Víkurfréttir - 12.02.2009, Blaðsíða 8

8 AUGLÝSINGASÍMINN ER 421 0000VÍKURFRÉTTIR I 7. TÖLUBLAÐ I 30. ÁRGANGUR
Í síð ustu kreppu á Suð ur-
nesj um í upp hafi tí unda ára-
tugs síð ustu ald ar var at vinnu-
leysi kvenna kom ið í um 12%
og karla í um 7%. At vinnu-
leys ið varð í kjöl far mik ils sam-
drátt ar hjá Varn ar lið inu, sem á
þess um tíma skar mik ið nið ur
fram kvæmd ir. Á þess um tíma
voru at vinnu tæki fær in færri á
Suð ur nesj um en í dag.
Ekki sam stíga
„Það sem vek ur at hygli mína í
sam an burð in um á krepp unni
nú og þá, er að öll sveit ar fé lög in
á Suð ur nesj um stóðu sam an.
Nú virk ar þetta þannig að menn
séu ekki sam stíga. Þeg ar menn
stofn uðu mark aðs skrif stof una,
MOA, var það sam þykkt af
öll um flokk um í bæj ar stjórn
hjá Reykja nes bæ. Síð an var það
hlut verk MOA að vinna með
hin um sveit ar fé lög un um og það
komu aldrei upp vand ræði í því
sam starfi. Ég sakna þess tíma
að menn vinni meira sam an,
því styrk ur okk ar er því þeim
mun meiri,“ seg ir Frið jón í sam-
tali við blaða mann.
Frið jón bend ir á að nú tali
fólk mik ið um ferða þjón ust-
una sem at vinnu sköp un í
krepp unni. Í síð ustu kreppu
varð til stöðu heiti eins og
ferða mála full trúi Suð ur nesja,
sem ekki hef ur ver ið til núna
í mörg ár. Frið jóni finnst ferða-
þjón ustu á Suð ur nesj um hafa
hrak að mjög. Hann bend ir
á að á sín um tíma hafi ver ið
þrjú fyr ir tæki í hvala skoð un
og sjóstanga veiði, en segja
má að sú þjón usta heyri sög-
unni til á Suð ur nesj um í dag.
Tjald stæð ið í Reykja nes bæ
var á sín um tíma rek ið niðri
í miðj um bæ og boð ið upp
á ókeyp is rútu ferð ir úr flug-
stöð inni og í hjarta bæj ar ins.
Upp lýs inga mið stöð in í flug-
stöð inni var und ir yf ir ráð um
heima manna sem gátu stýrt
um ferð inni nið ur í bæ sem því
mið ur er ekki leng ur til stað ar.
„Það sem við horfð um á ger-
ast í at vinnu leysi á tíma bil inu
1990 til 1996 er að hér varð
til mik ill fjöldi ör yrkja, sem
er ein af af leið ing um lang tíma-
at vinnu leys is. Fjöldi ör yrkja
hef ur oft ast minnst með veik-
indi að gera, held ur voru þeir
sem höfðu ver ið at vinnu laus ir
árum sam an sett ir á ör orku-
bæt ur. Þetta varð sam fé lag inu
hér á Suð ur nesj um mjög dýrt.
Við sjá um þetta best í auk inni
ör orku hjá líf eyr is sjóðn um og
hér á Suð ur nesj um hef ur þetta
ver ið stórt vanda mál og með
því mesta sem ger ist á Ís landi.
Það sem við lærð um á þessu
at vinnu leysi á sín um tíma þar
sem at vinnu leysi fór úr 10-11%
nið ur í 1% á skömm um tíma,
var að at vinnu laus ir mega ekki
vera í friði held ur þarf að fara í
gang öfl ug starf semi þar sem at-
vinnu laus um er gef inn kost ur á
að sækja nám skeið, öfl uga dag-
skrá og ein hver mark viss þátt-
taka í at vinnu líf inu sem bygg ir
á áhuga sviði þeirra ein stak linga
sem eru at vinnu laus ir.
Lang tíma at vinnu leysi
erfitt
Hvaða virk aði best á at vinnu-
leys ið á þess um tíma?
„Það voru bún ir til mjög
marg ir vinnu hóp ar með at-
vinnu laus um, sem bæði unnu
ýmis störf og einnig að áhuga-
mál um sín um. Göngu stíg ar
á Suð ur nesj um voru marg ir
hverj ir lagð ir á þess um tíma.
Fjöl mörg verk efni á veg um
Byggða safns Suð ur nesja og
Byggða stofn un ar voru unn in
með þátt töku at vinnu lausra.
Það var í raun allt gert til að
halda mönn um gang andi og
leyfa þeim ekki að sitja heima.
Menn voru skyld að ir í sund-
laug ina og til að mæta reglu-
lega á ein hvern stað. Þeg ar
fólk hef ur ver ið at vinnu laust í
6-8 mán uði get ur ver ið erfitt
að koma því af stað aft ur og
kostn að ur sam fé lags ins er
hræði lega dýr“.
Frið jón tal ar um að Virkj un
mannauðs sem sett hef ur ver ið
upp á Vall ar heiði sé mjög gott
fram tak. Hann seg ir mik il vægt
að all ar stofn an ir sam fé lags ins
komi að svona verk efni. Svona
verk efni snú ist ekki um hús-
næð ið sem slíkt, held ur það
and rúms loft sem ver ið er að
skapa.
