Skessuhorn - 01.12.2010, Blaðsíða 4

4 MIÐVIKUDAGUR 1. DESEMBER
Kirkjubraut 54-56 - Akranesi Sími: 433 5500
Skessuhorn kemur út alla miðvikudaga. Skilafrestur auglýsinga er kl. 14.00 á
þriðjudögum. Auglýsendum er bent á að panta auglýsingapláss tímanlega.
Skilafrestur smáauglýsinga er til 12.00 á þriðjudögum.
Blaðið er gefið út í 3.600 eintökum og selt til áskrifenda og í lausasölu.
Áskriftarverð er 1.880 krónur með vsk. á mánuði. Elli- og örorkulífeyrisþegar
greiða kr. 1.630. Verð í lausasölu er 500 kr.
SKRIFSTOFA BLAÐSINS ER OPIN KL. 9-16 ALLA VIRKA DAGA
Útgefandi: Skessuhorn ehf. - 433 5500 skessuhorn@skessuhorn.is
Ritstjórn:
Magnús Magnússon, ritstjóri s. 894 8998 magnus@skessuhorn.is
Þórhallur Ásmundsson, blaðamaður th@skessuhorn.is
Áslaug Karen Jóhannsdóttir, blaðamaður aslaug@skessuhorn.is
Auglýsingar og dreifing:
Pálína Alfreðsdóttir palina@skessuhorn.is
Valdimar Björgvinsson valdimar@skessuhorn.is
Umbrot:
Ómar Örn Sigurðsson omar@skessuhorn.is
Bókhald og innheimta:
Guðbjörg Ólafsdóttir bokhald@skessuhorn.is
Prentun:
Landsprent ehf.
Svína bú skap ur í vanda
Á for síðu blaðs ins í dag er sagt frá svínaflensu sem ný lega greind­
ist á svína bú un um á Mel um og Hýru mel í Borg ar firði. Þetta er nátt úr­
lega grafal var legt mál, en ein bár an er ekki stök í vanda svína rækt ar hér
á landi og virð ist nú sem Jón Bjarna son, sjáv ar út vegs­ og land bún að ar­
ráð herra, hafi gert sér grein fyr ir að stjórn völd þurfa að grípa inn í þró un
mála. Hann skip aði fyr ir liðna helgi starfs hóp sem á að freista þess að leysa
úr þeim vanda sem steðj ar að svína rækt inni og skal hóp ur inn skila skýrslu
fyr ir næstu ára mót, ekki degi síð ar. Sá vandi sem um ræð ir er stór og marg­
slung inn. Svína rækt hef ur nú á ein um ára tug geng ið í gegn um tvö tíma­
bil of fram leiðslu með til heyr andi millj arða króna gjald þrot um og verð­
falli af urða. Sam hliða hef ur þró un in ver ið í átt að auk inni sam þjöpp un í
eign ar haldi, meiri en æski leg get ur nokkurn tím ann talist. Mik il af skipti
banka stofn ana hafa síð an veikt sam keppn is grund völl smærri rekstr ar ein­
inga sem þó að lík ind um henta Ís landi bet ur. „Styrk leik ar smæð ar inn ar,“
voru einmitt orð sem bóndi á Horna firði not aði fyr ir skömmu um af komu
svína bús sem hann rek ur með um tíu gilt ur.
Sam keppn is yf ir völd hafa nú til með höndl un ar sam runa svína búa. Fyrr á
þessu ári lá það fyr ir að fyr ir tæk ið Stjörnu grís leysti til sín, ef svo má segja,
rekst ur svína bú anna á Hýru mel og Braut ar holti á Kjal ar nesi af Arion banka
sem feng ið hafði þau í fang ið vegna við var andi tap rekstr ar og gjald þrots.
