Skessuhorn - 13.06.2012, Blaðsíða 24

24 MIÐVIKUDAGUR 13. JÚNÍ
Eman ú el Ragn ars son er fædd ur
í Reykja vík 1941. Hann ólst upp
á Jó fríð ar stöð um við Kapla skjóls­
veg í Reykja vík, sem hann seg ir að
hafi í raun ver ið sveita bær í miðri
Reykja vík. Hann var gift ur Guð­
rúnu Magn ús dótt ir frá Búð um,
eða Stellu eins og hún var alltaf
köll uð, og hefðu þau átt fjör tíu
ára brúð kaups af mæli þann 1. des­
em ber 2001. Sam an áttu þau þrjú
börn, þau Magn ús Guðna, Unni
og Theó dór Árna. Blaða mað ur
Skessu horns kíkti í heim sókn til
hans og ræddi við hann um björg­
un ar sveit ar störf in, leik fé lag ið og
margt fleira.
Flutti á jóla dag
Eman ú el flutti til Ó lafs vík ur árið
1962 eft ir að hafa misst leigu hús­
næði í Reykja vík. „Þá var ég bú­
inn að finna mér konu og við vor­
um kom in með eldri son inn, hann
Magn ús. Við urð um hús næð is laus
í Reykja vík og það var ó mögu legt
að fá hús í Reykja vík. Kon an mín
var frá Búð um, hún hét Guð rún
Magn ús dótt ir oft ast köll uð Stella
frá Búð um. Það an kom teng ing in
hing að vest ur. Á jóla dags morg un
árið 1962 var ég að bera bú slóð ina
út í bíl klukk an átta um morg un­
inn þeg ar aðr ir voru á leið í kirkju.
Héð an hef ég svo aldrei far ið enda
er hér best að vera," seg ir Emmi.
„Eft ir að for eldr ar mín ir skildu
flutti ég á samt móð ur minni í
bragga hverf ið Camp Cnox. Þar var
mamma með hálf an bragga sem var
ekki mik ið pláss. Ég og Guð rún
byrj uð um að búa sam an í bragg­
an um. Ég man alltaf eft ir því þeg­
ar við fór um í nokk urs kon ar brúð­
kaups ferð. Þá kom mág kona mín
heim til að passa og ég sagði henni
að barn ið væri inni í her bergi. Hún
kom svo aft ur og sagð ist ekki finna
Magn ús og spurði aft ur hvar hann
væri. Ég svar aði því að hann væri
í kommóð unni, hann svaf þar í
efstu skúff unni. Ég hef oft sagt við
Magn ús að hann hafi aldrei kom­
ið úr skápn um en hann hef ur oft
kom ið úr skúff unni," seg ir Emmi
og hlær.
Árið 1981 flutti Emmi á samt
tveim ur öðr um til lands ins þrjú
Hos by­hús svoköll uð. „ Þetta eru
dönsk hús sem við flutt um inn
með skipi. Það eina sem við þurft­
um að gera var að steypa grunn inn.
Ég þurfti ekki einu sinni að kaupa
nagla, það kom með þessu allt sem
þurfti, inn rétt ing ar, gól f efni og þess
hátt ar. Hús in voru reist í byrj un júlí
þetta árið og þau voru öll klár strax
um miðj an á gúst," seg ir Eman ú el
Vin ir alla ævi
Að spurð ur hvað hann hafi starf­
að við í gegn um tíð ina seg ir Emmi:
„ Nefndu það bara mað ur, hvað hef
ég ekki ver ið að gera. Ég vann í Vél­
smiðj unni, í bank an um í 15 ár og
þá var ég líka með fé lags heim il ið í
fimm eða sex ár. Dótt ir mín tók svo
við því en ég vann einnig í Lita búð­
inni og auð vit að við öku kennslu."
Að spurð ur hvern ig sú vinna sé seg­
ir Eman ú el: „Hún er frá bær og það
geng ur fínt. Það þurfa all ir að læra
á bíl en fjöl braut ar skól inn í Grund­
ar firði breytti líka miklu. Það eru
mun fleiri ung ling ar á þess um aldri
á svæð inu eft ir að skól inn tók til
starfa. Það eru líka al gjör for rétt­
indi að vera öku kenn ari. Mað ur er
að kynn ast fólki sem ung ling um og
svo eru þetta vin ir manns alla ævi."
Þeg ar Emmi er spurð ur hvort
að hann hafi aldrei stund að sjó­
mennsk una seg ir hann frá lít illi út­
gerð sem hann fór í með fé laga sín­
um. „Ég og Guð mund ur Magn ús­
son frá Gísla bæ, Mummi í Gísla­
bæ, keypt um okk ur tré bát og rér­
um sam an í tvö sum ur. Það var al­
ger hörm ung ar út gerð. Það varð
ekki mik ill afli þar, ekk ert nema
pen inga út lát. Bát inn keypt um
við með ó nýtri vél þannig að við
keypt um okk ur splunku nýja Vol­
vo pentu vél í hann og fyrra sum­
ar ið fór um við með heila þrjá gíra.
