Skessuhorn - 15.08.2012, Qupperneq 16

16 MIÐVIKUDAGUR 15. ÁGÚST
Berg vin Sæv ar Guð munds son, eða
Sæv ar stranda eins og hann er oft­
ast kall að ur, er sjó mað ur í Grund ar­
firði. Hann er fædd ur og upp al inn
norð ur á Strönd um, nán ar til tek ið á
Mun að ar nesi í Ár nes hreppi. Hann
er einn sex systk ina og búa fimm
þeirra í Grund ar firði og ein syst ir
þeirra í Hafn ar firði. Sæv ar var afla­
hæst ur á strand veið um á A­ svæði í
sum ar á bátn um Sif SH, sem hann á
á samt bróð ur sín um. Síð asta sum ar
var hann í öðru sæti yfir afla hæstu
bát ana á A­ svæði á eft ir Jó hann­
esi á Ökrum AK. Núna í sum ar var
spenn an um fyrsta sæt ið mik il og
ein ung is rúm 200 kíló sem skildi á
milli í afla þess ara báta. Sæv ar hef ur
ver ið sjó mað ur síð an hann var ung­
ur dreng ur á Strönd um. „Ég byrj aði
á sjó þeg ar ég var gutti á grá sleppu
og hand fær um með pabba og afa á
Strönd um. Ég byrj aði átta eða tíu
ára gam all að skera grá slepp ur fyr ir
afa og pabba. Það var mitt emb ætti
á sjón um. Ég var al veg korn ung ur
og varð aldrei sjó veik ur. Þetta var
manni bara í blóð bor ið. Ég flutti
til Grund ar fjarð ar árið 1979 og fór
á sjó inn hjá Hjálm ari Gunn ars syni,
byrj aði á Siglu nes inu og fór svo á
Hauka berg ið. Er svo bú inn að vera
á tog ur um síð an. Þetta er lífs starf­
ið manns, að vera sjó mað ur,“ seg­
ir Sæv ar. Núna vinn ur hann á Sól­
ey SH í Grund ar firði, á samt því að
stunda strand veið arn ar á sumr in.
Erf ið ara í ár
Sæv ar hef ur lengi átt bát en hef­
ur aldrei átt afla heim ild ir. „Ég og
Birg ir bróð ir minn höf um átt báta
sam an síð an 1990 þrátt fyr ir að hafa
aldrei átt afla heim ild ir. Að vísu eig­
um við grá sleppu leyf ið sem var á
bátn um hans pabba sem hann átti
með an hann bjó norð ur á Strönd­
um. Við höf um haft það fyr ir mottó
sem sagt var oft í gamla daga; að
bund inn sé bát laus mað ur. Við not­
um bát inn ekki mik ið í veið ar að
vísu, mest í svart fugls skytt erí og
svo leið is. Síð an kom strand veið in,
þessi himna send ing fyr ir sjó mann
eins og mig, sem er bú inn að vera
sjó mað ur alla mína tíð og á eng an
rétt á kvóta þó mað ur hafi stund að
þetta alla ævi. Nú get ur mað ur bara
gert út á sín um eig in verð leik um.“
Sæv ar seg ir að það hafi tek­
ið meiri tíma nú í sum ar að ná
skammt in um. „Strand veið in þetta
árið var erf ið ari en í fyrra. Það tók
meiri tíma að ná í skammt inn, fyr­
ir utan maí og júní, þá gekk þetta
hratt fyr ir sig. Ég bý að því að vera
á góð um og öfl ug um báti. Mað­
ur get ur ver ið að fara í verri veðr­
um en marg ir aðr ir. Það er kannski
ekki lyk ill inn en það hjálp ar mik ið
til að vera á góð um báti. Þetta get ur
ver ið þræla vinna að ná skammt in­
um, sér stak lega í leið in leg um veðr­
um. Ég er mik ið í því að reyna að fá
góð an fisk og fer mik ið út í Brún og
er að fá góð an fisk til að há marka
verð ið. Enda held ég að með al verð­
ið hjá mér sé um 340 krón ur á kíló­
ið af þorski yfir sum ar ið. Í heild ina
lit ið gekk sum ar ið samt nokk uð vel
fyr ir sig. Ég var með rúmu tonni
minna núna en í fyrra og í þrem ur
færri róðr um. Ég var meira í ufsa
og karfa núna í sum ar, því það var
á gætt verð á þeim teg und um.“
Mik ið var rætt um fyr ir komu­
lag strand veið anna um versl un ar­
manna helg ina og ótt uð ust sjó menn
að fisk verð myndi stór lega lækka.
Sæv ar seg ir þann ótta hafa reynst
á stæðu laus an. „Verð ið var allt í
lagi, fyrri dag ur inn var mjög góð­
ur en seinni dag inn lækk aði verð ið
um hund rað krón ur en það var allt
í lagi. Með al verð ið var tæp ur 300
kall, þannig að það slapp al veg til.
Það hækk aði ekki veru lega mik ið
fyr ir þá sem fóru út á þriðju deg in­
um á auka deg in um. Ég veit að þeir
sem fóru voru ekki al veg sátt ir með
verð ið,“ seg ir Sæv ar.