Sam an lögð mark aðs hlut deild Stjörnu gríss verð ur, ef af sam run an um verð­
ur, um 60% á inn an lands mark aði. Ekk ert hef ur hins veg ar kom ið fram sem
sýn ir að sam runi allra þess ara búa leysi rekstr ar vanda þeirra. Yfir helm ings
hlut deild eins fyr ir tæk is á mark aði eins og þess um er nátt úr lega fá sinna og
því gef ég mér að yf ir völd sam keppn is mála komi í veg fyr ir þenn an gjörn­
ing. Fyr ir átti Stjörnu grís með al ann ars svína bú ið á Mel um í Hval fjarð ar­
sveit sem vax ið hef ur mjög að stærð und an far in ár. Þar er meng un ar vörn­
um svo illa fyr ir kom ið að ó bú andi er í næsta ná grenni bús ins vegna megnr­
ar svína skíts fýlu sem frá því legg ur. Af þeim sök um hafa eig end ur Mela­
leit is, næstu jarð ar, flæmst burtu og höfð að skaða bóta mál þar sem þess er
kraf ist að bætt verði fyr ir verð fall jarð ar inn ar. Aðr ir bænd ur í ná grenn­
inu kvarta einnig sár an vegna dauns ins frá verk smiðju bú inu á Mel um, eins
og með al ann ars kom fram í við tali RUV við Helga bónda á Súlu nesi sl.
sunnu dags kvöld. Jörð hans er ekki langt frá Mel um. En slíka ná lægð þarf
ekki til. Sjó menn á Faxa flóa hafa kvart að und an skíta fýl unni frá Mela bú inu
og þá hef ur hún m.a. fund ist á Akra nesi og í Brák ar ey í Borg ar nesi sem alls
ekki er hægt að segja að séu næstu bæir.
Víða í Evr ópu hef ur á und an förn um árum orð ið mik il þró un á svína­
bú um sam hliða hertri lög gjöf um tækni fram far ir sem með al ann ars krefst
þess að bænd um er gert að koma upp bún aði til að koma í veg fyr ir lykt­
ar meng un frá búum sín um. Þannig er til tækni sem vinn ur orku úr þeim
hluta skíts ins sem er rok gjarn og um breyt ir í raf magn, svo dæmi sé tek ið.
Þá er einnig til bún að ur sem plæg ir svína skít nið ur í jarð veg þannig að lykt­
ar meng un verð ur lít il sem eng in. Slík ur bún að ur hef ur meira að segja ver­
ið til próf un ar á Hvann eyri og Mið hrauni á liðn um árum með góð um ár­
angri.
Svo virð ist sem alla lög gjöf vanti hér á landi til að koma ýmsu í lag sem
snert ir þessa at vinnu grein. Um þau mál hlýt ur hinn nýi starfs hóp ur ráð­
herr ans að fjalla og koma með leið ir til úr bóta. Með al ann ars verð ur horft
til nýt ing ar á inn lendu fóðri í svína rækt, þátt svína rækt ar í fæðu ör yggi og
ör ygg is mál sem tengj ast svína rækt í ná grenni þétt býl is. Rætt verð ur einnig
um úr gangs mál og aðra um hverf is þætti. Í ljósi þess sem á und an er rak ið
verð ur að fagna stofn un starfs hóps ráð herr ans. Að end ingu verða menn að
svara þeirri grund vall ar spurn ingu hvort Ís land sé heppi legt land til verk­
smiðju bú skap ar í svína rækt, en í ljósi ó hag kvæms korn inn flutn ings, sam­
þjöpp un ar á mark aði, fæðu ör ygg is, meng un ar mála og fleiri þátta er það
á leit in spurn ing hvort það henti ekki Ís lend ing um bet ur að stunda svína­
rækt í smærri stíl en ver ið hef ur.
Magn ús Magn ús son
Leiðari
Stjórn Fram fara fé lags Borg firð­
inga hvet ur Vega gerð ina á Vest ur­
landi til að lag færa vegi sem orð­
ið hafa út und an síð ustu miss er in.