Þá vor um við að vísu báð ir að vinna
í smiðj unni þannig að það var lít­
ið mál. Svo seld um við bát inn aust­
ur á Fá skrúðs fjörð. Fyrst höfð um
við keypt okk ur spítt bát sam an og
vor um hérna eins og and skot ar um
all an sjó, svo skipt um við á hon um
fyr ir trill una."
Byrj aði á
vit laus um enda
„Strák arn ir mín ir vildu alltaf
báð ir verða sjó menn, það var ekk­
ert nema sjór inn. Sá yngri, Theó­
dór, var á sjón um frá unga aldri.
Magn ús er svo trillu karl og hef ur
ver ið lengi á sjó, hann er fimm tug­
ur en Theó dór hefði orð ið 38 núna
í júní. Þeir hafa alltaf ver ið bara á
sjó. Svo er Unn ur með fé lags heim­
il ið og vinn ur svo í vín búð inni á
dag inn."
Eman ú el seg ir einnig frá mikl um
missi sem hann hef ur upp lif að und­
an far ið. „Ég er ekki á nægð ur með
nafna minn, skap ar ann, en nafn ið
Eman ú el merk ir „Guð sé með oss".
Ég var skírð ur í höf uð ið á afa mín­
um. Ég hef trú að á skap ar ann alla
mína tíð en hann er bú inn að taka
fjóra frá mér á einu ári. Syst ur mín­
ar tvær, tengda dótt ur mína fyrr ver­
andi og son minn núna í vor. Kon­
an mín lést árið 2001. Hann byrj­
aði á vit laus um enda, fyrst á mað­
ur að fara sjálf ur, en það er sárt að
sjá eft ir börn un um sín um." Theó­
dór Árni Eman ú els son, yngri son ur
Eman ú els lést í elds voða í Ó lafs vík
núna í vor líkt og Skessu horn sagði
frá á sín um tíma.
Leik ið í 19 leik rit um
Eman ú el var for mað ur leik fé­
lags ins í Ó lafs vík í mörg ár og steig
á fjal irn ar í all mörg skipti. „Ég var
for mað ur í um 20 ár og ég lék í 19
leik rit um á þess um tíma. Þetta var
svaka lega erfitt en rosa lega gam­
an. Þetta voru sex vik ur á hverju
ári þar sem við mætt um öll á æf­
ingu á hverju kvöldi. Þar voru sjó­
menn að koma á æf ing ar beint af
sjó og svo fóru þeir aft ur á sjó inn
beint af æf ingu. Þeir fóru ekki einu
sinni heim. Svo flökk uð um við um
allt með leik rit in okk ar. Við fór­
um í Borg ar fjörð inn, á Flúð ir og í
Reykja vík til dæm is, það var mik ið
fjör. Leik fé lag ið hérna hef ur ver ið
mjög virkt í gegn um tíð ina. Fé lag­
ið var að sýna Bless að barna lán fyr ir
stuttu og mér fannst það mjög gott
hjá þeim, eitt hvað það besta sem ég
hef séð á sviði hérna. Gunn steinn
Sig urðs son er for mað ur og leik­
stjóri leik fé lags ins núna, þau eru
hepp in með hann. Það þýddi ekk­
ert að bjóða mér að fara að leika í
dag," seg ir Emmi og hlær.
Í björg un ar sveit
í tæp 40 ár
Emmi hef ur ver ið í björg un­
ar sveit inni Lífs björg í Snæ fells­
bæ í mörg ár og gekk hann fyrst
í sveit ina árið 1972. Upp runa lega
hét björg un ar sveit in í Ó lafs vík
Ár mann og svo hét hún Sæ björg
þar til hún sam ein að ist sveit inni
Björg á Hell issandi. „Það eru nú
að verða kom in 40 ár sem ég hef
ver ið í sveit inni, en ég er nú eig­
in lega hætt ur þessu. Þetta eru allt
ung ir strák ar og stelp ur, svona
gaml ir nei kvæð ir karl ar eiga ekk­
ert að vera að þvæl ast fyr ir þeim.
Þeg ar ég tók við þá var til einn
tré kassi með skot línu tækj um og
þetta þurft um við alltaf að burð­
ast með. Svo byggð um við Mettu­
búð sem var svaka leg vinna, allt
í sjálf boða vinnu. Þeg ar hús ið var
vígt þá var það sér stak lega tek ið
fram að það væri al veg skuld laust.
