum fram-
haldslíf, þarf stuðning bæjaryfirvalda á Akur-
eyri og íslenskra stjórnvalda. Vilji þessara aðila
er allt sem þarf. Gamli slippurinn á Akureyri
er ákjósanlegt athafnasvæði uppbyggingar,“
segir Hörður en Norðursigling er nú með 7
eikarskip í rekstri. a
BJÖRGUNARSKIPIÐ MARÍA JÚLÍA var keypt fyrir söfnunarfé frá Vestfirðingum en láta mun nærri að áhöfn
hennar hafi bjargað 200 mannslífum á Íslandsmiðum þegar skipið gegndi hlutverki björgunar- og varðskips.
HJÖRLEIFUR
HALLGRÍMS
HERBERTSSON