Læknablaðið - 15.11.2012, Blaðsíða 34

UMFJÖLLUN O G GREINAR
Óánægja sérfræðinganna er áhyggjuefni
Aðspurður um hvort lágt svarhlutfall stafi
að því að læknarnir telji að slík könnun
hafi engin áhrif segir Björn að það sé
einkennileg afstaða ef rétt er og erfitt að
henda reiður á slíku. „Ef fólk nýtir ekki
þetta tækifæri til að lýsa vandamálunum á
sannfærandi hátt þá er lítið hægt að gera.
Við höfum farið út í ýmsar aðgerðir eftir
niðurstöður síðustu könnunar 2010, meðal
annars höfum við styrkt stjórnendur
einstakra sviða og hvatt til aukinna sam-
skipta og samstarfs, bæði innan sviða og
á milli þeirra. Því má ekki gleyma að við
sem stjórnum spítalanum horfum á hann í
heild og ýmsar breytingar sem verða innan
sviða eru ekki beinlínis á okkar könnu."
Það vekur einnig athygli að einungis
31% sérfræðilækna treysta sér til að mæla
með Landspítala sem góðum vinnustað
og hefur fjölgað nokkuð í þeim hópi frá
síðustu könnun. „Þetta er sannarlega
áhyggjuefni, því sérfræðingarnir eru sá
hópur sem ætti að vera fastur í sessi enda
búnir að ljúka sérnámi og starfa við sína
sérgrein. Svo mikil óánægja í þeirra röðum
vekur upp margar spurningar um hvert
spítalinn stefnir," segir Þorbjörn. „Við
höfum þegar séð að sérfræðingar spítalans
hverfa margir til starfa erlendis eða eru í
hlutastörfum erlendis. Óánægja þeirra fer
vaxandi og þessi könnun staðfestir það."
„Óánægja sérfræðinga er líklega að
miklu leyti kjaraleg. Þetta er starfsum-
hverfiskönnun en ekki kjarakönnun og
hafa verður í huga að í flestum tilfellum
eru það kjaralegar forsendur sem ráða því
hvort fólk ræður sig erlendis. Við getum
í rauninni ekki haft áhrif á kjör lækna
þar sem það eru stjórnvöld sem ráða því.
Launakjör innan spítalans eru í samræmi
við stefnu stjórnvalda í þeim efnum," segir
Björn.
Aðspurðir um hvað þeir telji að megi
verða til þess að snúa þessari óheillaþróun
við, segir Þorbjörn það augljóst að ekki
verði brugðist við sívaxandi álagi á lækna
spítalans með öðrum hætti en að fjölga
þeim. „Sérfræðingar spítalans eru of fáir
og meðalaldur þeirra fer hækkandi. Það
staðfestir það sem vitað er, að nauðsynleg
endurnýjun á sér einfaldlega ekki stað.
Þarna þarf að snúa við blaðinu. Síðan þarf
algjöran viðsnúning í tækjamálum spítal-
ans og almennri starfsaðstöðu lækna svo
þeir hafi löngun og áhuga á að starfa þar
að loknu sérnámi. Spítalinn verður að vera
samkeppnisfær á þessu sviði."
Björn kveðst margoft hafa sagt á
undanförnum misserum að ekki sé hægt
að kreista meira útúr spítalunum og
læknum hans en þegar er. „Við verðum
að fá andrými, hvernig sem það gerist.
Það þarf að upplýsa almenning og stjórn-
málamennina um hvernig þetta gengur
fyrir sig og hversu langt er hægt að ganga
áður en eitthvað lætur undan. Fyrir sam-
þykkt síðustu fjárlaga sagði ég að komið
væri að þeim punkti að ekki yrði þrengt
meira að starfseminni án þess að eitthvað
léti undan. Við höfum lagt niður starfsemi
á þremur stöðum og sameinað á aðra staði.
