Dagblaðið Vísir - DV - 03.07.2008, Blaðsíða 22

fimmtudagur 3. júlí 200822 Umræða DV
Útgáfufélag: Dagblaðið-Vísir útgáfufélag ehf.
Stjórnarformaður: Hreinn loftsson
framkVæmDaStjóri: Elín ragnarsdóttir
ritStjórar:
jón trausti reynisson, jontrausti@dv.is
og reynir traustason, rt@dv.is
fulltrÚi ritStjóra:
janus Sigurjónsson, janus@dv.is
fréttaStjóri:
Brynjólfur Þór guðmundsson, brynjolfur@dv.is
auglýSingaStjóri:
ásmundur Helgason, asi@birtingur.is
DrEifingarStjóri:
jóhannes Bachmann, joib@birtingur.is
dv á netinu: dv.is
aðalnúmer: 512 7000, ritstjórn: 512 7010,
áskriftarsími: 512 7080, auglýsingar: 512 70 40.
Umbrot: dv. Prentvinnsla: landsprent. Dreifing: árvakur.
dv áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaðsins á stafrænu
formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
Öll viðtöl blaðsins eru hljóðrituð.
brynjólfur þór guðmundsson fréttastjóri skrifar Staðreyndin er því miður sú að íslensk stjórnmálaumræða er á sorglega lágu plani.
Blekkingar og reiðilestrar
Leiðari
Stjórnmálamenn eru skrýtnar skepnur. Þeir segjast vilja vinna okkur hið mesta gagn en keppast svo við að afvega-leiða okkur eða fara í fýlu þegar þeir eru spurðir spurn-inga sem þeir vilja ekki svara. Eða vilja raunar ekki að sé
spurt.
Geir H. Haarde forsætisráðherra er gott dæmi. Hann beitir báð-
um aðferðum þegar fjölmiðlar gerast svo ósvífnir að spyrja hann
spurninga sem honum mislíkar, sérstaklega um efnahagsmál.
Undanfarið höfum við ítrekað orðið vitni að því að hann finn-
ur að spurningum blaðamanna og fréttamanna, hvort sem hann
sakar hinn ljúfa og brosmilda Sindra Sindrason um dónaskap
eða segir spurningar óviðeigandi eða ótímabærar. Þetta er sami
Geir H. Haarde og hélt mikinn reiðilestur yfir G. Pétri Matthías-
syni, þáverandi fréttamanni Sjónvarps, haustið 2006. Þá hafði
talsvert verið rætt um Ísland, krónu og evru en þegar spyrja átti
forsætisráðherra álits á þessari umræðu brást hann ókvæða við.
Raunar svo mjög að alla vega sumum í kring var verulega brugð-
ið.
Hin aðferðin er að reyna að afvegaleiða fólk. Nú megum við þola
mestu verðbólgu í tæpa tvo áratugi. Þegar talið berst að þessu
einblínir Geir á utanaðkomandi þætti. Þá virðist eins og Geir sé
búinn að gleyma því að við höfum búið við verðbólguvanda um
nokkurra ára skeið. Síðustu þrjú árin hefur það aðeins gerst í
fjórum mánaðarlegum mælingum að verðbólga sé innan hættu-
marka Seðlabankans. Tvö skiptin voru í upphafi þessa tíma en
hin tvö síðasta sumar. Allan þennan tíma hefur efnahagsstjórnin
brugðist.
Reyndar má ekki skilja þessi orð mín sem svo að Geir H. Haarde
sé eitthvert einsdæmi. Staðreyndin er því miður sú að íslensk
stjórnmálaumræða er á sorglega lágu plani. Þegar stjórnmála-
menn koma fram opinberlega, til dæmis í spjallþáttum og við-
tölum, virðast þeir uppteknari af því að fella keilur eða slá sig til
riddara en að taka þátt í upplýsandi og málefnalegri umræðu.
Þegar umræðan er galin er hætt við að allt annað sé galið. Af því
súpum við seyðið nú.
DómstóLL götunnar
Finnst þér Íslendingar nota þjóðFánann nógu mikið?
„já, þeir taka þá daga sem það á við að
flagga og nota þá.“
Daníel Oddsson,
78 ára eftirlaunaþegi
„nei, ég hugsa að það mætti nota hann
oftar og við fleiri tækifæri.“
Guðfinna Indriðadóttir,
41 árs starfsmaður
Norðuráls í sumarfríi
„nei, það finnst mér ekki, við eigum að
eiga svona þjóðarstolt eins og
Bandaríkjamenn.“
Guðjón Pálmason,
33 ára sölu- og markaðsstjóri
„já, mér finnst það, hann er allavega
alltaf uppi.“
Þorgerður Bjarnadóttir,
18 ára nemi
sanDkorn
n Hlé varð á stóriðjustoppi Sam-
fylkingarinnar á meðan Össur
Skarphéðinsson undirritaði
viljayfirlýsingu um álver á Bakka
við Húsavík
á dögunum.
