Skessuhorn - 23.01.2013, Blaðsíða 18

18 MIÐVIKUDAGUR 23. JANÚAR 2013
Sig rún Björk Sæv ars dótt ir frá
Stykk is hólmi er ein þeirra fimm
sem til nefnd eru til Ný sköp un ar­
verð launa for seta Ís lands að þessu
sinni. Til nefn ing una fær hún fyr ir
verk efni sitt sem fjall ar um notk un
þrí vídd ar mód ela og stað setn ing ar­
tækja við undi bún ing skurð að gerða
á höfði. Sam hliða heil brigð is verk­
fræði námi við Há skól ann í Reykja­
vík hef ur hún einnig lagt stund á
söng­ og pí anó n ám og stefn ir á að
ljúka átt unda stig inu í söngn um og
því sjötta í pí anó inu nú í vor. Þrátt
fyr ir vera ein ung is 22 ára göm­
ul hef ur Sig rún Björk því náð ein­
stök um ár angri í því sem hún hef ur
tek ið sér fyr ir hend ur. Skessu horn
sett ist nið ur með þess ari ungu og
efni legu konu í síð ustu viku.
Þrí vídd við
heila skurð lækn ing ar
,,Í byrj un árs 2012 fór ég að velta
fyr ir mér hvað ég vildi starfa við
um sum ar ið og var á kveð in í að
vinna við eitt hvað sem tengd ist
mínu námi. Ég hafði því sam band
við kenn ara við há skól ann og hon­
um þótti ég passa vel í þetta verk­
efni. Hug mynd in hafði þá kom­
ið inn á hans borð frá heila skurð­
lækni," seg ir Sig rún Björk um til­
urð þess að hún tók þetta metn­
að ar fulla verk efni að sér. Í kjöl far­
ið sótti hún um styrk í Ný sköp un­
ar sjóð náms manna sem rek inn er á
veg um Rannís og fékk þriggja mán­
aða styrk í verk efn ið. Hún hafði tvo
leið bein end ur með sér í verk efn inu,
heil brigð is verk fræð ing og heila­
skurð lækni. „Þess um heila skurð­
lækni lang aði sem sagt að vita hvort
hægt væri að nota þrí vídd ar mód el,
sem hafa ver ið not uð við und ir bún­
ing ann ars kon ar skurð að gerða, á
þessu sviði, það er heila skurð lækn­
ing um."
Sig rún Björk ólst upp í Stykk is­
hólmi þar sem hún lærði söng, á pí­
anó og þver flautu og þá var hún að
sjálf sögðu að æfa körfu bolta. Hún
seg ir það for rétt indi að hafa alist
upp í litlu bæj ar fé lagi þar sem henni
gafst tæki færi til að rækta hæfi leika
sína og kom oft fram bæði í söngn­
um og hljóð færa leik. Vor ið 2008
út skrif að ist Sig rún af nátt úru fræði­
braut við Fjöl brauta skóla Snæ fell­
inga, með hæstu með al ein kunn út­
skrift ar nema, sem gaf henni að eig­
in sögn góð an und ir bún ing fyr­
Heilsu­ og for varn ar vik an „Heil­
brigð sál í hraust um lík ama," var
hald in í Stykk is hólmi dag ana 14.­
20. jan ú ar sl. Í bú ar voru hvatt­
ir til að skella sér í rækt ina og
sækja fyr ir lestra um heilsu, lík­
am lega og and lega. „ Þetta gekk
svaka lega vel, al veg ó trú lega. Við
erum mjög á nægð ar og þakk lát­
ar fyr ir hvað all ir voru dug leg ir
að taka þátt. Fólk var mjög dug­
legt að sækja alla við burði og
skól arn ir tóku mikinn þátt. Það
var eig in lega allt til fyr ir mynd­
ar," seg ir Stein unn Helga dótt ir
sem sá um vik una á samt Aþ enu
Ey dísi Kol beins dótt ur. Stein unn
seg ir það jafn vel koma til greina
að halda Heilsu vik una aft ur að
ári. „Við eig um eft ir að fara yfir
hvað má bet ur fara, ef við höld­
um þetta aft ur, hvort það sé eitt­
hvað sem mætti bæta við eða taka
út. Upp runa lega var á kveð ið að
fara ró lega af stað og sjá hvern­
ig það kæmi út. Jafn vel væri hægt
að bjóða fleir um en Hólm ur um
að vera með á næsta ári," seg ir
Stein unn.
