Skessuhorn - 02.03.2011, Qupperneq 12

12 MIÐVIKUDAGUR 2. MARS
Um ómuna tíð hef ur kirkja stað­
ið í Hvammi í Norð ur ár dal. Hún
hef ur haft á hrif á þá sem þar hafa
búið og hef ur nú ver andi bóndi,
Sverr ir Guð munds son, ekki far ið
var hluta af því en hann er fjórði í
bein an karl legg sem sit ur jörð ina.
Fað ir hans og afi voru báð ir org­
anist ar við kirkj una. Í í búð ar hús­
inu bjuggu tvær fjöl skyld ur, þeg­
ar Sverr ir var að al ast upp, og org­
el í eigu beggja. Sem dreng ur sofn­
aði hann því við org el leik í eyr um.
Síð ar fer hann sjálf ur til Þýska lands
í org el nám. Enn er kirkj an ör laga­
vald ur því ný ver ið hóf Sverr ir inn­
flutn ing á org el um vegna þess að
kirkj una hans vant aði nýtt hljóð­
færi. Í byrj un Góu var ferð heit ið
fram að Hvammi og rætt um org el,
tölv ur, inter net og fleira sem bónd­
inn hef ur starf að við. Auð vit að var
byrj að í kirkj unni þar sem nýtt org­
el prýð ir hið aldna guðs hús.
Org anisti með
tölvu kunn áttu
„Sal an á þess um org el um byrj­
aði nú ein fald lega þannig að hing að
í kirkj una vant aði nýtt hljóð færi,“
seg ir Sverr ir Guð munds son bóndi
og org anisti í Hvammi, þeg ar hann
hef ur sleg ið nokkr ar hljóm mikl ar
nót ur á nýtt org el kirkj unn ar. „Ég
nýtti mér göm ul og góð sam bönd
í Þýska landi til að at huga hvar gott
hljóð færi væri að finna sem stæð­
ist þær kröf ur sem ég gerði en
væri ekki of stórt eða um fangs mik­
ið þannig að það hent aði kirkju af
þess ari stærð. Eitt leiddi af öðru
og fyr ir rest var ég kom inn í sam­
band við verk smiðju sem fram leið­
ir Ahlborn raf magns org el. Ég ætl­
aði ein ung is að kaupa org el fyr ir
þessa kirkju hér en fyr ir tæk ið vildi
ekki heyra á það minnst. Þeir vildu
ekki selja mér org el nema ein hver
væri á land inu sem gæti þjón u stað
hljóð fær ið og höfðu ekki á huga á að
ræða við þá sem eru að selja org el,
hér á landi. Á þess um grip um er tíu
ára á byrgð og þeir vildu því standa
vel að mál um. Þar kom að ég var
spurð ur að því hvort ég þekkti ekki
ein hvern org anista sem kynni að
gera við tölv ur? Þar með var ten­
ing un um kastað.“
Nám í org el leik
í Lübeck
Sverr ir Guð munds son er upp­
al inn í Hvammi. Fað ir hans og afi
voru báð ir org anist ar í kirkj unni og
langafi hans prest ur, fyrst í Hvammi
en síð an í Staf holti. Sem barn ólst
hann upp við að afi og pabbi voru
að æfa sig á org el ið. Afi ekki síð­
ur á kvöld in þannig að sem pjakk­
ur sofn aði hann iðu lega með org­
el leik í eyr um. Í hús inu í Hvammi
bjuggu þá tvær fjöl skyld ur og org­
el var til hjá báð um. Tón list in hef ur
ver ið sam of in fjöl skyldu sög unni og
all ir fjöl skyldu með lim ir tengst tón­
list ým ist sem á huga­ eða at vinnu­
menn. Það var því ekk ert und ar­
legt þótt dreng ur inn legði stund
á org el leik. En tutt ugu ára fékk
hann ó vænt til boð sem breytti öllu.
„Ég hafði um tíma stund að org el­
nám hjá Hauk Guð laugs syni, síð­
ar söng mála stjóra þjóð kirkj unn­
ar. Hann hringdi hing að einn dag­
inn, und ir vor, og sagði að ég eigi
að sækja um styrk til að stunda org­
el nám í Lübeck í Þýska landi. Nú
standi slík ur styrk ur til boða og
ég hafi allt sem þurfi til að hljóta
hann. Ég tók ekk ert mark á hon um
og lét þetta bara eiga sig. Viku síð ar
hringdi Hauk ur aft ur og þá átt aði
ég mig á því að hon um væri fúlasta
al vara. Við skrupp um suð ur, fjöl­
skyld an, til að ræða mál ið frek ar við
Hauk og upp úr því kom að ég sótti
um. Fátt heyrð ist af um sókn inni allt
sum ar ið en þetta var sam starsf verk­
efni milli Ís lands og Þýska lands.
Mennta mála ráð herra sá um mál­
in hér lend is. Það er síð an í byrj un
á gúst að hing að barst bréf um að ég
eigi að mæta í Lübeck hálf um mán­
uði síð ar til að þreyta inn töku próf.
Hauk ur hafði und ir bú ið mig vel,
sagt mér að æfa mig svo það var allt
í lagi með það. Hins veg ar þurfti að
koma mér út, panta far og allt þess
hátt ar. Þetta var árið 1970 og ým is­
legt öðru vísi þá en nú. Eng ir gems­
ar og ekk ert hægt að láta fólk ið sitt
heima vita af sér. Allt gekk nú eft­
ir og ég komst út með góðra manna
hjálp. Við tóku síð an fjög ur ár við
org el nám í Lübeck sem voru afar
á nægju leg. Er árin líða fram fór að
bera á verk í öxl sem erfitt var að
vinna með. Ég var sem sagt kom­
inn með at vinnu sjúk dóm margra
hljóð færa leik ara sem varð til þess
að ég hætti í nám inu, þrátt fyr ir að
mér hafi ver ið boð in staða sem org­
anisti við stóra kirkju í Lübeck. Ég
hef hald ið góðu sam bandi við pró­
fess or inn minn Hans Geb hard. Við
höf um rætt þetta op in skátt síð ar.
