Skessuhorn - 17.11.2010, Qupperneq 18

18 MIÐVIKUDAGUR 17. NÓVEMBER
Þótt Sig urð ur Dan í el Hall gríms­
son tæp lega fimm tug ur vél stjóri við
Laug ar braut á Akra nesi láti lít ið
yfir því sem hann er að fást við og
segi „það er ekk ert nýtt und ir sól­
inni,“ þá er það samt svo lít ið merki­
legt að núna er hann að vinna að nú­
tíma lausn um í hús hit un á sveita bæ
norð ur í Húna vatns sýslu. Það er hjá
frænd fólk inu í Vík um á Skaga þar
sem reka við ur var um ára bil nýtt ur
til eldi við ar og síð ustu ára tug ina hef­
ur ver ið hit að upp með olíu. Sig urð­
ur er að smíða hús hit un ar tæki sem
gef ur frá sér varma frá vetn issellu.
Hann er að smíða tvö slík tæki, ætl ar
ann að til nota fyr ir sjálf an sig og hitt
á Vík um. Sig urð ur held ur því fram
að með því að nýta vetn issell una sem
varma gjafa sé hægt að minnka hús­
hit un ar kostn að á köld um svæð um
um helm ing. Þetta er langt í frá það
eina sem Sig urð ur hef ur ver ið að fást
við. Hann er á reið an lega einn þeirra
sem telst til þús und þjala smiða, er
með al ann ars, að best er vit að, fyrsti
mað ur inn á Ís landi sem hef ur smíð­
að riffil hlaup í fullri lengd. Ná­
kvæm is smíð in ger ist nú varla meiri
en það. En þrátt fyr ir þessa snilli­
gáfu hef ur líf Sig urð ar ver ið þyrn um
stráð. Hann er einn þeirra sem hafa
glímt við mik ið þung lyndi frá unga
aldri. Skömmu eft ir að hann hætti
námi í Vél skól an um var hann tæpt
ár sam fleytt inni á sjúkra stofn un um
vegna þessa sjúk dóms, sem lengi var
eins og Sig urð ur seg ir sjálf ur „tabú,“
og mátti ekki ræða um. Um þessa
hluti var spjall að þeg ar blaða mað­
ur Skessu horns kíkti í heim sókn á
Laug ar braut ina á dög un um.
Fékk strax á huga
á vél inni
Sig urð ur fædd ist á Ak ur eyri árið
1961 og var ekki nema árs gam­
all þeg ar for eldr ar hans flutt ust til
Reykja vík ur. „Ég er ein birni og við
vor um bara þrjú í heim ili, eig in­
lega ekki nema tvö. Pabbi var á sjón­
um og oft fjar ver andi svo mán uð um
skipti. Það kom fyr ir að ég þekkti
ekki þenn an fúl skeggj aða karl þeg ar
hann kom af sjón um. Það varð fljót­
lega eng inn vafi á því hvert ég vildi
stefna. Níu ára gam all sagð ist ég
á kveð inn ætla að verða vél stjóri þeg­
ar ég yrði stór og það þurfti ekk ert
að ræða það meir. Ég var líka tals vert
að stúss ast við sjó inn. Um ferm ing­
ar ald ur inn var ég tvö sum ur á grá­
sleppu ver tíð. Hjólaði þá af Sel tjarn­
ar nes inu þar sem við átt um heima og
nið ur að Reykja vík ur höfn. Svo var
ég líka mik ið hjá skyld fólk inu norð­
ur í Vík um. Þar var ég í sveit þrjú
sum ur.“
Sig urð ur seg ist hafa tek ið sér árs­
frí frá námi áður en hann hóf nám
í Vél skól an um. En þeg ar hann var
bú inn með tvo vet ur þar þá ger­
ist það að fað ir hans fær heila blóð­
fall og deyr. „ Þarna er það sem mín
vand ræði byrj uðu. Þrátt fyr ir að ég
hafi ekki þekkt föð ur minn mik ið
þá brotna ég al gjör lega. Móð ir mín
á kvað að flytja norð ur til Ak ur eyr ar
en ég var al gjör lega andsnú inn því
að fylgja henni, enda orð inn tví tug ur
og gat ráð ið mér sjálf ur. Ég kaus því
að verða eft ir, al gjör lega einn, ekk ert
skyld fólk til að leita til og mjög vina­
fár. Ég var bara í mínu her bergi úti
í bæ og hafði eng an til að treysta á
nema sjálf an mig.“
Hafði enga stjórn
á tím an um
Sig urð ur lauk aldrei meiru en 2.
stig inu í Vél skól an um af fjór um.