Í því sam hengi vek ur hún at hygli
á hörmu legu á standi veg ar ins frá
Úlfs stöð um til Auga staða í Hálsa­
sveit og hvet ur Vega gerð ina til að
bæta þann veg og bjarga, bæði til að
tryggja ör yggi skóla barna, sem og
vegna harðr ar og vax andi um ferð ar
um veg inn að sum ar lagi. „Stjórn in
vill auk þess koma á fram færi þökk­
um til Vega gerð ar inn ar á Vest ur­
landi sem hef ur við erf ið ar að stæð­
ur reynt að halda veg um sæmi lega
fær um að sumri og vetr um í hér­
að inu. Þrengt hafi að stofn un um
sam fé lag ins í yf ir stand andi kreppu
og því sé þeim mun nauð syn legra
að nýta vel fjár magn sem er til ráð­
stöf un ar,“ seg ir í til kynn ingu frá fé­
lag inu.
Í svari Val geirs Ing ólfs son ar hjá
Vega gerð inni í Borg ar nesi kem ur
fram að varð andi við hald á Reyk­
holts dals vegi nkr. 519­01 þá sé gert
ráð fyr ir í fjög urra ára við halds á ætl­
un 2011­2014, sem nú er í end­
ur skoð un, að Reyk holts dals veg­
ur verði end ur mót að ur og mal ar­
bor inn á næsta ári. Það sé þó háð
því að fjár magn til við halds mal ar­
vega skerð ist ekki enn frek ar og að
það fá ist heim ild til efn is vinnslu á
svæð inu.
mm
Fram kvæmd ir hófust fyr ir um
hálf um mán uði við bygg ingu nýrr­
ar brú ar yfir Haf fjarð ará á Snæ­
fells nesi. Nýja brú in verð ur tæp­
um 30 metr um neð ar en sú gamla
og auk þess að verða tví breið verð­
ur hún nokk uð lengri, eða um 50
metr ar. Við brúð ar smíð ina vinn ur
flokk ur Guð mund ar Sig urðs son­
ar frá Hvamms tanga, sem er ann ar
tveggja brú ar vinnu flokka sem Vega­
gerð in held ur enn úti. Haf fjarð ar­
ár brú in og ný brú yfir Reykja dalsá
eru að heita einu ný fram kvæmd­
irn ar í gamla Vest ur lands kjör­
dæmi á vega á ætl un fyr ir þetta ár og
næsta. Fram kvæmd ir við Haf fjarð­
ará verð ur að vinna utan lax veiði­
tíma og á ætl að er að brú ar smíð inni
verði lok ið næsta vor. Á næst unni
verð ur boð in út vega gerð að brúnni
sem fram kvæmd verð ur næsta sum­
ar, en nýj ar veg teng ing ar að brúnni
sitt hvor um meg in eru sam tals um
kíló metri. Brú in á samt nýrri veg­
teng ingu með burð ar lagi verð ur
tek inn í notk un næsta haust. Á ætl­
að ur kostn að ur við fram kvæmd ina
eru um 360 millj ón ir króna.
Reykja dalsá á næsta ári
Á ætl að er að ný brú verði byggð
yfir Reykja dalsá í Borg ar firði næsta
sum ar, en vegna efna hags hruns ins
var bygg ingu henn ar frestað um ár.
Sam kvæmt vega á ætl un, sem reynd­
ar er í end ur skoð un, er bygg ing
brú ar inn ar á á ætl un næsta sum ar,
en gamla brú in hef ur um ára bil ver­
ið vara söm auk þess að burða geta
henn ar leyf ir ekki þunga flutn inga.
Á ætl að ur kostn að ur við bygg ingu
nýju brú ar inn ar, sem verð ur tví­
breið, auk nýrra veg teng inga er um
300 millj ón ir króna, að sögn Magn­
ús ar Vals Jó hanns son ar svæð is stjóra
Vega gerð ar inn ar. Hann tel ur lík legt
að brú in verði byggð næsta sum­
ar, þótt sýnt sé að ein hverj um ný­
fram kvæmd um verði frestað. Með
nýju brúnni yfir Reykja dalsá verð­
ur veg teng ingu breytt þannig að af
henni verð ur ekið í sem næst beinni
stefnu frá Klepp járns reykj um að
Reyk holti, en ný vega mót koma í
stað nú ver andi vega móta sem nefn­
ast Gróf ar vega mót.
