Víkurfréttir - 14.11.2013, Blaðsíða 14

fimmtudagurinn 14. nóvember 2013 • VÍKURFRÉTTIR14
-póstkassinn pósturu vf@vf.is
Að undanförnu h a f a v e r i ð í
gangi umræður um
rekstur nýs hjúkr-
unarheimilis á Nes-
völlum. Við íbúar
hér Suðurnesjum
höfum orðið vitni
að hörðum deilum milli kjörinna
bæjarfulltrúa sveitarfélaga hér á
svæðinu þar sem tekist er á um af-
drif hjúkrunarheimilisins Garðv-
angs.
Fyrir mig sem leikmann er erfitt að
móta sér skoðun á þessu, en það eru
samt sem áður nokkur atriði sem ég
hef verið að velta vöngum yfir og mér
finnst skipta máli.
Þessi málaflokkur er auðvitað okkur
öllum mikilvægur hvort sem við
erum ung eða gömul, því að öll
viljum við fá að verða gömul og fá að
njóta þeirrar þjónustu sem öldruðum
einstaklingum er boðið upp á hvæ-
nær svo sem það verður.
Það sem vekur athygli mína er að
bæjarráð Reykjanesbæjar virðist vera
sammála um að ganga til samninga
við Hrafnistu um rekstur hjúkrunar-
heimilis á Nesvöllum. Garðvangi
skuli lokað og öllum starfsmönnum
sem unnið hafa hjá DS verði sagt upp.
Væntanlega og vonandi fær stærstur
hlut i þeirra vinnu hjá nýjum
rekstraraðila en það er ekkert sjálf-
gefið.
Líklegt er að þetta verði niðurstaðan,
ráði þessir bæjarfulltrúar algjörlega
för en mér þætti rétt að staldra aðeins
við og ígrunda nokkur atriði.
Aðrir möguleikar?
Mér finnst nefnilega, miðað við þær
upplýsingar sem fram hafa komið,
að það liggi nefnilega ekkert í augum
uppi að rétt sé að færa ábyrgð og yfir-
stjórn öldrunarmála burt af svæðinu.
Erum við ekki fær um að ráða við
þennan málaflokk sjálf?
DS hefur í áratugi séð um þennan
málaflokk og að þeim rekstri hafa
komið fulltrúar úr flestum byggðar-
lögum hér af Suðurnesjum. Ég fæ
ekki séð að því þurfi endilega að
breyta. Af hverju heldur DS ekki bara
áfram að sinna þessum málaflokki
hér eftir sem hingað til, með þvi
starfsfólki sem við höfum getað treyst
fyrir verkinu fram að þessu? Er í raun
einhver þörf á breytingu?
En ef að það er nauðsynlegt að færa
reksturinn til annars aðila, þá hefði
mér fundist að fyrsti kostur væri sá
að fela HSS þennan rekstur í ljósi
þess að HSS sinnir slíkum rekstri á
svæðinu nú þegar og hefur gert í ára-
tugi. Mér finnst einhvern veginn að í
slíkum samrekstri ætti að felast aug-
ljóst hagræði þar sem að HSS er að
sinna þjónustu við aldraða á ýmsum
sviðum hér á svæðinu og það eitt ætti
að styrkja málaflokkinn, hjúkrunar-
heimilið og einnig HSS sem ekki er
vanþörf á að styrkja.
Ég las það einhvers staðar að HSS
hefði sett fram ófrávíkjanleg skilyrði
fyrir því að taka yfir rekstur hjúkr-
unarheimilisins en þau skilyrði hafa
ekki komið fram.
Flýtum okkur hægt
Ég tel í ljósi ofangreindra atriða að
það sé rétt að flýta sér hægt í þessu
máli. Hver sem niðurstaðan verður
þá á hún að byggja á fleiru en krónum
og aurum. Það þarf að taka tillit til
svæðisins í heild og það þarf að
styrkja þá þjónustu sem nú þegar er
fyrir hendi og varðar þennan mála-
flokk.