Mað ur lif ir ekki á þessu
„Mér finnst að strand veið in eigi að
vera fyr ir ný liða og sjó menn. Til
dæm is fyr ir menn eins og mig sem
hafa ver ið á sjó alla ævi, en ekki ein­
hverja fyrr ver andi út gerð ar menn
sem eru bún ir að selja allt frá sér og
geta keypt sér báta að vild og hækk­
að þar með verð ið á þeim svo aðr ir
efna minni hafi ekki ráð á að kaupa
sér bát,“ seg ir Sæv ar. Hann er eins
og áður hef ur kom ið fram sjó mað­
ur á Sól ey SH og þeg ar strand­
veið in stend ur yfir þá fær hann frí
á Sól eynni til að stunda veið arn­
ar. „ Þetta er það lít ið á hvern bát
að það er eng inn að láta smíða báta
nema fyrr ver andi kvóta karl ar sem
eiga fullt af pen ing um. Það er eng­
in grund völl ur fyr ir mig að fara að
kaupa nýj an bát fyr ir 20 millj ón­
ir eða meira til að fara á strand­
veið ar og fiska kannski fyr ir fimm
til sex millj ón ir yfir sum ar ið. Af því
færi kannski helm ing ur inn í laun
og ann an kostn að. Mað ur lif ir ekki
á þessu. Ég bý samt að því að ég er
með mjög vel vilj að an skip stjóra á
Sól eynni og hann gef ur mér frí til
að fara á strand veiði. Það er ekki
sjálf gef ið að mað ur fái það,“ seg ir
Sæv ar.
Ger ir mik ið fyr ir
sjáv ar pláss in
Að spurð ur hvern ig hægt sé að
auka jafn ræði í strand veið un um
milli lands svæða seg ir Sæv ar: „Það
er ver ið að reyna að halda uppi
byggða sjón ar mið um, að fá báta
á öll svæði. Ef land ið yrði gert að
einu svæði, þá myndu miklu fleiri
bát ar koma á þetta svæði fyr ir vest­
an land því þar er með al afli á dag
hærri en á öðr um svæð um. Í raun­
inni er erfitt að hafa al gjört jafn ræði
á þessu ef það á að fylgja byggða­
sjón ar mið um. Ég hugsa að það eina
sem hægt sé að gera í stöð unni er að
auka afl ann á strand veið inni og að
hafa á fram sama fyr ir komu lag. Mér
er al veg sama þó að það væri auk­
ið á hin um svæð un um líka. Bara að
við fáum að eins fleiri daga á svæði
A því það myndi gera mik ið því að
þrír til sjö dag ar í mán uði er of lít­
ið að mínu á liti. Það verð ur alltaf
að hafa gul rót ina, að það sé að eins
meira á hin um svæð un um svo að
bát arn ir dreif ist um land ið. Þeir fá
meira í heild ina á hin um svæð un­
um og elta það. Strand veið in ger ir
auð vit að heil mik ið fyr ir sjáv ar pláss
um allt land.“
Þorsk ur inn næm ari
en mað ur held ur
Sæv ar er viss um að þorsk ur inn
heyri og skynji um hverfi sitt bet­
ur en menn geri sér grein fyr ir og
að nauð syn legt sé að láta lít ið á sér
bera við veið ar. „Ég er sann færð­
ur um að það þarf að drepa á vél,
alltaf þeg ar þú ert að veiða fisk. Ég
lenti í því í sum ar að þá var ég úti í
brún að veiða í svolitl um kalda. Það
koma tveir bát ar til mín og sjá að
ég er að fiska. Þeir drepa ekki á vél­
un um hjá sér, hvor ug ur þeirra. Ég
fékk skammt inn en ekki þeir. Ég
held að fisk ur inn sé næm ari á hljóð
en mað ur ger ir sér grein fyr ir. Þetta
eru heim kynni fisks ins og hann
hlýt ur að þekkja þetta. Stund um
hef ur kom ið fyr ir að mað ur hef­
ur þurft að setja í gang ein hverra
hluta vegna og þá hef ur fisk ur horf­
ið und an hjá manni svo ég er sann­
færð ur um að það er betra að hafa
ekki í gangi við veið ar,“ seg ir Sæv­
ar og bæt ir við að end ingu: „Það
að hafa ver ið afla hæst ur í sum­
ar er í raun ekk ert af rek útaf fyr ir
sig. Þetta er bara skammt ur inn sem
mað ur fær, en þetta sýn ir kannski
að manni hafi geng ið vel í sum ar,“
seg ir Sæv ar.
sko
Mik il á sókn hef ur ver ið í strand veið ar á A svæði, frá Snæ fells nesi til Súða vík ur, og oft þétt skip að ar hafn irn ar á svæð inu. Hér
er svip mynd frá Arn ar stapa.
Bund inn er bát laus mað ur
Rætt við Berg vin Sæv ar sjó mann í Grund ar firði
Berg vin Sæv ar Guð munds son er frá Mun að ar nesi í Ár nes hreppi en hef ur búið í
Grund ar firði í fjölda mörg ár.
Sif SH er bát ur inn sem Sæv ar á á samt bróð ur sín um.