þá
H r e i n g e r n i n g a r f y r i r t æ k ­
ið Króks þrif á Sauð ár króki býð­
ur upp á um hverf is væna bón leys­
ingu sem er nýj ung hér á landi og
er jafn framt fyrsta og eina fyr ir æk­
ið á Ís landi sem það get ur. Á heima­
síð unni Króksþrif.is seg ir að nýja
vél in sé hvort tveggja í senn gólf­
þvotta vél og bón leysi­vél. Um er
að ræða um hverf is væna bón leysi vél
því hún get ur bón leyst án notk un­
ar bón leysi­efna. Með „juð“ tækni
er hægt að velja á milli „þurr­bón­
leysun“ og „ blaut­bón leysun“. Í
þurr bón leys ingu er eng in vökvi
not að ur en í blaut bón leysun er að­
eins not ast við vatn.
Þessi nýja tækni frá Nil fisk ger ir
fyr ir tæk inu kleift að bón leysa svæði
og rými án þess að þurfa að loka
þeim fyr ir al mennri um ferð, nema
rétt á með an bón að er, og um fram
allt þá er hægt að bóna strax að lok­
inni bón leys ingu.
mm
Sveit ar stjórn Borg ar byggð­
ar sam þykkti á síð asta fundi sín­
um end an lega fjár mögn un á reið­
höll inni Faxa borg í Borg ar nesi.
Til lag an var unn in í sam vinnu
hesta manna fé laga í Borg ar byggð
og sveit ar fé lags ins með að komu
Arion banka. Hún ger ir ráð fyr ir
að sveit ar stjórn leggi til bygg ing­
ar inn ar sjö millj ón ir á ári frá 2012
til 2014, eða alls 21 millj ón króna.
Áður hef ur sveit ar sjóð ur lagt veru­
lega fjár muni í bygg ingu reið hall­
ar inn ar og m.a. ger ir fjár hags á ætl­
un fyr ir næsta ár ráð fyr ir sjö millj­
ón um til Faxa borg ar.
Að sögn Páls S. Brynjars son­
ar sveit ar stjóra sem vann til lög una
fyr ir hönd sveit ar stjórn ar verð ur
Borg ar byggð við lok fjár mögn un­
ar, í lok árs 2014, búin að leggja til
Faxa borg ar 60 millj ón ir í pen ing­
um auk 16 millj óna sem gef in voru
eft ir í gatna gerð ar gjöld um. Til lag­
an var sam þykkt með sex at kvæð um
gegn einu í sveit ar stjórn. Geir laug
Jó hanns dótt ir lagði fram bók un þar
sem hún seg ir að um þess ar mund ir
sé unn ið hörð um hönd um að fjár­
hags á ætl un fyr ir Borg ar byggð fyr­
ir árið 2011 og ekki séð fyr ir end­
ann á þeirri vinnu. „Und ir rit uð tel­
ur ó skyn sam legt af sveit ar stjórn að
taka á þess um tíma punkti á kvörð un
um að leggja Faxa borg til sam tals
21 millj ón króna til við bót ar við
fyrri fjár fram lög til þess ar ar bygg­
ing ar, eink um með an þriggja ára
á ætl un hef ur ekki ver ið lögð fram,“
seg ir Geir laug í bók un sinni.
þá
Hálsa sveit ar veg ur. Bæ irn ir Kolls læk ur
og Gilj ar. Ljósm. Mats.
Hvetja til veg ar bóta í Hálsa sveit
Brynj ar Guð munds son eig andi
Króks þrif með nýju vél ina.
Bón leysi vél þrí fur án hreinsi efna
Loka hnykk ur á fjár mögn un
reið hall ar inn ar Faxa borg ar
Gamla brú in yfir Haf fjarð ará.
Byrj að á bygg ingu nýrr ar brú ar
á Haf fjarð ará