Ég hef ekkert út á rekstur Hrafnistu
að setja, en ég vil leyfa mér að spyrja
hvort að við viljum breyta Suður-
nesjum í útibúasamfélag þar sem
hlutunum er stjórnað af öðrum en
okkur sjálfum?
Guðbrandur Einarsson
n Guðbrandur Einarsson skrifar:
Yfirstjórn öldrunarmála
- hvar á hún að vera?
Nú er loksins að koma að þeim
tímamótum að við
getum boðið okkar
e l dri íbúum s em
þurfa á hjúkrunar-
heimili að halda upp
á bestu aðstæður á
landinu bæði í þjónustu og hús-
næði. Það er með tilkomu hjúkr-
unarheimilis að Nesvöllum sem
verður opnað í mars n.k.
Val um þann sem sér um reksturinn
skiptir miklu máli, því þetta er mjög
sérhæfð þjónusta í dag. Valið á sér
góðan aðdraganda:
Á þessu ári ári höfum við rætt við
fjóra aðila sem reka í dag eða vilja
reka hjúkrunarheimili. Eftir þá frum-
skoðun, ákváðum við að skoða frek-
ara val á milli Hrafnistu og HSS.
Við settum því af stað valnefnd þar
sem fulltrúar allra flokka í bæjar-
stjórn áttu sæti, þ.e. úr Framsókn,
Samfylkingu og Sjálfstæðisflokki.
Þau skyldu meta HSS og Hrafnistu.
Bæði valnefnd og bæjarráð ein-
róma sammála
Eftir vandaða skoðun á valkost-
unum, var það einróma niðurstaða
valnefndarinnar að á milli tveggja
góðra kosta bæri að velja Hrafnistu
sem hefur yfir 70 ára reynslu og sér-
hæfingu í að reka hjúkrunarheimili.
Í framhaldinu var einnig samþykkt
samhljóða í bæjarráði að ræða við
Hrafnistu, en í bæjarráði sitja full-
trúar Framsóknar, Sjálfstæðis og
Samfylkingar. Formlegar samninga-
viðræður við Hrafnistu hafa staðið
frá því í sumar og ég fullyrði að þar
hefur verið mjög vandað til verks.
Hrafnista hefur hæsta
gæðamatið
Niðurstaðan var svona skýr vegna
þess að Hrafnista „sérhæfir“ sig í
rekstri hjúkrunarheimila og öll þeirra
svör gáfu það afar skýrt til kynna að
þau kunna þetta fag 100%. Rekstur
hjúkrunarheimila Hrafnistu í þremur
bæjarfélögum hefur gengið mjög vel
og í góðu samstarfi við sveitarfélögin.
Í Kópavogi rekur Hrafnista heim-
ili eftir nýrri hugmyndafræði sem
leggur áherslu á mjög heimilislegt
umhverfi. „Lev og bo“ er hún kölluð
og það mun Hrafnista innleiða hér.
RAI mat er opinbert mat, notað til
að meta heilsufar og velferð til að
tryggja hámarksgæði á hjúkrunar-
heimili. Hrafnistuheimilin eru í
hópi hjúkrunarheimila sem fá hæsta
niðurstöðu úr þessu mati og mun
hærri en matið gefur t.d. DS heimil-
unum hér á Suðurnesjum. Hrafnista
hefur metnað og þekkingu til að gera
Nesvelli að því hjúkrunarheimili sem
aðrir horfa til þegar þeir setja sér
markmið í starfi hjúkrunarheimila.
Hugtakið hjúkrunar
„heimili“ er mikilvægt
Mesta breytingin sem er að verða
á skipulagi hjúkrunarheimila er að
þau eru nú mun betur útbúin sem
raunveruleg heimili fólks, allir í ein-
býlum og setustofur frammi með eld-
húsaðstöðu fyrir 10 íbúa einingar.
Þar er fólk ekki að útskrifast eins og
á sjúkrahúsi til að fara heim. Það
á heima þarna. Því hefur þróunin
verið sú að reyna að færa heimilin frá
sjúkrahúsaumhverfinu, þó aldrei á
kostnað gæða umönnunar, hjúkrunar
eða heilbrigðisþátta. Lögð er áhersla á
litlar heimilislegar einingar með 9-11
íbúum sem starfa svo saman eins og
gert verður á Nesvöllum. Við teljum
okkur því hafa valið „bestu þjónustu
fyrir aldraða á nýjasta hjúkrunar-
heimili landsins í Reykjanesbæ“.