„Eft ir að pabbi dó og mamma flutti
norð ur þá brotn aði ég al veg nið ur í
frum eind ir. Þetta gekk bölv an lega hjá
mér og fyrst og fremst vegna þess að
mér leið mjög illa. Ég kunni í sjálfu
sér mjög lít ið inn á líf ið og vissi ekk­
ert hvað var að mér. Hafði ekki orð­
ið veik ur að ég taldi, aldrei leit að til
lækn is og hvað þá lagst inn á sjúkra­
hús. Ég var samt laus við alla ó reglu,
hvorki reykti né drakk eða snerti
dóp. Ég var bara í mín um heimi og
véla grúsk ið byrj aði með skellunöðr­
unni eins og hjá öðr um strák um. Ég
hafði enga stjórn á mín um tíma, svaf
illa og hugs aði ekki neitt um að nær­
ast. Ég átti alltaf erfitt með að ná
end um sam an fjár hags lega og það
var von laust fyr ir mig að halda á fram
í námi þeg ar stuðn ing ur inn frá for­
eldr un um var ekki leng ur til stað ar.
Svo einn dag inn brotn aði ég al gjör­
lega og var lagð ur inn á Borg ar spít­
al ann. Ég var í ell efu mán uði inni á
sjúkra stofn un um.“
Sig urð ur seg ir að enn þá fylgi því
tals verð skömm að eiga við þessi
veik indi að stríða. Ekki síst að hafa
orð ið ör yrki og eiga eng an séns til
að það breyt ist. „Þeg ar lækn arn ir
slepptu hend inni af mér, fór ég aft­
ur að reyna að bjarga mér. Fór ég
þá í sjálfs skoð un til að reyna að læra
inn á mig og vann hálf an dag inn þar
sem ég fékk vinnu. Í tvo ár var ég að
vinna á mót or hjóla verk stæði og ég
var að al lega að vinna á verk stæð um.
Stund um var ég í standi til að vinna
og stund um ekki. Það var erfitt fyr­
ir mig að á ætla auka tekj urn ar sem
ég hafði með ör orku styrkn um. Ég
hafði ekki efni á því að leigja mér
íbúð og hús næð is mál in voru með
ýmsu móti.“
Keypti hús á Skag an um
Sig urð ur seg ir að þetta erf iða líf í
Reykja vík hafi leitt til þess að hann fór
að hugsa sér til hreyf ings. „Ég fór að
skoða í kring um mig og frétti af húsi
á Akra nesi sem hægt var að fá keypt.
Það var hús sem kall að var Bjarmi og
stóð eig in lega beint á mót in hót el inu
nið ur við Breið ina. Þetta var á gæt­
is hús, en það var reynd ar rif ið fyr ir
nokkrum árum. Það vildi eng inn búa
þarna vegna ó næð is frá skemmt un­
um á hót el inu. Þetta var ann að hvort
1987 eða ‘88 sem ég kom á Skag ann.
Ég er ekki minn ug ur á ár töl, enda
finnst mér líf ið allt í einni móðu
þeg ar ég lít til baka. Þetta var í sjálfu
sér ekk ert sér stak lega góð ur tími at­
vinnu lega séð að koma á Skag ann,
nokkru fyr ir bæði göng og stór iðju­
starf semi á Grund ar tanga. Það fór
ekk ert að lifna yfir at vinnu líf inu fyrr
en hún kom. Það var eins á Akra nesi
og í Reykja vík, ég var hel tek inn mik­
illi fælni. Reyndi ekk ert að kynn ast
fólk inu í kring um mig og sökkti mér
bara nið ur í þau við fangs efni sem ég
hafði fund ið mér, sem tengd ust mest
vél um en líka veiði skap. Ég er mik ið
fyr ir veiði mennsku og var t.d. mein­
dýra eyð ir í Aust ur­Húna vatns sýslu í
fimm ár, hélt þá til hjá fólk inu mínu
í Vík um á Skaga.“
Vildi kom ast í
for múl una
Vegna van þekk ing ar blaða manns
á vél fræði, eðl is fræði og tækni fræði
al mennt geng ur sam tal okk ar stirð­
lega um hin ýmsu tækni leg mál
sem Sig urð ur hef ur unn ið að. Þeg­
ar hann er spurð ur hvort Nasa eða
við líka vinnu stað ur hefði ekki ver ið
rétta hill an fyr ir hann í líf inu, seg­
ist Sig urð ur alltaf hafa dreymt um
að kom ast í þjón ustu lið akst ursliða í
For múlu 1.
