Ægir - 01.08.2006, Side 13

13
H A F Í S
S K I P A S A L A
hafi áhrif á veðurfar á Íslandi?
„Já, það er líklegt,“ segir
Þór, alveg eins og maður sér
á Grænlandi að jökullinn hef-
ur minnkað á undanförnum
árum. Grænlandshæðin svo-
kallaða virðist eiga erfiðara
uppdráttar og því er ekki eins
bjart yfir Grænlandi og áður.
Það má alveg hugsa sér að
það verði meiri uppgufun frá
hafi sem áður var ísi lagt og
við það myndast aukinn raki.
En þetta er geysilega flókið
samspil margra þátta og
nokkuð erfitt að spá fyrir um.
Austur-Grænlandsstraumurinn
heldur okkur við efnið
Við Austur-Grænland segir
Þór ljóst að hafísinn hafi
minnkað verulega undanfarin
fjögur ár, fyrst og fremst þó
eldri ís. Eftir sem áður verður
til ís yfir vetrarmánuðina, en
það gengur hraðar á eldri ís
en áður. „Það má líkja þessu
við jöklana, þeir eru smám
saman að hopa en síðan bæt-
ir snjó á þá yfir vetrarmánuð-
ina,“ segir Þór.
Síðustu tvö sumur var Þór
á Grænlandi og hann segir
greinilegt að þar hafi orðið
umtalsverðar breytingar. Á
allra síðustu árum hefur þró-
unin verið sú að á haustin,
þegar ísinn er minnstur, hafa
suðurmörk ísbreiðunnar færst
norður um mörg hundruð
kílómetra. „Þessi breyting á
ísnum við Austur-Grænland
hefur sannfært mig um að
það er eitthvað mikið að ger-
ast,“ segir Þór.
Jarðvísindamenn hafa
fengist við mælingar á sjálfri
íshellunni á Grænlandi og
segir Þór ekki hafa á reiðum
höndum upplýsingar um
hvernig hún hafi breyst á
allra síðustu árum. Hins vegar
hafi skriðjöklarnir mjókkað
verulega á allra síðustu árum
og ýmsar aðrar breytingar í
náttúrunni staðfesta hlýnun
andrúmsloftsins á þessum
slóðum. Hins vegar ber að
hafa í huga að hinn kaldi
Austur-Grænlandsstraumur,
sem kemur langt norður úr
höfum, vinnur á móti hlýnun
andrúmsloftsins á þessum
slóðum „og það má segja að
Austur-Grænlandsstraumurinn
muni halda okkur Íslending-
um við efnið, af hans völdum
munum við fá áfram kalda
veðurfarskafla enn um sinn,“
segir Þór Jakobsson.
Þór Jakobsson, veðurfræðingur á Veðurstofunni.
Rússar eru á höttunum eftir
skipakosti frá Íslandi, með
það að markmiði að endur-
nýja löngu úreltan og ryðgað-
an skipakost sinn. Að undan-
förnu hafa verið seld skip frá
Íslandi til Murmansk í Rúss-
landi og segir Þórir Matthías-
son hjá Viðskiptahúsinu að
Rússarnir hafi sýnt því áhuga
að kaupa fleiri skip héðan.
Það hefur legið lengi fyrir
að Rússar þyrftu að endur-
nýja skipakost sinn. Þórir
Matthíasson segir að þeir
horfi töluvert til Íslands í
þeim efnum vegna þess að
hér eru skip og bátar í góðu
ásigkomulagi. Undir lok sept-
ember hafði Viðskiptahúsið
milligöngu um sölu togskips-
ins Hafnareyjar SF-36 til Mur-
mansk og í pípunum voru
tvær aðrar sölur. Ætlunin er
að gera Hafnarey, sem var
smíðuð árið 1983 og lengd
árið 1999, út á togveiðar í
Barentshafi.
Eftir langvarandi efnahags-
þrengingar í Rússlandi virðist
vera að rætast eitthvað úr og
eru Rússar nokkuð stórhuga
um þessar mundir og sækjast
í auknum mæli eftir vel með
förnum togskipum. Rússarnir
eru tilbúnir að greiða mark-
aðsverð fyrir skipin, segir
Þórir Matthíasson og bætir
við að eftir sem áður séu við-
skiptin við Rússa nokkuð
þung í vöfum, kerfið sé svifa-
seint og hlutirnir taki lengri
tíma en við eigum að venjast.
Rússar vilja togskip frá Íslandi
Hafnarey SF-36 við bryggju í Reykjavík, en skipinu var siglt áleiðis til Murmansk undir lok september sl.
Mynd: Sigurður Bogi Sævarsson.
aegirsept2006 10/11/06 2:54 PM Page 13