Starfsfólk og þjónusta
EN… við stöldruðum ekki bara við
spurningar um bestu þjónustuna.
Við gerum okkur grein fyrir því
að það þarf sérfræðinga til að inn-
leiða „lev og bo“ hugmyndafræðina,
sem ekki eru á hverju strái. En við
vildum tryggja að sem flestir heima-
menn héldu um störfin. Ekki aðeins
störfin á Nesvöllum heldur einn-
ig á allri framleiðslu á mat og við-
haldi í húsinu. Við vitum þó að 17%
vinnandi íbúa okkar í Reykjanesbæ
vinna á höfuðborgarsvæðinu og ekki
myndum við vilja að þau væru úti-
lokuð frá vinnu af því að þau væru
ekki „heimamenn“ þar. En í viðræð-
unum við Hrafnistu tryggðum við
samt að „heimamenn“ hafa forgang í
ráðningum nú þegar undirbúningur
að ráðningum stendur yfir. Fyrst
verður starfsmönnum á DS boðin
vinna, einnig rætt við starfsfólk hjá
HSS, (því HSS heldur utan um 18
hjúkrunarrými til bráðabirgða á
meðan Nesvellir eru í byggingu, ) þá
skyldi valið matarþjónustufyrirtæki
héðan og valdir iðnaðarmenn héðan
til að sinna viðhaldi. Nú er Hrafnista
að undirbúa slíkar viðræður.
Hrafnista í þágu íbúa
Suðurnesja
Það er ekkert nema ánægjulegt að
þessir reyndu aðilar, Hrafnista, sem
fá hæstu einkunn af fagaðilum fyrir
þjónustu sína, skuli sýna því áhuga
að starfa í þágu íbúa Suðurnesja, með
þeim hætti sem ég hef lýst. Ég heyrði
í öldruðum sjómanni sem sagði að
það væri líka ánægjulegt að Sjó-
mannadagsráð, sem rekur Hrafnistu-
heimilin, skyldi sýna okkur slíkan
áhuga. Það hefði eflaust ekki gleymt
þekktum sjómönnum héðan og fjöl-
skyldum þeirra. En nú býðst þessi
þjónusta öllum.
Öll aðstaða sem við höfum byggt upp
á Nesvöllum, félagsmiðstöðin, þjón-
ustuíbúðirnar og nú hjúkrunarheim-
ilið verða á við það besta sem býðst á
landinu. Aldraðir Suðurnesjamenn
sem þurfa hjúkrunarþjónustu eiga
ekkert minna skilið!
Árni Sigfússon, bæjarstjóri
n Árni Sigfússon skrifar:
Aldraðir Suðurnesjamenn eiga
aðeins það besta skilið!
Það er gott að vera á Nesvöllum. Ég hefi reynslu af því ég hefi
rekið þar stofu á undanförnum
árum. Sinnt þar fólki. Ölduðum.
Hjartahlýja og unnvörpum fag-
mennska einkenna samskipti öll
a.m.k. það sem að mér snýr. Og það
er gott.
Ég hefi unnið á Heilbrigðisstofnun
Suðurnesja frá því í febrúarbyrjun
2003. Gekk þá til liðs við hóp at-
vinnufólks, hjúkrunarfræðinga og
lækna á sjúkrahúsi og heilsugæslu.
Fljótlega var lögð fram stefna um
bætta þjónustu við aldraða á svæðinu
og komu til ýmsar breytingar. Mark-
miðið var og er að samhæfa þjónust-
una og gera að samfellu: bráðameð-
ferð, heimahjúkrun, hvíldarinnlagnir
og að lokum langtímavistun sem
tekur við þegar einstaklingur getur
ekki lengur verið heima. Og síðustu
sporin að heiman geta verið og eru
þung þótt í fínt sé að flytja. Nesvellir
eru falleg híbýli, glæsilegur völlur
öldruðum og þreyttum og Reykja-
nesbæ til sóma.