„Á tíma bili var ég á kafi í sam­
starfi við Ragn ar Skúla son tor færu­
akst ur s kappa. Ég lagði nótt við dag
í vél ina í bíln um hjá hon um og átti
helm ing inn í henni á móti Ragn­
ari. Þetta var að ég best veit síð asta
vél in með blönd ung sem vann í tor­
færunni. Ég hann aði meira að segja
nýtt flækjupúst kerfi á bíl inn sem var
á þeim tíma bylt ing og er í dag ráð­
andi í tor færu bíl um. Við hömp uð um
í tvígang Ís lands meist aratitli, ‘92 og
‘93. Þetta var gríð ar leg vinna og mik­
il spenna sem fylgdi þessu. Það hent­
aði mér ekki vel og eft ir að við náð­
um þess um titl um dró ég mig út úr
tor færunni og snéri mér að öðru.“
Má ekki fara yfir strik ið
Það er gríð ar leg und ir liggj andi
áráttu­ og þrá hyggjurösk un sem er
or sök þung lynd is ins og þess ara erf­
ið leika Sig urð ar í líf inu. Hann seg ir
að sér hafi geng ið mis jafn lega að læra
inn á sjálf an sig, hvíl ast nóg til að fara
ekki yfir strik ið. Þannig hafi för hans
norð ur í Vík ur fyr ir nokkrum árum
end að með því að sjúkra bíll kom
brun andi frá Blöndu ósi til að fara
með hann á sjúkra hús. „Ég var þá
bú inn að vera þarna í tvær eða þrjár
vik ur og hugs aði ekki um að hvíl ast
nægj an lega, eða náði ekki að sofa og
slappa af. Þetta end aði svona. Þeg­
ar ég var bú inn að vera á ferða lagi í
nokkra daga í sum ar norð ur í landi
og var að koma yfir Holta vörðu heið­
ina, þá fann ég fyr ir þessu og það var
rétt með herkj um að ég komst heim.
Þetta hafði þær eft ir stöðv ar að ég fór
ekki út úr húsi í þrjár vik ur. Það er
reynd ar ekk ert nýtt að fólk ið sem
býr í kring um mig skipti mig engu
máli og ég sökkvi mér nið ur í við­
fangs efn in. Hér áður fyrr var það
ekki óal gengt að ég lægi yfir tölv­
unni í tvo sól ar hringa sam fleytt án
þess að nær ast eða huga mér hvíld­
ar. Ég var þá að leita að ein hverj um
tækni leg um lausn um og hætti helst
ekki fyrr en það hafði tek ist. Ef það
tókst ekki lagð ist ég í rúm ið í von­
leysi mínu og veik ind um.“
Kon an kom
kikki á hlut ina
Sig urð ur seg ir að verk efna list inn
hafi oft ver ið ansi lang ur og sam skipt­
in við hitt kyn ið lengi vel ekki ver ið á
dag skrá. „Ég byrj aði ekki að bragða
á fengi fyrr en ég var 27 ára og lengi
vel neytti ég þess ekki í ó hófi. Það
var eig in lega ekki fyrr en við stækk­
un ina við Norð urál sem streit an fór
yfir þol mörk in og drykkja fór að gera
vart við sig. Um 14 ára skeið hafði
ég ver ið við loð andi vinnu lyft urn­
ar hjá Gísla Jóns syni á Akra nesi og
þess um lyft um varð að halda gang­
andi sama hvað taut aði og raulaði í
stækk un inni. En það var ekki al veg
að gera sig að drekka með þessu. Svo
hætti ég bara þeirri vit leysu og það
eru mörg ár síð an á fengi kom inn á
þetta heim ili.