Kannski hefði ég feng ið bót á meini
mínu því kon an hans er lækn ir. En
ef til vill hef ur taug in einnig ver ið
römm sem dró mig heim. Það var
þá og nú er nú.“
Hef ur ekki á huga á því
að vera hæl bít ur
Sverr ir hef ur ver ið frum kvöð ull á
ýms um svið um. Próf að eitt og ann­
að sem ekki var hefð bund ið á sín um
tíma. Sem dæmi rak hann tölvu búð
í Borg ar nesi í ein fimm ár þar sem
hann seldi tölvu vör ur og sá um við­
gerð ir. Síð an hef ur hann ver ið með
þjón ustu við tölvu kerfi, mest net­
þjóna og kom ið að ýmsu er við kem­
ur inter net inu. Jafn fram þessu hef­
ur hann ver ið fjár bóndi í Hvammi.
Seg ist vera klikk að ur bóndi sem
hafi byrj að á ýmsu sem eng inn ann­
ar vildi vinna við en hafi jafn framt
eng an á huga á því að vera hæl bít ur,
eyði leggja fyr ir öðr um. Hann seg­
ist hafa lært margt gott af Þjóð verj­
um með al ann ars að taka dag inn
snemma en skipu lag þeirra í fjár­
mál um hafi hann hins veg ar ekki
til eink að sér. Þar hefði hann mátt
gera bet ur.
Byrj aði í miðju hruni
Ef aft ur er vik ið að sölu og inn­
flutn ingi á org el un um þá byrj aði
Sverr ir að selja org el in í nóv em ber
árið 2009 og hef ur þeg ar selt fimm
hljóð færi sem þyk ir gott. Hann var
með kynn ingu í Guð ríð ar kirkju í
Reykja vík þar sem org anist ar víða
af land inu fjöl menntu. Þar á staðn­
um voru með al ann ars á kveð in kaup
á org eli fyr ir kirkj una á Hólma vík.
Við ar Guð munds son er org anisti
í Hólma vík ur kirkju. Hann sagði í
sam tali að org el ið hefði fylli lega
stað ist all ar þær vænt ing ar sem til
þess hefðu ver ið gerð ar og níu­
tíu og fimm pró sent af þeim sem
í kirkj unni sitja hvert sinn, heyri
ekki mun inn og haldi að um pípu­
org el sé að ræða. „Ég var í Guð ríð­
ar kirkju þeg ar org el in voru kynnt
á samt tölu verð um hópi org anista.
Flest ir voru ef ins um gæð in. Þeg ar
full trúi selj and ans, sem er org anisti
eins og selj and inn, fóru að spila var
gam an að sjá við brögð in. Það kom
fólki gjör sam lega í opna skjöldu
hversu hljóm ur inn í hljóð fær un um
var góð ur. Á þeim tím um þeg ar all­
ir berj ast í bökk um finnst mér hin
sið ferð is lega spurn ing einnig á leit­
in. Á að kaupa rán dýrt pípu org­
el fyr ir fá menn ar sókn ir eða hljóð­
færi sem er næst um eins gott, ger­
ir eig in lega sam an gagn en kost ar
marg falt minna. Að mínu viti ligg­
ur svar ið í aug um uppi,“ seg ir Við­
ar Guð munds son org anisti.
Áður en kynn ing in í Guð ríð ar­
kirkju varð stað reynd hafði Sverr­
ir dval ið þrjá daga í verk smiðj unni
til að læra að nota org el in og fylgj­
ast með fram leiðsl unni, sjá hvern ig
org el in eru próf uð og ann að í þeim
dúr. Hann seg ir það ó met an legt og
fyr ir vik ið get i hann ó hik að mælt
með þess ari vöru. „Stund um er eins
og hlut irn ir hafi ver ið á kveðn ir fyr­
ir fram. Eins og ég sagði þá lærði ég
í Þýska landi að und an gengnu námi
hjá H auki Guð laugs syni. Milli
Hauks og kenn ara minna þar liggja
marg ir þræð ir sem komu sér lík lega
vel þeg ar ég dvaldi þar. Þeir eru enn
að virka. Þeg ar ég hóf leit að org el­
inu hafði ég sam band við pró fess­
or inn minn úti. Hann sagð ist hafa
spil að á raf magns org el sem meira
að segja hann gæti spil að á og kom
mér í sam band við mann. Á fram
hélt slóð in þar til ég end aði hjá áð­
ur nefnd um fram leið end um.“
Stund um er eins og allt sé á kveð ið fyr ir fram
Sverr ir Guð munds son bóndi og org anisti í Hvammi að spila á nýtt org el sem nú prýð ir kirkj una.
Kirkj an í Hvammi hef ur ver ið ör laga vald ur í lífi þeirra er þar hafa búið. Svona leit
hún út í ár daga.
Marg ir muna eft ir kirkj unni með þetta út lit.
Svona lít ur hún út í dag, eft ir að end ur bæt ur m.a. á turni sem færð ur var til upp­
runa legs horfs.
Hólma vík ur kirkja var ein af þeim fyrstu sem keyptu org el. Hér er Við ar Guð­
munds son org anisti við vígslu at höfn ina í kirkj unni.
Rætt við Sverri Guðmundsson, bónda og organista í Hvammi í Norðurárdal