Össur klórar
hins vegar
í bakkann
á bloggsíðu
sinni. Þar
vitnar hann
í viðtal við
Berg Elías
Ágústsson, sveitarstjóra Norður-
Þings, sem greinir frá því að það
var meirihluti Samfylkingarinn-
ar og vinstri grænna sem barðist
fyrir framgangi hugmyndarinn-
ar um álverið. Vinstri grænir eru
því forsprakkar að álverinu við
Húsavík.
n Vefþjóðviljinn á andriki.is hefur
oftar en ekki fylgt Sjálfstæðis-
flokknum að máli, sérstaklega
þegar kemur að mikilli frjáls-
hyggju. Í nýjasta helgarsproki
sínu ræðst
Vefþjóðvilj-
inn hins veg-
ar harkalega
gegn stefnu
Davíðs
Oddsson-
ar og Geirs
H. Haarde í
gjaldmiðlis-
málum. Hann segir Seðlabank-
ann og stjórnvöld neyða fyrirtæki
til að nota krónu sem nýtur ekki
trausts á alþjóðavettvangi á sama
tíma og meira að segja ríkisfyrir-
tækin Landsvirkjun og Vegagerð-
in snúi baki við krónunni. Meira
að segja Vefþjóðviljinn virðist
farinn að hallast að evrunni.
n Páll Magnússon útvarpsstjóri
segist hafa þurft að grípa til upp-
sagna vegna minnkandi tekna
Ríkisútvarpsins. Sjálfur vakti
Páll athygli í fyrra þegar laun
hans voru hækkuð í 1,5 milljónir
króna. Auk þess sem hann fékk
til afnota glæsilegan Audi Q7-
jeppa. Starfsmannafélag RÚV
krafðist þá skýringa á launa-
hækkun Páls, og segir í nýrri yf-
irlýsingu að
uppsagnir
ættu að vera
síðasta úr-
ræði stjórn-
enda fremur
en sjálfsagð-
ur hluti hag-
ræðingar.
Páll hefur
enn ekki þurft að grípa til þess
örþrifaráðs að losa sig við Audi-
jeppann.
n Margir Íslendingar virðast
nauðugir eða viljugir missa
glæsibifreiðar sínar, þótt Páll
Magnússon útvarpsstjóri standi
keikur. Þannig greindi vefur
Viðskiptablaðsins frá því í gær
að sala á lúxusbifreiðum hefði
hrapað. Á sama tíma sagði Orðið
á götunni að mikill kippur væri
kominn í viðskipti Vörslusvipt-
ingar, þar sem hver bifreiðin væri
nú sótt úr höndum skuldsettra
eigenda þeirra. Talað er um að
algjör sprenging hafi orðið í
þessu.
Þeir tala ekki fúslega
Úrskurðarnefnd um upplýsingamál
og einkavæðingarnefnd hafa neitað
blaðamanni 24 stunda um að fá að
skoða fundargerðir nefndarinnar sem
varða sölu á nærri 40 prósenta hlut rík-
isins í Íslenskum aðalverktökum.
Þetta gerist þrátt fyrir að Hæstirétt-
ur hafi kveðið upp þann dóm 8. maí
síðastliðinn að sala á umræddum hlut
ríkisins hefði verið ólögleg. Þessi nið-
urstaða dómsins byggist á því að sann-
arlega hafi verið trúnaðarupplýsingar
innan Íslenskra aðalverktaka, meðal
annars um verðmæti eigna og verk á
undirbúningsstigi, sem fruminnherjar
í hópi bjóðenda hafi látið undir höfuð
leggjast að upplýsa um. „Gögn máls-
ins bera ekki með sér að stjórnendur
Íslenskra aðalverktaka hf. hafi gengið
úr skugga um að trúnaðarupplýsing-
ar væru ekki fyrir hendi áður en þeir
áttu viðskipti með umrædd verðbréf...