Sam bönd in sem ég átti í ent­
ust stutt, ekki leng ur en þrjú ár það
lengsta. Þetta varð til þess að fyr­
ir rúm um þrem ur árum á kvað ég að
gera úr slita til raun ina í leit að lífs­
föru nauti. Það hafði ekki reynst vel
að hitta kon ur á bör um þannig að
ég á kvað að prófa leit á Net inu. Það
leiddi til þess að ég kynnt ist konu á
Fil ipps eyj um. Ég fór þang að í apr­
íl 2008 til að hitta hana. Ég dvaldi
þarna í þrjár vik ur og það eru ynd is­
leg ustu dag ar sem ég hef átt á æv inni.
Við gift um okk ur áður en hún kom
með mér heim á Akra nes. Það var í
raun kon an sem kom skikki á hlut ina
og pass ar upp á að ég fari ekki yfir
strik ið. Þeg ar ég er bú inn að dunda
fram und ir mið nætt ið, þá ýtir hún
gjarn an í öxl ina á mér og spyr hvort
þetta sé ekki orð ið ansi gott,“ seg ir
Sig urð ur og hlær. Hann við ur kenn­
ir fús lega að ham ingj una hafi hann
ekki fund ið fyrr en núna síð ustu þrjú
árin. En það hafi borg að sig að bíða
eft ir henni.
Glímt við um hverf is væna
orku gjafa
Okk ur Sig urði kem ur sam an um
að von laust sé að vera með ein­
hverja upp taln ingu á því hvað hann
hafi ver ið að fást við um tíð ina. „Við
skul um bara tala um það sem ég hef
ver ið að gera síð ustu tvö árin, eða
frá hrun inu. Það teng ist um hverf is­
væn um orku gjöf um,“ seg ir Sig urð­
ur og sýn ir blaða manni vetn issell­
una, þar sem til verð ur þessi eld­
heiti vetn is logi sem ku vera miklu
heit ari en venju leg ur logi. Sig urð ur
seg ir að þeg ar vetn issell an hafi ver­
ið í gangi í tvo til þrjá tíma, þá stoppi
gegn um streymið á ofn un um þrem­
ur í í búð inni og sell an við haldi 24
gráðu hita í hús inu. „Það þarf svo
lít ið raf magn til að knýja vetn issell­
una að ég er sann færð ur um að ef
þetta tæki væri þró að til fram leiðslu
gæti það minnk að upp hit un ar kostn­
að um helm ing á köld um svæð um,“
seg ir Sig urð ur.
Hann not ar líka um hverf is vænu
ork una til að minnka elds neyt is­
notk un ina og út blást ur inn á jepp­
lingn um sín um. Það ger ir Sig urð­
ur með græju sem fram leið ir vetni
og bein ir henni í vél ar inntak ið. „Ég
kalla þetta hjálp ar gas. Mér finnst
hins veg ar hálf hlægi legt þetta tal
um að við skipt um yfir í metan gas
með an eng in kvöð er frá stjórn völd­
um, til að mynda í starfs leyf um fyr­
ir elds neyt is stöðv ar, að skylda þær að
hafa met an stöðv ar. Það er hérna eins
og víða um heim að við gæt um fyr­
ir löngu ver ið kom in með um hverf­
is væna bíla og orku gjafa ef póli tísk ur
og efna hag leg ur vilji væri til þess,“
seg ir Sig urð ur Dan í el Hall gríms son
að end ingu. þá
Það er ekk ert nýtt und ir sól inni
Þús und þjala smið ur inn Sig urð ur D. Hall gríms son læt ur lít ið yfir sér
Vetn issell an í gangi. Þarna er hún að
nota 212 wött af raf magni sem er
í gildi 4 x 60 vatta ljósa peru. Þarna
vant ar el em ent ið fyr ir vetn islog ann
sem er til vinstri á mynd inni.
Sig urð ur D. Hall gríms son á samt Rosmarie konu sinni sem hann gift ist úti á Fil ipps eyj um í apr íl 2008.
Sig urð ur er að smíða tvö hús hit un ar tæki. Hann tel ur vetn issell una geta minnk að
upp hit un ar kostn að um helm ing á köld um svæð um.