Iðnaðarmál - 01.01.1973, Síða 30

fyrsta lagi stefnir greinilega að því,
að innifatnaöur okkar verði stöðugt
léttari og skjólminni (með minni
hitaeinangrun). Auk þess er það blá-
köld staðreynd, að við höfum til-
hneigingu til stöðugt
Að minnska líkamsáreynsluna
og það leiðir til minni efnaskipta.
Jafnvel í hvíld hafa þjálfaðir vöðvar
meiri hitaframleiðslu en hinn óvirki
vefur, sem kemur í þeirra stað. Þetta
verðum við að bæta upp með aukn-
um umhverfishita.
Við fullkomna afslöppun líkamans,
að því er hitastillinguna varðar, þeg-
ar segja má að æðabreytingaöflin
séu næstum óvirk, samsvarar það
fremur efri mörkum umhverfishitans.
Það er ekki ósennilegt, að viðleitni
okkar til að ná sem þægilegustum
umhverfishita muni enda við það
mark, þar sem ekki er krafizt minnstu
áreynslu eða starfsemi af okkar hálfu,
og þá nemum við sennilega staðar
við 23—24° C innihitastaðal.
Sjálfsagt munu koma fram ein-
staklingsbundnar óskir. Börn myndu
t. d. gjarnan vilja, að hitinn væri
4—5 stigum lægri, en það erum við,
hin fullorðnu, sem ráðum. Og meðal
okkar munum við sennilega taka mest
tillit til þeirra, sem kvarta um kulda,
og svo hækkum við hitann.
Hitatilfinning
Jafnvel þótt við höfum komið okk-
ur saman um ákveðna tölu fyrir hinn
æskilega stofuhita, er ekki allur vandi
leystur. Inniloftslagið er háð eftir-
farandi skilyrðum og samspili þeirra:
lofthita
yfirborðshita á takmörkunarflötum
lofthreyfingu
loftraka.
Við venjuleg skilyrði gefur líkam-
inn frá sér næstum sama hitamagn
við geislun og loftstreymi. Hitinn,
sem við finnum, er um miðja vegu
milli lofthitans og meðalyfirborðs-
hita á öllum takmarkandi flötum,
húsgögnum, hitatækjum, öðru fólki
o. s. frv.
1 þéttskipuðum samkomusal, þar
sem mótgeislunarflöturinn er að veru-
legu leyti lifandi fólk, getur verið
hagstætt að lækka hitann um 2—3
stig. I stofu með fleiri lélega einangr-
uðum útveggjum, stórum gluggaflöt-
um og e. t. v. köldu þaki og gólfi
getur á hinn hóginn meðalmótgeisl-
unarhiti orðið svo lágur, að bæta
verði hann upp með lofthita, 2—3
stigum yfir hið eðlilega.
Það sem nefnist
Súgur
þarf ekki alltaf að vera loftstraumur,
heldur getur það alveg eins verið
staðhundin útgeislun lil kaldra flata.
Slíka staðbundna kælingu er ekki
hægt að bæta upp að fullu með hækk-
un lofthitans, þar sem áfram mun
ríkja ójafnvægi við hitaútlát frá
hinum ýmsu hlutum líkamans.
Yfirleitt veldur súgurinn ekki ó-
þægindum framan frá, í andlitið,
Okkur getur jafnvel fundizt hann
hressandi. Aftur á móti erum við
mjög viðkvæm fyrir súgi í hnakkann
og ættum að forðast hann. Eins og
súgurinn getur orðið, þegar við sitj-
um upp við kaldan gluggaflöt, er
hann óheppilegur. Hitastillingartæki
líkamans virðast ekki þannig gerð,
að þau ráði við einhliða (asymme-
triskan) hitamismun. Það getur því
verið varhugavert að sitja alla sína
starfsævi með einhliða geislun mót
vinstri vanga.
A þá hluta líkamans, sem huldir
eru klæðum, hefur staðbundinn súg-
ur minni áhrif, þótt þeir, sem þjást
af gigtveiki, geti greinilega fundið
fyrir honum.
í mörg ár hefur líffærafræðinga
greint á um, hvort betra sé fyrir okk-
ur mennina að gefa frá okkur mestan
hita með geislun (þ. e. lægri tak-
markahita) eða með loftstreymi
(lægri lofthita). Eitt er víst: Of mik-
ið eða of lítið er óheppilegt. Því virð-
ist sem fleiri hallist að þeirri skoðun,
að dálítið hærri takmarkahiti, og þar
með lægri lofthiti, sé heppilegur sök-
um þess, að hinar veiku lofthræring-
ar, sem venjulega eru í herbergjum
— oftast 5—15 cm/sek — hafi hress-
andi áhrif, einkum við dálítið lægri
lofthita.
Verði lofthreyfingin meiri en sem
svarar 15 cm/sek, eins og hæglega
getur orðið við óheppilega staðsetn-
ingu eða gerð loftræstibúnaðar, verð-
24
IÐNAÐARMÁL