Þess vegna og einmitt þess vegna
verður Hrafnistufars inn e ins
og skrattinn úr sauðarleggnum.
Óskiljanlegur tilsýndar og óskemmti-
legur að verða vitni að. Og ekki illt
orð um Hrafnistukonur og menn!
Þar er líka gott fólk.
Hvaða faglegu rök liggja að baki því
að slíta enn frekar frá HSS og sam-
félagi aldraðra á Suðurnesjum einn
þáttinn þar sem er langtímavistunin?
Á tímum þegar unnt hefði verið og
kjörið að staldra við um stund og
sameina starfsemi, og nýta enn frekar
þekkingu, reynslu og áhuga teymisins
á HSS. Liðs sem hefur haldið haus
og vaxið þrátt fyrir þrautþjálfað at-
vinnuskítkast, rótgrónar Gróusögur
og úlfaldasmíð.
Hvaða kannanir, rannsóknir og álit
fagmanna í rekstri heilbrigðisstofn-
ana var lagt til grundvallar?
Hvaða læknar og hjúkrunafræðingar
komu þarna að verki?
Hvaða gögn voru í höndum þessa
ágæta fólks og l iggja að baki
ákvörðuninni?
Hvaða reynslu hefur Hrafnistufólk
af því að reka svona þjónustu í litlu
samfélagi utan Reykjavíkur þar sem
fyrir er vel þróuð heimaþjónusta í
höndum annarrar stofnunar og fólks
sem hefur yfirsýn yfir þjónustu-
þörfina? Heilbrigðisstarfsfólks sem
er með fingur á púls heimilanna þar
sem aldraðir búa og hafa oft sinnt
sömu einstaklingunum og fjöl-
skyldum þeirra árum saman.
Hvernig stendur á bábyljunni miklu
um „ófrávíkjanlegu skilyrði“ af hálfu
HSS og yfirstjórn Reykjanesbæjar
tíundar svo mjög? Básunar á síðustu
metrunum. Hvernig var samræðum
og samvinnu við HSS háttað, við
erum jú í sama liði, eða hvað?
Hverjum gagnast mest þessi sam-
ingur? Ég dreg þá ályktun af vand-
ræðaganginum að þar séu ekki
HEILDARHAGSMUNIR ALDR-
AÐRA Í REYKJANESBÆ hafðir að
leiðarljósi. Hverjir hagnast á gjör-
breyttu fyrirkomulagi? Cui bono?
Hver er vilji fólksins? Hafa íbúar
svæðisins verið spurðir? Hvar er
sanngirnin í „útboðinu“?
Þegar aldraður veikist á Hrafnistu-
völlum, á þá að flytja hann á sjúkra-
deild fyrirtækisins í Reykjavík og
ef til kemur lofa honum að deyja
þar, fjarri sínum? Kannski fær HSS
óbreytt áfram hlutverk og hingað til í
því efni, en auðvitað fá þá aðrir greitt
fyrir vikið. Slíkt fyrirkomulag er jú
svo vinsælt og módernt nú á dögum.
Samvinna við Hrafnistu hlýtur að
gera öll áform um heildræna þjón-
ustu og meðferð mun erfiðari en ef
þjónustan öll væri innan sömu stofn-
unar, nefnilega HSS. Og auðvitað
yrði það ódýrara. Mun ódýrara vegna
samlegðar. Það þarf ekki nema grips-
vit tæpt til þess að sjá það.
Frá því ég kom fyrst í vinnu á HSS
fyrir löngu hefur bærinn breyst mjög
og unnvörpum til hins betra og sómi
að. Alvörufólk að verki. Þeim mun
óskiljanlegra og sorglegra er það að
sjá áhættu sem tekin er með þessum
nýja samningi. Ég óttast að slíkur
samningur verði fótakefli í fram-
þróun öldrunarmála á Suðurnesjum.
Sigurður Árnason læknir
n Sigurður Árnason læknir skrifar:
Hvað í ósköpunum er um að vera í öldrunarmálum í Reykjanesbæ?