„Það er skort ur á sam starfi
á Suð ur nesj um. Mér finnst
vanta að menn standi bet ur
sam an. Ef ekki núna, þá
aldrei. Ég er klár á því að fyr ir
stofnanir eins og t.a.m. líf eyr is-
sjóði og stétt ar fé lög og rík ið,
þá er lang tíma at vinnu leysi
það versta sem get ur kom ið
fyr ir. Það vant ar líka meiri
form leg heit eða stofn un til að
sinna at vinnu líf inu bet ur. Við
höf um ekki at vinnu mála ráð-
gjafa í dag eða að stöðu fyr ir
fólk að sækja sér upp lýs ing ar
eða þekk ingu á ein um stað. Ég
veit ekki hvert fólk á að fara til
að sækja að stoð eða þekk ingu.
Á það að fara til Sam bands
sveit ar fé laga á Suð ur nesj um
eða til hafn ar inn ar?
Ég sá það reynd ar í blöð un um
að það hafi ver ið að stofna
mark aðs stofu ferða mála á
Suð ur nesj um. Mér finnst það
ánægju leg breyt ing að Ferða-
mála sam tök Suð ur nesja hafi
snú ist 180 gráð ur, því það voru
sam tök in sjálf sem lok uðu á
sam starf ið við Reykja nes bæ
og sveit ar fé lög in á sín um
tíma, þannig að ég er ánægð ur
að sjá þá vakna aft ur til lífs-
ins og ekki veit ir af. Mað ur
hef ur varla vit að af Ferða mála-
sam tök um Suð ur nesja í mörg
ár, nema ein hverj um göngu-
ferð um“.
Týnd um okk ur
Hvað hef ur vald ið því að all ir
þess ir þætt ir hafa logn ast
útaf, ef svo má segja?
„Ég held að það sé góð ær ið.
Græðgin býr alls stað ar innra
með okk ur f lest um. Við
týnd um okk ur. Ég held einnig
að þetta sé ein hvers kon ar stór-
mennska hjá flest um, ekki síst
hjá sveit ar fé lög un um sjálf um
á Suð ur nesj um. Suð ur nesja-
menn eru um 20.000 tals ins og
hér virð ist von laust að vinna
sam an að heil ind um, sjá um
t.d ör lög Hita veitu Suð ur nesja
og Suð ur lind ir. Kannski sést
þetta best í stjórn mála bar áttu,
þar sem Suð ur nesja menn
styðja sjaldn ast heima menn
til valda. Við erum sterk ari
sam an en sund ur. Ég á von á
því að menn hljóti að fara að
taka hönd um sam an og reyna
að finna betri lausn ir en við
höf um gert og setji gaml ar
synd ir til hlið ar, þetta á við um
unga sem aldna.
Mér finnst líka vera byrj að
á mörgu en fáu lok ið. Menn
rjúka af stað eins og t.d. í skóla-
mál um og áður en mað ur veit
af er fjöld inn all ur af stofn-
un um sem sumar hverjar eru
að sinna sömu mál un um,
kannski vant ar heild stæða-
stefnu í skóla og íþrótta mál um.
Ég held að það sé hægt að hag-
ræða veru lega í þess um mál um
og gera bet ur fyr ir minna fé.
Ég held að sá að ili sem unn ið
hef ur hvað mest gagn í at-
vinnu leysi á Suð ur nesj um sé
Mið stöð sí mennt un ar á Suð ur-
nesj um. Ég vona að þau komi
sterk inn að þessu sinni.
Þeg ar ég horfi til Vinnu mála-
stofn un ar, þá var hún skor in
nið ur í góð ær inu. Þeir eru í
dag í mjög litlu hús næði sem
býð ur ekki upp á neina mögu-
leika fyr ir þá að sinna at vinnu-
laus um. Það er kannski þess
vegna sem bæj ar fé lag ið sýndi
þann kraft sem þurfti til að
opna Virkj un, en auð vit að á
þetta meira að til heyra Vinnu-
mála stofn un.
Það er ekki hægt að setja fólk í
biðrað ir enn á ný eins og gert
var fyr ir 20 árum, sá tími er
lið inn, við eig um að bera virð-
ingu fyr ir fólki og bregð ast
hratt við þar sem þörf er á.
Það var styrk ur okk ar hér áður
þeg ar við vor um reynslu sveit ar-
fé lag í at vinnu mál um að hafa
alla þessa þátt tak end ur í sama
- seg ir Frið jón Ein ars son sem stýrði MOA í síð ustu kreppu
á með al Suð ur nesja manna
Frið jón Ein ars son þekkja marg ir Suð ur nesja menn. Hann stóð í fremstu víg-
línu hér á Suð ur nesj um í síð ustu kreppu þeg ar hann fór fyr ir MOA, mark-
aðs- og at vinnu mála skrif stofu Reykja nes bæj ar. Síð ustu þrjú ár hef ur hann
svo kynnst ís lensku út rásinni en Frið jón er starfs mað ur Kaup þing Bank Lux-
emburg í Lúx em bo rg. Hann er yf ir mað ur mark aðs- og kynn ing ar mála hjá
Kaup þing Bank Lux emburg. Bank inn starfar um alla Evr ópu með um 280
starfs menn. Frið jón hef ur ver ið hér heima síð ustu vik ur en Vík ur frétt ir sett-
ust nið ur með hon um nú í lið inni viku og fengu sjón ar horn hans á krepp una
nú og hvað dugði best í síð ustu kreppu á tí unda ára tug síð ustu ald ar.
SKORT IR
SAM STÖÐU
„Það var í raun allt gert til að halda mönn um gang-
andi og leyfa þeim ekki að sitja heima. Menn voru
skyld að ir í sund laug ina og til að mæta reglu lega á
ein hvern stað. Þeg ar fólk hef ur ver ið at vinnu laust
í 6-8 mán uði get ur ver ið erfitt að koma því af stað
aft ur og kostn að ur sam fé lags ins er hræði lega dýr“.