Flest ir við burð ir virð ast hafa
ver ið vel sótt ir af í bú um Stykk­
is hólms þrátt fyr ir að ein hverj ir
höfðu ekki tök á að mæta á allt
sem heill aði. „Há deg is fyr ir lestr­
arn ir voru mjög vel sótt ir, það
kom okk ur mest á ó vart. Ann ars
var fólk búið að tala um að þetta
væri svo ró leg ur tími og því væri
frá bært að vera með svona fram­
tak á þess um árs tíma. Við mætt­
um sjálf ar á allt og lærð um mjög
mik ið á öll um þess um fyr ir lestr­
um, en þeir voru ansi marg ir
sem sögðu okk ur að vinn an væri
að trufla þátt töku. Fólk gat ekki
mætt á allt sem það vildi," seg­
ir Stein unn.
sko
Heilsu vik an í Stykk is hólmi
gekk mjög vel
Fólk á öll um aldri tók þátt í heilsu vik unni og krakk arn ir af eldri deild Leik­
skóla Stykk is hólms voru til dæm is að gera ýms ar æf ing ar í í þrótta hús inu síð­
ast lið inn fimmtu dag þar sem þeir skemmtu sér kon ung lega.
Hann aði bún að sem gæti skipt sköp um í heila skurð að gerð um
Rætt við Sig rúnu Björk Sæv ars dótt ur sem til nefnd hef ur ver ið til Ný sköp un ar verð launa
ir á fram hald andi nám. „Náið sam­
starf nem enda og kenn ara er eitt­
hvað sem ein kenn ir bæði FSN og
HR. Þá fannst mér ég hafa lært
að koma fram og halda kynn ing ar
en mörg um sam nem end um mín­
um í há skól an um fannst það til að
mynda ó þægi legt. Einnig var lögð
á hersla á sjálf stæð vinnu brögð sem
koma sér vel í hverju því sem mað­
ur tek ur sér fyr ir hend ur."
Stefn ir á fram halds nám
er lend is
Frá FSN lá leið in í heil brigð is verk­
fræð ina við Há skól ann í Reykja­
vík. Þeg ar blaða mað ur inn ir Sig­
rúnu Björk eft ir því hvað felist í
heil brigð is verk fræði hlær hún og
seg ist ósjald an fá þessa spurn ingu.
„Náms leið in er til tölu lega nýtil­
kom in hér á landi en fyrsta braut­
skrán ing in fór fram árið 2008. Í
grunn inn er þetta eins og hver önn­
ur verk fræði en dæmi um á fanga
sem er lagt auka á herslu á er líf eðl­
is fræði, lækn is fræði leg mynd gerð
og mæli tækni og lífs mörk. Líf eðl is­
fræði á fang arn ir eru kennd ir í sam­
starfi við Há skóla Ís lands og ger um
við til raun ir í Lækna garði. Í meist­
ara nám inu gefst okk ur síð an tæki­
færi til að sér hæfa okk ur enn meira
sem dæmi má nefna við gerð gervi­
líf færa, raf örv un og jafn vel stjórn­
un sjúkra húsa. Mögu leik arn ir eru
því mjög marg ir." Sig rún seg ist sjálf
ekki vera búin að á kveða hvern ig
hún vilji sér hæfa sig í á fram hald­
andi námi enda sé hún að ein beita
sér að söng nám inu við Söng skól­
ann í Reykja vík þenn an vet ur inn.
„Ég hef aldrei áður gef ið söngn­
um all an minn tíma líkt og nú. Hef
alltaf ver ið í öðru námi sam hliða.
Ég stefni á að taka átt unda stig í
söngn um nú í vor og reynd ar sjötta
stig á pí anó líka. En ég er þó að eins
far in að skoða hvað er í boði í fram­
halds námi í verk fræð inni og líst
best á skóla í Þýska landi eða Aust­
ur ríki. Ég tók eina önn í skipti námi
í Kaup manna höfn í grunn nám­
inu og fann hvað það var hollt að
breyta að eins um um hverfi og læra
ný vinnu brögð."
Að ferð sem eyk ur
ör yggi sjúk linga
Ný sköp un ar verð laun for seta Ís­
lands eru ár lega veitt þeim náms­
mönn um sem hafa unn ið fram úr­
skar andi starf við úr lausn verk efn­
is sem styrkt er af Ný sköp un ar sjóði
náms manna. Verð laun in voru fyrst
veitt í árs byrj un 1996 og hafa síð­
an ver ið veitt á ári hverju við há­
tíð lega at höfn á Bessa stöð um. Að­
spurð hvort hún geti sagt okk ur frá
verk efni sínu á manna máli svar ar
Sig rún Björk: „Tit ill inn á verk efn­
inu ‚Notk un þrí vídd ar mód els og
stað setn ing ar tækja við und ir bún ing
skurð að gerða á höfði' seg ir ó trú­
lega margt. Til að út skýra verk efn­
ið nán ar þá fólst það í því að þróa
klínískt ferli þar sem sam þætt er
gerð þrí vídd ar mód ela af höfði sjúk­
linga og notk un ná kvæmra stað­
setn inga tækja til und ir bún ings fyr­
ir flókn ar skurð að gerð ir á höfði.