Björg un ar sveit in hér hef ur ekki
alltaf ver ið svo stór, þetta hafa
ver ið mik ið sömu karl arn ir. Hún
er orð in mjög stór í dag og búið
að byggja upp þetta líka rosa lega
hús í Rifi."
Skömmu eft ir að Eman ú el flutti
með fjöl skyldu sinni til Ó lafs vík­
ur gekk hann til liðs við björg un­
ar sveit ina. „Ég byrj aði lið lega tví­
tug ur í sveit inni. Það var eig in­
lega eng in sveit til þeg ar ég byrj­
aði. Ef eitt hvað kom fyr ir þá voru
bara all ir kall að ir út. Ég varð for­
mað ur sveit ar inn ar 1974 skömmu
eft ir leit ina að Bjarna gamla, sem
týnd ist og aldrei fannst." Bjarni
Sig urðs son fór til berja tínslu með
tengda syni sín um og dótt ur og
týnd ist. Hann fór á und an hin um
að bíln um en var hvergi sjá an leg­
ur þeg ar fólk ið kom að bíln um um
fimmt án mín út um síð ar. „Svæð­
ið var kembt aft urá bak og á fram,
það voru yfir 500 manns sem tóku
þátt í leit inni. Það var allt skoð að,
all ar gjót ur og slíkt en berja fat an
hans fannst ekki einu sinni."
Sjó skað arn ir
eft ir minni leg ir
Það helsta sem Emmi minn ist
á fyr ir utan leit ina að Bjarna voru
tvö sjó slys. „Mað ur man eft ir sjó­
sköð um. Þeg ar Bervík in fórst, öll
á höfn in með en við feng um þá alla
fimm í land en það tók þrjá mán­
uði. Svo þeg ar Barði fórst 1987,
það er eft ir minni legt því þeir
björg uð ust all ir. Barð inn var frá
Grinda vík og hann fór í klettana
við Hóla hól út á nesi. Þyrl an náði
að hífa upp níu menn en eng inn
þeirra kunni að fara í stól inn. Þeir
sátu bara eða héngu í þessu og
þyrl an hífði þá upp á bjarg ið. Það
var ekki séns að koma línu í bát­
inn því það var svo mik ill sjór sem
fór yfir bát inn að eng inn gat far ið
út og fest lín una. En þyrl an náði
öll um mönn um í land."
Eman ú el hætti sem for mað­
ur björg un ar sveit ar inn ar eft ir
að hann fékk hjarta á fall en hef­
ur þó alltaf tek ið þátt í störf um
henn ar. „Ég hætti 1991 sem for­
mað ur, þá fékk ég hjarta á fall og
var skor inn einn tveir og fjór­
ir. Þá tók ég við sem gjald keri og
sinnti þeirri stöðu þar til björg­
un ar sveit irn ar hér í Snæ fells bæ
voru sam ein að ar árið 2007. Þeg­
ar ég hætti sem for mað ur hengdu
þeir á mig gull merki Slysa varn ar­
fé lags ins. Mér finnst skrít ið þeg­
ar ver ið er að heiðra mann svona.
Mað ur er aldrei einn í þessu, það
virð ist oft gleym ast. Svo í öll mín
ár hjá sveit inni hef ur alltaf ver­
ið mjög góð sam vinna milli sveit­
anna hérna á Nes inu. Það hef ur
aldrei ver ið neitt vanda mál," seg ir
Emmi. Á sjó manna dag inn síð ast­
lið inn var Eman ú el síð an sæmd­
ur Þjón ustu merki Slysa varna fé­
lags ins Lands bjarg ar, af björg un­
ar sveit inni Lífs björg.
Á góða fjöl skyldu
og vini
Spurð ur út í fram tíð ina seg­
ir Eman ú el: „Það hyll ir nú bara í
elli heim il ið, það er nú bara hérna
hin um meg in við læk inn," seg­
ir hann og hlær. „Í fullri al vöru
lít ur fram tíð in vel út. Ég á góð
börn, tengda dótt ur, barna börn,
langafa b örn og góða vini, al veg
fullt af þessu mað ur. Bæði sem ég
á sjálf ur og sem ég hef feng ið í
arf," seg ir Emmi að lok um.
sko
Ekki sátt ur við skap ar ann
Eman ú el Ragn ars son sótt ur heim
Hús in á þess ari mynd eru Hos by hús in sem Emmi og fleiri fluttu inn. Hús­
ið fyr ir miðju er gamla hús ið hans.
Eman ú el Ragn ars son eða Emmi eins og hann er oft ast kall að ur.
Emmi var sæmd ur þjón ustu merki Slysa varna fé lags ins Lands bjarg ar á sjó­
manna dag inn síð ast lið inn. Ljósm. Al fons Finns son.
Theó dór Árni, son ur Eman ú els, lést í elds­
voða í Ó lafs vík í vor.