Ef krafist er meiri niðurskurðar verðum
við að leggja af meiri starfsemi. Eg hef
verið mjög skýr að hér væri ekki meira að
hafa. Það er pólitísk ákvörðun ef ganga
á nær spítalanum en þegar hefur verið
gert. Fjárlög næsta árs eru þau fyrstu eftir
hrunið þar sem ekki er uppi krafa um
aukið aðhald í rekstrinum. Með því gefst
vonandi tækifæri til að styrkja innviðina."
Breytingar á vísinda-, mennta-
og nýsköpunarsviði
Ómar bætir því við að viðbrögð stjórnar
spítalans séu jafnan þau að ekkert megi
kosta neina peninga. „Við höfum lagt
ýmislegt til um breytingar á starfsaðlögun
almennra lækna og verkferla sem ekki
ætti að kosta mikla peninga. Viðbrögðin
eru alltaf þau sömu að ef lagfæringar eða
breytingar kosta peninga þá er ekki hægt
að verða við því. Við spyrjum á móti hvort
ekki kosti meiri peninga á endanum að
gera ekki neitt."
En stendur til að draga úr vinnuálagi
almennra lækna og sérfræðinga með því
að ráða fleiri? Björn segir einfaldlega að
stutta svarið við þeirri spurningu sé nei.
„Jafnvel þó við vildum gera það þá er
framboðið ekki til staðar og við þyrftum
einnig að fá aukin fjárframlög til að geta
ráðið fleiri. Við getum ekki bætt við
læknum með núverandi fjármuni. Við
höfum sagt frá því löngu fyrir hrun að
styrkja þurfi mönnun innan spítalans þar
sem vinnutímatilskipun EES kallar á meiri
mannafla. Við höfum ekki getað mætt því
eins vel og við viljum. Það má telja varnar-
sigur að við höfum getað haldið því sem
fyrir er."
Sá orðrómur hefur verið á kreiki innan
spítalans að til standi að leggja niður vís-
inda-, mennta- og nýsköpunarsvið.
„Það verður ekki lagt niður en það er
fyrirhuguð ákveðin skipulagsbreyting 1.
janúar næstkomandi. Þá verða svið sam-
einuð en með sömu þjónustu og áður og
frá þessu munum við greina betur eftir
örfáar vikur. Þetta mun ekki koma niður á
þeirri þjónustu sem veitt er."
En stendur spítalinn fyllilega undir
nafni sem háskólasjúkrahús í ljósi þess
niðurskurðar sem orðið hefur? Björn segir
að ekki séu sjáanleg merki um neitt annað.
„Við höfum getað haldið uppi tals-
verðri rannsóknarstarfsemi þó vissulega
hafi hún verið minni árið 2011 en 2010.
Tækifærin til að kenna kandídötum og
unglæknum eru ekki þau sömu og áður
en á móti hafa þeir fengið fleiri tækifæri
til að stunda rannsóknir á launum. Ég
bendi á að spítalinn byrjaði í fyrra að veita
10 styrki árlega, að upphæð ein milljón
hver, til að styrkja unga vísindamenn. En
ég játa fúslega að við höfum haft nokkrar
áhyggjur af þessu og erum að leita leiða
til að styrkja kennsluþáttinn á spítalanum
enn betur og meira en verið hefur. Von-
andi mun þess sjá merki strax á næsta ári."
Hvað finnst viðmælendum að lesa megi
jákvætt úr viðhorfum lækna af þessari
könnun? Þeir eru sammála um að allir
læknar spítalans telji störf sín mikilvæg.
„Ég held að það sé ein aðalástæða þess
að almennir læknar fást til starfa á Land-
spítala, að þrátt fyrir allt telja þeir sig vera
að vinna mikilvæg störf," segir Ómar
Sigurvin og Þorbjörn tekur undir þetta
fyrir hönd sérfræðilæknanna.
602 LÆKNAblaðið 2012/98