Ég not að ist við mynd vinnslu for rit­
ið MIM ICS til þess að ein angra til
dæm is höf uð kúpu og æxli. Hár ná­
kvæmt þrí vídd ar mód el er svo reikn­
að út frá þess um ein angr uðu svæð­
um. Við und ir bún ing skurð að gerða
reyna lækn ar að sjá fyr ir sér lík ams­
bygg ing una í þrí vídd en hing að til
hafa þeir þurft að sjá hana fyr ir sér
út frá sneið­ og seg u l ómun ar mynd­
um. Með því að not ast við þessi þrí­
vídd ar mód el sem ég út bjó á lækn­
ir inn auð veld ara með að sjá fyr­
ir horn in og hann sér bet ur hvern­
ig allt ligg ur í höfð inu og hvar sé
best að kom ast að æxl inu. Að auki
get ur lækn ir inn sett upp sýnd ar­
að gerð með þrí vídd ar mód el inu og
stað setn ing ar bún að in um sem er
uppi í Foss vogi. Ég kynnti mér vel
þenn an stað setn ing ar bún að sem er
not að ur í öll um heila skurð að gerð­
um en mér finnst hon um best lýst
sem GPS­tæki lækn is ins. Bún að­
ur inn ger ir lækn in um kleift að sjá
ná kvæm lega hvar hann er stað sett­
ur inni í höfð inu, til dæm is hversu
langt hann þarf að fara til að kom ast
að æxli og með hon um er auð veld­
ara að meta hvort lækn ir inn hef ur
náð öllu æxl inu eða ekki. Lækn arn­
ir nota þá mód el ið og stað setn ing­
ar bún að inn til að und ir búa sig og
æfa sig fyr ir raun veru legu að gerð­
ina. Með þessu geta þeir jafn vel
séð fyr ir vanda mál sem gætu kom­
ið upp í að gerð inni sjálfri og gert
við eig andi ráð staf an ir. Þessi að ferð
get ur þannig bætt und ir bún ing fyr­
ir skurð að gerð, auk ið ör yggi sjúk­
lings, stytt að gerð ar tíma og einnig
tel ég að það sé hægt að nýta þessa
að ferð til þjálf un ar skurð lækna."
Magn að að fylgj ast með
skurð að gerð
Sig rún Björk seg ist alltaf hafa ver­
ið með mik inn á huga á raun grein­
um, sér stak lega líf fræði, stærð­
fræði og lækn is fræði leg um á föng­
um eins og líf eðl is fræði. Því þótti
henni afar á huga vert að fá að fylgj­
ast með heila skurð að gerð um síð­
asta sum ar og sjá hvern ig mód el­
ið henn ar nýtt ist skurð lækn in um.
„Mér fannst magn að að fá að kom­
ast svona ná lægt í skurð að gerð inni
og sjá nán ast inn í heila. Það var
einnig gam an að sjá hvern ig mód­
el ið kom að notk un en ég hélt á því
í skurð að gerð inni og sá ná kvæm­
lega hvar æxlið var stað sett."
Verk efn ið hef ur víðs veg ar feng ið
verð skulda at hygli. Skurð lækn ir inn
sem vann það með Sig rúnu Björk
hef ur kynnt það fyr ir er lend um kol­
leg um sín um og eru þeir all ir gíf­
ur lega spennt ir að sögn Sig rún ar.
Þá stefna þau á að kynna verk efn­
ið enn bet ur á nor rænu heila skurð­
lækna þingi sem hald ið verð ur hér á
landi næsta sum ar. „Það sem er svo
merki legt við þetta er að þessi tækni
hef ur aldrei ver ið nýtt með þess um
hætti áður. Því er ný sköp un ar gild ið
í þessu verk efni mik ið. Ég sé al veg
fyr ir mér að halda eitt hvað á fram
með þetta verk efni því það var ým­
is legt sem ég komst að í sum ar sem
ég hefði á huga á að kanna nán­
ar ef það gæf ist meiri tími í það.
Ef ég hlyti þessi verð laun yrði ef­
laust auð veld ara að fá frek ari styrki
til þess halda á fram með verk efn ið
en ég sé mikla mögu leika til þess að
þróa það frek ar."
Þeg ar Sig rún Björk er spurð hvað
sé á döf inni hjá henni seg ist hún
vera á leið inni til Vín ar, Berlín ar
og Leipzig í næstu viku að skoða
söng skóla. „Ég stefni á á fram hald­
andi nám í hvoru tveggja en veit þó
ekki hvort mér tak ist að gera bæði
í einu. Svo er það bara at höfn in á
Bessa stöð um í lok febr ú ar," seg ir
hún að lok um. ákj
Sig rún Björk Sæv ars dótt ir hef ur náð ó trú leg um ár angri í sínu fagi þrátt fyr ir ung­
an ald ur.
Í vet ur gef ur Sig rún Björk söngn um
all an sinn tíma í fyrsta sinn.
Þrí vídd ar mód el eft ir að það er prent­
að út.
Hér má sjá mód el og stað setn ing ar bún að í notk un á skurð stofu.