Verður ekki ráðið að virtar hafi ver-
ið þær ríku skyldur sem lagðar voru á
fruminnherja... Af hálfu (ríkisins) var
tekið tilboði Eignarhaldsfélagsins AV
ehf. og síðan samið við það félag
þrátt fyrir þennan annmarka. Með
því að láta þetta undir höfuð leggjast
var ekki tryggt jafnræði þeirra sem
tóku þátt í útboðinu eða réttra sam-
skiptareglna gætt. Verður því að fallast
á með áfrýjendum að framkvæmd út-
boðs (ríkisins) á nefndum eignarhlut í
Íslenskum aðalverktökum hf. hafi ver-
ið ólögmæt.“
Þetta alveg skýrt í dómi Hæstarétt-
ar: Útboð ríkisins var ólöglegt vegna
þess að fruminnherjar, það er stjórn-
endur í hópi AV ehf. og Íslenskra aðal-
verktaka, buðu í hlut ríkisins án þess
að hirða um að upplýsa um atriði sem
þeir - stöðu sinnar vegna - einir vissu
og gátu grætt á.
Milljarða hagnaður
EAV ehf. (AV ehf.) keypti umrædd-
an hlut ríkisins á um tvo milljarða
króna 2003. Eign félagsins í Blikastað-
alandi var endurmetin ári síðar á tæpa
þrjá milljarða króna. Sama ár greiddu
nýju eigendurnir sér 2,3 milljarða
króna í uppsafnaðan arð. Það dugði
vel til að greiða ríkinu fyrir 39,86 pró-
senta hlutinn.
Í janúar síðastliðnum seldi EAV
Blikastaðalandið. Kaupverðið var ekki
gefið upp en Mannlíf hélt því fram
síðar að söluverðið hefði verið um 20
milljarðar króna. Viðmælendur Morg-
unblaðsins á fasteignamarkaði töldu
verðmæti landsins vera 15 til 18 millj-
arðar króna.
Menn höfða mál af minna tilefni
en sex til átta milljörðum króna, en sá
hefði arður almennings verið af sölu
Blikastaðalandsins ef ríkið hefði enn
átt hlutinn sem það seldi fyrir tvo millj-
arða.
Það er einkennilegt hversu þegj-
andalegir og tómlátir fréttamiðlar í
raun eru varðandi þetta mál. Sverr-
ir Hermannsson, fyrrverandi banka-
stjóri Landsbankans, veit áreiðanlega
sínu viti um leynimakkið og baksvið
viðskipta á borð við þessi. Í Morg-
unblaðsgrein 25. ágúst í fyrra skrif-
aði Sverrir meðal annars: „Undarleg
þögn hefir ríkt á fjölmiðlum um hin
stórbrotnu viðskipti, þegar þáverandi
utanríkisráðherra, Halldór Ásgríms-
son, skákaði Íslenzkum aðalverktök-
um yfir til formanns einkavæðingar-
nefndar, fyrrverandi aðstoðarmanns
síns, Jóns Sveinssonar og hans nóta.
Skyldu menn þó halda að ýmsa fýsti
að sjá ofan í saumana á þeim gerningi.
Til dæmis matsverð tækja á Vellinum
eða lóða í Blikastaðalandi, svo eitthvað
sé nefnt.“
Nú er vitað og fært til bókar að Hall-
dór Ásgrímsson lét boð ganga til einka-
væðingarnefndar um sína afstöðu til
tilboðanna. Eru slík afskipti ráðherra
boðleg og samrýmast þau vandaðri
stjórnsýslu?
Kunningjaveldið
Í 24 stundum síðastliðinn laugar-
dag benti Magnús Halldórsson frétta-
stjóri á augljósa leið fyrir fjölmiðla til
að hjóla í málið enda sé það á veikum
grunni byggt að synja þeim um aðgang
að fundargerðum einkavæðingar-
nefndar. Lögmanni hafa verið afhent-
ar fundargerðir einkavæðingarnefnd-
ar en fjölmiðlar fá ekki aðgang! Hvar
erum við á vegi stödd? Spyrja má eins
og Magnús: Hvers vegna hefur enginn
þingmaður krafist þess að fá aðgang að
gögnum einkavæðingarnefndar í ljósi
þess að salan á hlut ríkisins í Íslensk-
um aðalverktökum var ólögleg? Skilja
menn ekki að það er í sjálfu sér mjög
grunsamlegt að gera það að reglu að
ekki megi skoða og birta gögn fyrr
en þau eru orðin að sagnfræði? Það
nánast liggur í augum uppi að ef slíkt
er gert að grundvallarreglu í störfum
löggjafans og framkvæmdavaldsins,
sem þjóna eiga kjósendum sínum, að
í gögnunum er eitthvað sem þolir illa
dagsins ljós. Hvers vegna tala kjörn-
ir fulltrúar almennings ekki fúslega?
Þaggar samsektin niður í þeim?
JóhaNN
hauKssON
útvarpsmaður skrifar
„Menn höfða
mál af minna
tilefni en sex til
átta milljörðum
króna.“
DómstóLL götunnar